«Milliy istiqlol Foyasi» fanining maqsad va vazifalari

Amir Temur faoliyatida milliy

g‘oyaning aks etishi

Milliy oriyatni yuksak qadrlash		Chet el bosqichlarga nafrat
Milliy davlatchilik g‘oyasiga sadoqat		Milliy g‘urur
Ozodlikka tashnalik, uni yuksak qadrlash		Milliy qadriyatlarni e'zozlash
Iymon-e'tiqodlilik		Millatning shon-shavkati uchun qayg‘urish

Adolat
5.10-chizma.

Milliy istiqlol g‘oyasining

falsafiy asoslari

Dunyoviy bilimlar va jahon falsafa durdonalari		Komil inson haqidagi falsa-fiy mushohadalar (A.Navoiy-ning komil inson haqidagi falsafiy mushohadalari)
Dunyoviy kashfiyotlar (Xorazmiy-ning dunyoviy kashfiyotlari)		Adolatli jamiyat haqidagi ta'-limotlar (Forobiyning adolat-li jamiyat haqidagi ta'limoti)
Milliy axloqiy qarashlar (Beruniyning ijtimoiy-axloqiy qarashlari)		Diniy-ilohiy qadriyatlar (Ibn Sinoning dualizm ta'limoti)
		XX asr boshidagi ma'rifatpar-var ziyolilar faoliyati

Ma'rifatparvarlik g‘oyalari

Istiqlol falsafasi

Milliy falsafiy meros

Milliy istiqlol g‘oyasi chuqur falsafiy asoslarga ega. Bunga bir tomondan, jahon falsafasidagi umuminsoniy qadriyatlar, ikkinchidan, Sharq falsafasi va madaniyati, uchinchidan esa, yurtimizda o‘tgan alloma - bobolari-mizning falsafiy merosi o‘z o‘rniga ega. Ana shu asosda yaratilgan g‘oya va mafkura shu zaminda yashayotgan har bir inson, har bir fuqaroning hayotiga, ongiga singmog‘i, haqiqiy iymonga aylanishi lozim.

Umuman, milliy mafkuramizning falsafiy ildizlari deganda ajdod-larimizning falsafiy tafakkur tarzi, amaliy faoliyati, bunyodkorlik ishlari, jahon xalqlari falsafasi, urf-odatlari, qadriyatlari, hozirgi zamondagi falsafiy qarash va ta'limotlar, Prezident Islom Karimov asarlaridagi fikr va xulosalar tushuniladi.

5.11-chizma.
Milliy istiqlol g‘oyasi

umumbashariy tamoyillari

Qonun ustuvorligi		Diniy bag‘rikenglik
Inson haq-huquqlari va hurfikrlilik		Dunyoviy bilimlarga intilish, ma'rifatparvarlik
Barcha millat vakillariga hurmat va ular bilan bahamjihat yashash		O‘zga xalqlarning ilg‘or tajribalari va madaniyatini o‘rganish

Demak, milliy istiqlol mafkurasining asosiy tamoyillari quyida-gilardan iborat:

- mamlakatning mustaqilligini mustahkamlash, uning hududiy yaxlit-ligi va sarhadlar daxlsizligini ta'minlashda yordam berish;

- qonunning ustuvorligi, demokratiya va o‘z-o‘zini boshqarishning hayotda mustahkam o‘rin egallayotganiga asoslanganlik;

- milliy va umuminsoniy qadriyatlarning uyg‘unligiga tayanish;

- xalqaro huquq qoidalariga mos kelishi;

- davlatning bosh islohotchi ekanligi va mamlakatda ijtimoiy barqa-rorlikning ta'minlanganligi, o‘tish davrida aholining ijtimoiy himoyalan-ganligi, jamiyat hayoti barcha sohalarining erkinlashuvi, islohotlarning tadrijiyligi tamoyillarga xizmat qiladi.

