Њзбекистон республикаси олий ва њрта


) Muayyan g‘oya va mafkura mutlaqlashtirilgan



Download 0,71 Mb.
bet4/190
Sana11.01.2017
Hajmi0,71 Mb.
#75
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   190
1.1-chizma

O‘quv fanining predmeti



Milliy istiqlol g‘oyasining tarixiy




O‘rganiladigan tushuncha va mavzular




O‘rganiladigan asosiy g‘oyalar

asoslari, ilmiy, falsafiy













ildizlarini

o‘rganish






«Foya» tushunchasi,

uning shakllari






Yurt

tinchligi

































Milliy istiqlol g‘oyasining yaxlit




«Mafkura» tushunchasi, uning shakllari




Vatan

ravnaqi


ta'limot sifatidagi













qonunlari, asosiy













xususiyatlarini bilib olish




Insoniyat tarixi -

g‘oyalar tarixidir






Xalq

farovonligi
































Ozod va obod Vatan,






Hozirgi zamonda inson

ongi va qalbi uchun






Komil

inson


erkin va farovon




kurash







hayot barpo etishning

strategik maqsad-















larini va o‘ziga xos

tamoyillarini






O‘zbekiston taraqqiyoti

va mafkuraviy






Ijtimoiy

hamkorlik



o‘rganish




muammolar



























Milliy istiqlol





Millatlararo



Milliy istiqlol g‘oyasini xalqimiz




g‘oyasining mohiyati va

mazmuni





totuvlik

qalbi va ongiga













singdirish sohalari,













vositalari, usul

va yo‘llarini

o‘rganish





Milliy istiqlol g‘oya-

sining asosiy tamo-yillari maqsad va





Diniy


bag‘rikenglik







vazifalari







Bu orzu-umidlar va intilishlarni amalga oshirish ushbu fanni o‘qitishda bir qator talablarga ahamiyat berishni zaruratga aylantiradi.

1.2-chizma

Milliy istiqlol mafkurasining vazifalari


Mustaqil dunyoqarash va erkin tafakkurni shakllantirish




Erkin fikrli, siyosiy faol inson-ni tarbiyalash




Umummilliy

birlik muhitini yaratish

















Milliy o‘zlikni anglash





Tarixiy xotiraga sadoqat






Milliy qadriyatlarni rivojlantirish
















Ko‘p millatli xalqimiz ongida «O‘zbekiston - yagona Vatan» tuyg‘usini shakllantirish



Milliy tabiati-mizga xos bunyodkor fazilatlarni rivojlantirish





Milliy iftixor va g‘ururni tarbiyalash



Barcha ijtimoiy-gumanitar va aniq fanlar uchun umumiy bo‘lgan falsafiy metodlar: bu fan uchun ham asosiy metod hisoblanadi. Bular:

  1. Dialektik metod.

  2. Qiyoslash va taqqoslash metodi (eski metod)

  3. Nazariy metod (fikrlash, abstraktlashdan konkretlik sari o‘tish)

  4. Axloqiy metod.

  5. Izohlash metodi.

  6. Siyosiy prognozlash metodi (ijtimoiy to‘qnashuvlar oldini olish).

  7. Axborotlash metodi yoki integratsiyalash metodi ham deyiladi, ya'ni umumlashtirish metodi: fan yutuqlaridan foydalanish.

  8. Eksperiment metodi.

  9. Kuzatish metodi.

  10. Empirik sotsiologik metodlar (so‘rov, anketa, matematik model).

  11. Statistik umumlashtirish metodi.

  12. Umummantiqiy metod (analiz, sintez, abstraktlash, umumiylik va h.k.).

1.3-chizma

Fanning maqsad va vazifalari

Œšuv fanining maqsadi - milliy istiqlol

g‘oyasining asosiy tushuncha va tamoyillarini

yosh avlod qalbi va ongiga singdirish

O‘quv fanining asosiy vazifalari


Yosh avlodni Vatan ravnaqi,

yurt tinchligi, xalq

farovonligi kabi olijanob g‘oyalar ruhida tarbiyalash






Milliy istiqlol g‘oyasining O‘zbekiston taraqqiyoti va mustaqillikni mustahkam-lashning mafkuraviy tamo-yillari to‘g‘risidagi yaxlit nazariya ekanini tushuntirish










Yuksak fazilatlarga ega, ezgu g‘oyalar bilan qurollangan komil insonlarni voyaga yetkazish




O‘sib-unib kelayotgan yosh avlod qalbi va ongida mafkuraviy immunitet asoslarini shakllantirish









Yoshlarni ijtimoiy hamkorlik, millatlararo totuvlik, diniy bag‘rikenglik g‘oyalari ruhida kamol toptirish






Yoshlarni jamiyatimizga yot va begona, buzg‘unchi va zararli oyalarga qarshi kurashishga o‘rgatish, ularda ogohlik

va hushyorlik ko‘nikmalarini hosil qilish




Foya tushunchasi: Foya - inson tafakkurida vujudga keladigan, ijtimoiy xarakterga ega bo‘lgan, ruhiyatga kuchli ta'sir o‘tkazib, jamiyat va odamlarni harakatga chorlaydigan, maqsad-muddao sari yetaklaydigan kuchli, teran fikr. Inson ongining mahsuli sifatida g‘oyalar tushuncha va fikrlar yordamida ifoda etiladi. Foya - inson tafakkuri mahsuli, milliy g‘oya esa millat tafakkurining mahsulidir. Foya - ob'ektiv voqyelik hodisalarining inson tafakkurida aks etishidir. Foyalar dunyoni o‘rganishga va amaliy o‘zgaruviga xizmat qiladi.

