Mirzo ulug`bek nomidagi o`zbekiston milliy universiteti jizzax filiali

MIRZO ULUG`BEK NOMIDAGI

O`ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI

JIZZAX FILIALI

Amaliy fakulteti

“Axborot xavfsizligi”yo`nalishi:


MUSTAQIL ISH №3
Algoritmik tillar va dasturlash texnologiyalari fanidan

Mavzu: Standart kutubxona funksiyalari va ulardan foydalanish

Bajardi: Yakubov A.M

Tekshirdi: Qayumov O.A

Jizzax 2021

Mavzu: Algoritmlar kutubxonasi funksiyalari va ulardan foydalanish

Mavzuning maqsadi: Algoritmning tuzilishini va turlarini ko’rsatib berish korsatib berish.

Funksiya kutubxonasidan foydalanishnish va qanday holatlarda qo`llashni o`rganish.

Reja:

1.Algoritmning blok-sxemalari

2.Algaritmning turlari

Blok-sxemalarni tuzishda foydalaniladigan asosiy sodda geometrik figuralar quyidagilardan iborat:

Nоmi	Bеlgilаnishi	Bаjаrаdigаn    vаzifаsi
Jаrаyon		Bir yoki bir nеchtа аmаllаrni bаjаrilishi nаtijаsidа mа’lumоtlаrning uzgаrishi
Qаrоr		Birоr shаrtgа bоglik rаvishdа аlgоritmning bаjаrilish yunаlishini tаnlаsh
SHаkl uzgаrtirish		Dаsturni uzgаrtiruvchi buyruk yoki buyruklаr turkumini uzgаrtirish аmаlini bаjаrish
Аvvаl аniqlаngаn     jаrаyon		Оldindаn ishlаb chikilgаn dаstur yoki аlgоritmdаn fоydаlаnish
Kiritish      Chiqаrish		Ахbоrоtlаrni kаytа ishlаsh mumkin bo’lgаn shаklgа utkаzish yoki оlingаn nаtijаni tаsvirlаsh
Displеy		EХMgа ulаngаn displеydаn ахbоrоtlаrni kiritish yoki chiqаrish
Хujjаt		Ахbоrоtlаrni kоgоzgа chiqаrish yoki kоgоzdаn kiritish
Ахbоrоtlаr оkimi chizigi		Blоklаr оrаsidаgi bоglаnishlаrni tаsvirlаsh
Bоg`lаgich		Uzilib qоlgаn ахbоrоt оkimlаrini ulаsh bеlgisi
Bоshlаsh Tugаtish		Ахbоrоtni kаytа ishlаshni bоshlаsh, vаktinchа yoki butunlаy tuхtаtish
Izох		Blоklаrgа tеgishli turli хildаgi tushuntirishlаr

, algoritmlarni shartli ravishda quyidagi turlarga ajratish mumkin:

chiziqli algoritmlar;

tarmoqlanuvchi algoritmlar;

takrorlanuvchi yoki siklik algoritmlar;

ichma-ich joylashgan siklik algoritmlar;

rekurrent algoritmlar;

takrorlanishlar soni oldindan no’malum algoritmlar;

ketma-ket yaqinlashuvchi algoritmlar.

Reja 2.

1. 
   Matematik funksiya kutubxonasidan asosiy funksiyalar.
   
2. 
   Qo`lanishi.
   

Matematik funksiya kutubxosidan asosiy funksiyalar

Funksiya	Aniqlanishi	Misol
ceil(x)	x ni x dan katta yoki unga teng b-n eng kichik butun songacha yaxlitlaydi	ceil(12.6) = 13.0 ceil(-2.4) = -2.0
cos(x)	x ning trigonometrik kosinusi (x radianda)	cos(0.0) = 1.0
exp(x)	e ning x chi darajasi (eskponental f-ya)	exp(1.0) = 2.71828 exp(2.0) = 7.38906
abs(x)	x ning modul qiymati	x>0 => abs(x) = x x=0 => abs(x) =0.0 x<0 => abs(x) = -x
floor(x)	x ni x dan kichik bo`lgan eng katta butun songacha yaxlitlaydi	floor(4.8) = 4.0 floor(-15.9) = -16.0
fmod(x,y)	x/y ning qoldig`ini kasr son tipida beradi	fmod(7.3,1.7) = 0.5
log(x)	x ning natural logarifmi (e asosiga ko`ra)	log(2.718282) = 1.0
log10(x)	x ning 10 asosiga ko`ra logarifmi	log10(1000.0) = 3.0
pow(x,y)	x ning y chi darajasini beradi	pow(3,4) = 81.0 pow(16,0.25) = 2
sin(x)	x ning trigonometrik sinusi (x radianda)	sin(0.0) = 0.0
sqrt(x)	x ning kvadrat ildizi	sqrt(625.0) = 25.0
tan(x)	x ning trigonometrik tangensi (x radianda)	tan(0.0) = 0

Sin(x)

namespace funksiya

{

class Program

{

static void Main(string[] args)

{

Console.WriteLine("x=");

double x = Convert.ToDouble(Console.ReadLine());

double sin = Math.Sin(x);//x ning sinusini hisoblaydi.

}

}

}

Cos(x)

namespace funksiya

{

class Program

{

static void Main(string[] args)

{

Console.WriteLine("x=");

double x = Convert.ToDouble(Console.ReadLine());

double cos = Math.Cos(x);//x ning cosinusini hisoblaydi.

}

}

}

Tan(x)

namespace funksiya

{

class Program

{

static void Main(string[] args)

{

Console.WriteLine("x=");

double x = Convert.ToDouble(Console.ReadLine());

double tg = Math.Tan(x);//x ning tangensini hisoblaydi.

}

}

}

Ctg(x)

namespace funksiya

{

class Program

{

static void Main(string[] args)

{

Console.WriteLine("x=");

double x = Convert.ToDouble(Console.ReadLine());

double ctg = 1/Math.Sin(x);//x ning katangensini hisoblaydi.

}

}

}

Sqrt(x)

namespace funksiya

{

class Program

{

static void Main(string[] args)

{

Console.WriteLine("x=");

double x = Convert.ToDouble(Console.ReadLine());

double sqrt = Math.Sqrt(x);//x ning kvadrat ildizini hisoblaydi. }

}

}

X²

namespace funksiya

{

class Program

{

static void Main(string[] args)

{

Console.WriteLine("x=");

double x = Convert.ToDouble(Console.ReadLine());

double sqrt = Math.Sqrt(x);//x ning kvadrat ildizini hisoblaydi.

double dr= Math.Pow(x,2);//x ning sinusini hisoblaydi.

}

}

}

Xulosa

Algoritmning asosiy qismi bo’lgan blok-sxemasi va uning turlari yoritildi .

Algoritmning qanday tuzilishi ham ko’rsatildi .

Matematik funksiyalar kutubxonasidan keltirilgan funksiyalar misollar yordamida o`rganildiva qaysi hollarda qo`llanilishi tushunildi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining “Zamonaviy axborotkommunikatsiya texnologiyalarni yanada joriy etish va rivojlantirish choratadbirlari to’g’risida”gi PQ-1730-sonli Qarori. 2012-y., 21 mart.

2. Thomas H. Cormen, Charles E. Leiserson, Ronald L. Rivest, Clifford Stein Introduction to Algorithms. Third Edition. The MIT Press Cambridge, Massachusetts London, England, 2009. – 1312 p.

Matematik funksiyalar aksariyat hollarda double tipidagi qiymat qaytarishadi. Kiruvchi argumentning tipi sifatida esa double ga keltirilishi mumkin bo`lgan tip beriladi. Bu funksiyalarni ishlatish uchun math.h (yangi ko`rinishda cmath) e`lon faylini include bilan asosiy dastur tanasiga kiritish kerak.Quyida matematik funksiyalar kutubxonasining ba`zi bir funksiyalarini beraylik. x va y o`zgaruvchilari double tipiga ega.