5.12-chizma.
Istiqlol mafkurasining

milliy xususiyatlari

Xalqimiz hayotida jamoa bo‘lib yashash ruhining ustuvorligi		Oila, mahalla, el-yurt muqaddasligi
Ota-ona, mahalla jamoalariga, rahbarlarga yuksak hurmat-e'tibor		Millatning o‘lmas ruhi-ona tiliga muhabbat
Kattaga - hurmat, kichikka - izzat		Ayol zotiga ehtirom
Sabr-qanoat, mehnatsevarlik		Halollik va mehr-oqibat

3. Milliy istiqlol mafkurasining asosiy g‘oyalari

Istiqlol mafkurasi - har bir kishining jamiyat hayotidagi faoliyati, yurti, millati, o‘zi va oilasi oldidagi burch va mas'uliyatini qay darajada his etayotgani va bajarayotganini belgilaydigan ma'naviy mezon hamdir.

Milliy istiqlol mafkurasining yurtimizda yashovchi har bir fuqaro uchun qadrliligi shundaki, uning mohiyatida umuminsoniy tamoyillar yotadi.

Milliy istiqlol mafkurasi manfaatlar tizimi bilan uyg‘un bog‘langan bo‘lib, u quyidagi holatlar bilan ifodalanadi:

1. Mamlakat hududiy yaxlitligi va mustaqilligini saqlab, chegara-larimiz butunligi va daxlsizligini ta'min etishga xizmat qiladi. Boshqacha aytganda bu yurtimizning fazo va vaqtdagi umumiy birligini ta'minlovchi manfaat.

2. Yurtning tinchligi va osoyishtaligi, ya'ni davlatimizning harbiy, iqtisodiy (energetik), ekologik, informatsion va g‘oyaviy tahdidlardan muhofazalanganligi.

3. Mamlakatda fuqarolararo va millatlararo totuvlik, ijtimoiy barqarorlik muhitini ta'minlash manfaati.

4. Har bir oila va butun xalqning farovonligini ta'minlash, ya'ni badavlatlilik manfaati.

5. Jamiyatda adolat ustuvorligi, demokratiya, o‘z-o‘zini boshqarish tamoyilini ta'minlanishi.

«Milliy istiqlol mafkurasi turli siyosiy partiya va ijtimoiy guruhlar mafkurasidan ustun turadigan sotsial fenomen - ijtimoiy hodisadir. Bu mafkurada biron-bir dunyoqarash mutlaqlashtirilmaydi yoki u mavjud siyosiy hokimiyatni mustahkamlash maqsadida siyosiy qurolga aylan-tirilmaydi». Balki, u o‘z mazmun-mohiyatiga ko‘ra, O‘zbekistonning ijtimoiy-siyosiy taraqqiyotiga xizmat qiladi, barcha siyosiy partiyalar, millat va qavmlar, guruh va qatlamlarning yuqorida qayd etilgan umumiy manfaat-larini ifodalaydi.

Har qanday mafkura singari milliy istiqlol mafkurasi ham o‘ziga xos amal qilish tamoyillariga ega. Bu tamoyillar, umuminsoniy va milliy qadriyatlar uyg‘unligi, xalqaro andoza va talablarga moslik, xalqning barcha qatlamlari maqsad-muddolarini o‘zida ifoda etish bilan tavsiflanadi. Ular bir-birini taqozo etadi, o‘zaro bog‘liqlik va aloqadorlikda namoyon bo‘ladi.

5.13-chizma.
Milliy istiqlol mafkurasi quyidagi

tamoyillarga ega:

Mustaqil dunyoqarash va erkin tafakkurni shakllantirish		Hur fikrli, jur'atsizlikdan holi insonni tarbiyalash
Odamlar, ayniqsa, yoshlarning irodasini baquvvat qilish, iymon-e'tiqodini mustahkam-lashga xizmat qiladigan ma'-naviy muhit yaratish		Vatandoshlarimiz tafakkurida o‘zlikni anglash, tarixiy xotiraga sadoqat, muqaddas qad-riyatlarni asrash, vatanparvar-lik kabi tuyg‘ularni kamol toptirish
Xalqimizga xos iymon-e'tiqod, insof-diyonat, sahovat, halollik, mehr-oqibat, sharmu hayo kabi fazilatlarni yanada yuksaltirish		Mamlakatning ko‘p millatli xalqi ongi va qalbida «O‘zbekiston - yagona Vatan» degan tushunchani shakllantirish

Mafkuramiz tom ma'nodagi milliy mafkuraga aylanishi uchun quyidagi talablarga javob berishi zarur:

- inson qalbi va ongiga ijobiy ta'sir etadigan tushuncha va tuyg‘ular, go‘zal va hayotiy g‘oyalar tizimini o‘zida mujassam etishi, ya'ni bu mafkura har bir fuqaroning ezgu niyatlarini ro‘yobga chiqarishga imkoniyat yaratadigan eng maqbul yo‘lni ko‘rsata olishi;

- millat, xalq va jamiyatni birlashtiruvchi kuch, yuksak ishonch-e'tiqod manbai bo‘lishi, ya'ni u tom ma'noda so‘z bilan ishni, nazariya bilan hayotni birlashtira olishi, O‘zbekistonda yashovchi barcha xalq, millat, elat, ijtimoiy qatlam va din vakillariga birday taalluqli bo‘lishi;

- har qanday ilg‘or g‘oyani o‘ziga singdirishi va har qanday yovuz g‘oyaga qarshi javob bera olishi, ya'ni ikkiyuzlamachilikdan holi va jamoatchi-likning ob'ektiv fikriga tayanuvchi mafkura bo‘lishi;

- zamon va davr o‘zgarishlariga qarab, o‘zi ifodalaydigan manfaat, maqsad-muddaolarni amalga oshirishning yangi-yangi vositalarini tavsiya eta olishi, ya'ni yangicha vaziyatga tez moslasha oladigan hozirjavob va ijodiy bo‘lishi.

5.14-chizma.
Milliy mafkurada qo‘yiladigan talablar

Inson qalbi va ongiga ijobiy ta'sir etadigan tushuncha va tuyg‘ular, go‘zal va hayotiy g‘oyalar tizimini o‘zida mujassam etadi		Millat, xalq va jamiyatni bir-lashtiruvchi kuch, yuksak ishonch e'tiqod, e'tirof manbai bo‘lishi
Har qanday ilg‘or g‘oyani o‘ziga singdirishi va har qanday yot va yovuz g‘oyaga qarshi tura olishi		Davr o‘zgarishlariga mos tarzda milliy, umuminsoniy qadriyatlarga tayanishi, o‘z manfaat va maqsadlarini amalga oshirishning yangi vositalarini tavsiya eta olishi

Jamiyatda qonunning ustuvorligi, adolat, demokratiya,

erkinlik, o‘z-o‘zini boshqarish tamoyillarining

amal qilishini ta'minlaydi

Milliy istiqlol g‘oyasi tizimida bosh g‘oya va asosiy g‘oyalar, ular oziqlanadigan manbalar, ularning amal qilish tamoyillari muhim o‘rin tutadi. Bu tizim milliy istiqlol mafkurasini yaratishga asos bo‘ladi. Ya'ni milliy istiqlol mafkurasi milliy istiqlol g‘oyasi asosida vujudga keladi. Chunki mafkura g‘oyani amalga oshirish jarayonida paydo bo‘ladi. Shu boisdan ham u g‘oyaga nisbatan kengroq tizimni shakllantiradi. Xalqimizning milliy istiqlol mafkurasi milliy istiqlol g‘oyasining asosiy tushuncha va tamoyillari asosida shakllanmoqda. Shuning uchun milliy istiqlol g‘oyasi tizimidagi bosh va asosiy g‘oyalar haqida gapirar ekanmiz, ularni milliy istiqlol mafkurasining bosh g‘oyasi va asosiy g‘oyalari deymiz.

Milliy istiqlol mafkurasining bosh g‘oyasi - ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot barpo etishdir. Milliy istiqlol mafkurasining asosiy g‘oyalarini esa quyidagilar tashkil etadi:

1. Vatan ravnaqi. 5. Ijtimoiy hamkorlik.

2. Yurt tinchligi. 6. Millatlararo totuvlik.

3. Xalq farovonligi. 7. Diniy bag‘rikenglik

4. Komil inson. (tolerantlik)
O‘zbekiston Konstitutsiyasining 12-moddasida «O‘zbekiston Respubli-kasida ijtimoiy hayot siyosiy institutlar, mafkuralar va fikrlarning xilma-xilligi asosida rivojlanadi.

Hyech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o‘rnatilishi mumkin emas», deyilgan.