Foya - mafkura - ijtimoiy ong formalaridan biri bo‘lib, u har qanday jamiyatning ustqurmasida o‘z ifodasini topadi. Foya - mafkura falsafiy tushuncha bo‘lib, ma'lum maqsadga qaratilgan inson aql-zakovatini ifoda etuvchi g‘oyalar va qarashlar yig‘indisidir. Ammo, har qanday fikr va qarash ham g‘oya bo‘la olmaydi. Foya inson ongida paydo bo‘lsada inson va jamiyat ruhiyatiga singib boradi. U odamning ichki dunyosiga kirib borib, uni harakatga keltiruvchi, yetaklovchi kuchga aylanadi.

Xo‘sh, mafkura nima, u qanday g‘oyalar asosida shakllanadi va qay tarzda jamiyatni harakatga keltiradi? Nega ayrim mafkuralar ba'zi millatlarning, yuksalishiga sabab bo‘lsa, ayrimlari butun-butun xalqlarni inqiroz va tanazzulga duchor etadi? «Milliy istiqlol g‘oyasi» bo‘yicha mazkur ma'ruza matnlari aynan shu va shu kabi masalalar talqiniga bag‘ishlangan.

«Milliy istiqlol g‘oyasi»ning predmetini quyidagi 1-chizma asosida izohlash ham mumkin.

Umuman, g‘oya - bu tadqiqot maqsadini, uning yo‘nalishi va mohiyatini ifodalaydigan ilmiy bilish shaklidir. Foya o‘z tabiatiga ko‘ra biror fikrdir, u tadqiqotchi miyasida uning amaliy va nazariy faoliyati asosida paydo bo‘lib, borliqning to‘g‘ri yoki xato in'ikosidir.

Ilmiy bilishda g‘oya muhim rol o‘ynaydi. Foyalar tabiatiga ko‘ra: a) ilmiy g‘oyalar; b) badiiy g‘oyalarga bo‘linadi. Foyalar xarakteriga ko‘ra: a) borliqning to‘g‘ri, real in'ikosidan iborat g‘oyalar, b) borliqning xato yoki fantastik in'ikosidan iborat g‘oyalar. Shuningdek, g‘oyalar: a) progressiv va b) reaksion g‘oyalarga ham bo‘linadi. Progressiv g‘oyalar ilmiy bilishni rivojlantirishga xizmat qilsa, reaksion g‘oyalar unga to‘sqinlik qiladi.



Inson - ongli mavjudot. Ongni shartli ravishda ikki katta qismga bo‘lish mumkin: birinchisi, insonning ruhiy olami: ikkinchisi - fikriy olam, ya'ni tafakkur olamidir. Ruhiy olam (bu sohani ruhshunoslik ilmi - psixologiya tadqiq etadi) o‘z tarkibiga sezgilar, idrok, tasavvur, kechinma, his-hayajon, diqqat, xotira va boshqalarni qamrab oladi. Tafakkurning mantiqiy shakllariga tushuncha, hukm va xulosa kiradi (bularni logika, ya'ni mantiq fani o‘rganadi).

Falsafaning oltin qoidalaridan biri - til va tafakkur birligidir. Tilning eng birlamchi mahsuli so‘z bo‘lgani kabi, tafakkurning dastlabki shakli - tushunchadir. Tushunchalar bir yoki bir necha so‘zlar bilan ifoda-lanadi; ammo har qanday so‘z ham tushuncha bo‘la olmaydi. So‘zlar vositasida anglatilgan fikr gap deb atalishini biz boshlang‘ich sinflardanoq bil-ganmiz.

Inson tafakkuri voqyelikni idrok etish mobaynida turli fikrlar, qarashlar, g‘oyalar va ta'limotlar yaratadi. Binobarin, g‘oyalar ham inson tafakkurining mahsulidir. Lekin tafakkur yaratgan har qanday fikr yoki qarash, mulohaza yoki nuqtai nazar g‘oya bo‘la olmaydi. Faqat eng kuchli, ta'sirchan, zalvorli fikrlargina g‘oya bo‘la olishi mumkin.

Foyalarning oddiy fikrlardan farqi yana shundaki, bular garchi tafakkurda paydo bo‘lsa-da, inson (va jamiyat) ruhiyatiga, hatto tub qatlamlariga ham singib boradi. Foya shunday quvvatga egaki, u odamning ichki dunyosigacha kirib borib, uni harakatga keltiruvchi, maqsad sari yetaklovchi ruhiy-aqliy kuchga aylanadi.

Jahon tajribasiga nazar tashlasak, butun dunyo taraqqiyotiga ulkan ta'sir ko‘rsatgan nazariya, ta'limot va mafkuralarni yaratish uchun insoniyat tarixining turli davrlarida ulkan aql-zakovat, iste'dod va teran tafakkur egalari mislsiz zahmat chekkanini ko‘ramiz. Sokrat va Platon, Konfutsiy va Najmiddin Kubro, Alisher Navoiy va Maxatma Gandi kabi buyuk mutafakkirlar faoliyati buning yaqqol tasdig‘idir.


Download 0,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   190




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish