N muhitning xususiyatlariga bog’liq emas

Mavzu:Tokli to’g’ri o’tkazgichning magnit maydon induksiyasi.Tokli xalqaning magnit maydoni.Bir jinsli magnit maydonida toeli ramkani aylantiruvchi moment.Amper qonnuni.Lorens kuchi. Tokli o’tkazgichlarning o’zaro ta’siri
Magnit maydon elektromanit maydonning xususiy ko’rinishi bo’lib, bu maydon asosan, harakatlanuvchi elektr zaryadiga yoki elektr zayadi bilan zaryadlanib harakat qilayotgan jismga va magnitlangan jismlarga ta’sir etadi. Magnit maydon kuchlanganligi N muhitning xususiyatlariga bog’liq emas.
Magnit induksiya vektori  esa magnit maydon kuchlanganligi xarakteristikasi bo’lib, moddadagi (muhitdagi) natijalovchi magnit maydonni xarakterlaydi.
Magnit induksiya vektori  bilan magnit maydon kuchlanganligi vektori  orasida quyidagicha bog’lanish mavjud:
(17.1)
bu formulada ,  - muhitning vakuumga nisbatan magnit singdiruvchanligi. Muhitning nisbiy magnit singdiruvchanligi magnit induksiyasi V ni vakuumdagi magnit induksiyasi V₀ ga nisbatan qanday o’zgarishini ko’rsatadi, ya’ni:
= (17.2)
(16.1) ifodadan foydalansak, parallel to’g’ri tokning magnit induksiyasi uchun
(17.3)
ko’rinishdagi differensial ifodani hosil qilamiz.
Magnit maydonidagi tokli o’tkazgichga ta`sir qiluvchi kuchlarni aniqlash masalasini francuz olimi Amper xal qilgan.

Magnit maydonning tokli o’tkazgich ta’sir qiluvchi kuchini quyidagi qurilma yordamida kuzatish mumkin. (1-rasm).  uzunlikdagi tokli o’tkazgichni bir jinsli magnit maydonida (V=const) erkin ko’cha oladigan qilib o’rnataylik. Rasmda tasvirlanganidek ikkita metall sterjenlar ustiga ko’ndalang qilib joylashtirilgan  o’tkazgichdan tok o’tkazaylik. Bu tokli o’tkazgichga chizma tekisligiga perpendikulyar ravishda yo’nalgan magnit maydonining ta’sir etuvchi Amper kuchini qiymati

ifoda bilan, uning moduli esa

- dl bilan V vektor orasidagi burchak (1) va (2) munosabatlar Amper kuchini ifodalaydi. Bu kuchning yo’nalish dl elementning ko’chish yo’nalishi bilan mos tushganligi uchun bajarilgan ishtenglama bilan aniqlanadi. Bunda

b=dS deb olsak quyidagi ko’rinishni oladi:dl

bunda dF - kontur yuzi dS ni kesib o’tayotgan magnit oqimidir.
A mper kuchi d A o’tkazgich va magnit maydon indukciya vektori  yotgan tekislikka perendikulyar yo’nalgan bo’lib, uning yo’nalishni quyidagi chap qo’l qoidasi bilan aniqlanadi.
Agar chap qo’lning ochiq kaftiga  indukciya vektorining o’tkazgich uzunligi  ga perpendikulyar tashkil etuvchisi tushayotganda, to’rt barmoq tokning yo’nalish bilan mos tushsa, bosh barmoq o’tkazgichga ta’sir qiluvchi dFA Amper kuchining yo’nalishini ko’rsatadi.

Tokli g’altakning magnit maydoni. Magnit induksiyasi.