5.15-chizma.
Milliy istiqlol mafkurasining asosiy g‘oyalari

Vatan ravnaqi

Yurt tinchligi

Xalq faro-vonligi

Komil inson

Ijtimoiy hamkorlik

Millatlararo totuvlik

Diniy bag‘rikenglik (toterantlik)

Asosiy maqsad - ozod va obod Vatan, erkin va

farovon hayot barpo etish

Milliy istiqlolning asosiy g‘oyalari xalqimiz mustaqil taraqqiyot yo‘lidagi bosh g‘oyasidan kelib chiqadi. O‘zbekiston xalqining milliy taraqqiyot yo‘lidagi bosh g‘oyasi - mustaqillikni mustahkamlash, ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot barpo etishdir. Milliy istiqlol mafkurasining asosiy g‘oyalari o‘zining ma'no - mohiyati, falsafasi, jozibasi bilan bosh g‘oyani xalqimizning qalbi va ongiga yanada chuqurroq singdirishga xizmat qiladi.

Vatan - bu xalqning o‘tmishi, buguni va kelajagi. Xalqimiz Vatan ostonadan boshlanadi, deb bejiz aytmagan. Kishi ulg‘aygan sari uning Vatan haqidagi tushunchasi ham kengaya boshlaydi, asta-sekin ostona, uy, mahalla, qishloq, shahar, tuman, viloyat, va nihoyat, mamlakat darajasiga ko‘tarildi. Tushuncha va kechinmalar nuqtai nazaridan esa vatanparvarlik tarixiy taraqqiyot jarayonida paydo bo‘lib, tashqi muhit va davrlar ta'sirida shakllangan va o‘zgarib kelgan ijtimoiy-ruhiy tuyg‘udir.

Vatan ravnaqi g‘oyasi mazmunini har bir kishining manfaatlarini yurt manfaatlari bilan uyg‘unlashtiruvchi, uni xalq baxt-saodati yo‘lida xizmat qilishga undovchi bunyodkor g‘oyadir. U milliy istiqlolning oliy maqsadi - O‘zbekistonda yashayotgan barcha fuqarolarning el-yurt kamoli bilan bog‘liq orzu-umidlarini amalga oshirishni ifodalaydi. Vatan g‘oyasini amalga oshirishda: 1) ijtimoiy barqarorlik, millatlararo totuvlik, diniy bag‘rikenglik, mahallaning mavqyeini oshirish, aholini ijtimoiy himoyalash tamoyillari muhim hisoblanadi; 2) hayotda demokratik tamoyillarning ustuvorligi, muqobil partiyalar, jamiyatni erkinlashtirish, davlatning islohotchilik funksiyasi, aholi siyosiy ongi va madaniyatini oshirish zarur; 3) mulkchilikni shakllantirish, kichik va o‘rta biznesni, tadbirkorlikni rivojlantirish kerak; 4) intellektual salohiyatni oshirish; 5) qonun ustuvorligiga erishish, huquqiy demokratik jamiyat qurish kabilar kiradi.

5.16-chizma.
Vatan ravnaqi g‘oyasi - milliy istiqlol mafkurasining

Islom Karimov tomonidan asoslab berilgan

g‘oyalaridan biri

Vatan - insonning kindik qoni to‘kilgan tuproq, uni kamol

toptiradigan, hayotiga ma'no-mazmun baxsh etadigan tabarruk maskandir.

U ajdodlardan avlodlarga qoladigan buyuk meros, eng aziz xotira.

Vatan - ota-bobolarimizning xoki poklari jo bo‘lgan, vaqti soati

yetib har birimiz bosh qo‘yadigan muqaddas zamindir

Ijtimoiy omillar		Siyosiy-huquqiy omillari		Iqtisodiy omillari		Ma'naviy omillari
Insonning Vatanni idrok etishi, uning uchun qayg‘urish hissi		Qonun ustuvorligi Mulk xilma- xilligining		Mulk xilma-xilligi Erkin tadbirkorlik		Yangi texnologiyalar Ilm-fan
		kafolatlanishi		faoliyati		Madaniyat
Erkin shaxs
		Demokratiya		Xususiy mulkning		Ma'rifat
Ijtimoiy-siyosiy barqarorlik				daxlsizligi
				Tabiiy boyliklardan
Ijtimoiy adolat				oqilona foydalanish

Yurt tinchligi - mamlakat barqaror taraqqiyotining garovi, bebaho ne'mat, ulug‘ saodatdir. Tinchlik - insonning hayotiy ehtiyoji, emin-erkin yashashi va kamol topishining eng zarur omilidir. Bashariyat o‘z taraqqiyoti-ning barcha bosqichlarida, avvalo, tinchlik-totuvlikka intilib kelgan. Tinch-likni saqlash va mustahkamlash masalasi umumbashariy muammodir. Insoniyat taraqqiyotining masalasi umumbashariy muammodir. Insoniyat taraqqiyotining asosiy masalalari tinchlik-totuvlik holatidagina samarali hal etilgan. Tinchlikni saqlash muammosini o‘z-o‘zidan kishilarning xohish-istagi, orzu-umidlari bilan hal qilib bo‘lmaydi. Insoniyat uchun muqaddas bu qadriyatga doimo izchil va qat'iy harakatlar tufayligina erishiladi.

5.17-chizma
Yurt tinchligi

Hududiy bo‘linmaslik va sarhadlar daxlsizligi		Fuqarolik burchi va Vatanga sadoqat tuyg‘usi
Tinchlik posbonlari va qurollik kuchlar		Jaholatga qarshi ma'rifat
Vatanparvarlik va fidokorlik		Istiqlol yo‘lida birlashish

5.18-chizma.
Xalq farovonligi g‘oyasi
Xalq farovonligi - mamlakatimizda amalga oshirilayotgan

islohotlarning oliy maqsadi - xalqimizga munosib turmush

sharoiti yaratishdan iborat. Ya'ni, islohot-islohot uchun emas,

inson uchun, uning farovon hayoti uchun xizmat qilishi kerak.

Jamiyatimizdagi har qanday yangilanish, har qanday o‘zgarish

mohiyatida ana shu ezgu maqsad mujassamdir.

Farovon turmush darajasi		Kuchli ijtimoiy himoya siyosati
Insonga munosib farovon, moddiy va ma'naviy hayot tarzi		Inson omilining yuksak mavqyega qo‘yilganligi

Ijtimoiy hamkorlik

Jamiyatdagi siyosiy kuchlar va ijtimoiy qatlamlarning hamjihatligi		Turli millat, irq va din vakillarining o‘zaro hamkorligi
Taraqqiyotning yetakchi tamoyil-larini aks ettiruvchi ilg‘or g‘oya-larning o‘zaro uyg‘unligi		Har bir shaxs yoki ijtimoiy guruhning mustaqillikni mustahkamlash uchun o‘zini mas'ul deb bilishi

Jamiyatdagi tinchlik - totuvlik

va barqarorlik

Xalq farovonligi har bir shaxs va oila farovonligi bilan bog‘liq. Bunda insonning shaxsiy manfaatlari jamiyat manfaatlari bilan uyg‘unla-shib ketadi va har bir fuqaroning farovonligi - butun jamiyat farovon-ligidir, degan tamoyil amalga oshadi.

Katalog: uum2 -> Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Milliy%20g'oya -> Умумий%20қисм
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Dunyoviy va diniy madaniyat
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Mavz Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish usullari. Ijtimoiy – iqtisodiy extiyojlar
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Iqtisodiyot nazariyaSI
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Toshkent tibbiyot akademiyasi I- ijtimoiy- gumanitar fanlar kafedrasi Iqtisodiyot nazariyasi fani Mavzu: 6- bozor iqtisodiyotining mazmuni va asosiy belgilari. Bozor va uning tuzilishi. Mavzu
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> O’zbekiston tarixi
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Ishlab chiqarish qanday yirik 2 bo‘linmaga bo‘linadi
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Mavzu: Amir Temur va uning axloqiy o'gitlari. Reja: Amir Temur yirik davlat arbobi va yuksak ma'naviyat egasi. «Temur tuzuklari»
Majmua-ijtimoiy-fanlar-2015 -> Toshkent tibbiyot akademiyasi soliqlar va soliqqa tortish
Умумий%20қисм -> Milliy g‘oya fanining predmeti, maqsadi va vazifalari
Milliy%20g'oya -> Toshkent tibbiyot akademiyasi ijtimoiy fanlar kafedrasi «tasdiqlayman»