Ámeliy jumis №1 Anatomik atamalar, dene baǵdarlari hám kesimleri

ÁMELIY JUMIS № 1 Anatomik atamalar, dene baǵdarlari hám kesimleri.

Sabaqtiń maqseti:Haywanlar anatomiyasi pániniń úyrenetuǵın obektleri, haywan turleriniń anatomiyasınıń áhmiyeti, anatomik atamalar, bul atamalardi veterinariya qaniygeligin úyreniwdegi órni, haywan denesiniń bolimleri, kesimlerin uyreniw.

Kórgizbeli materiallar: suwret, sxema, haywan denesiniń maketi, tiri haywan, yamasa skeleti.

Sut emiziwshi haywanlardin skeleti tiykarinan, suyeklerden, shemirsheklerden, buwinlar ham sińirlerden orin tapqan bolip oni tuwri (oq) hamde periferik (atrof oyoq) bólimlerge bólib, uyreniw qoyilgan .

• Sut emiziwshi haywanlardin skeleti tiykarinan, suyeklerden, shemirsheklerden, buwinlar ham sińirlerden orin tapqan bolip oni tuwri (oq) hamde periferik (atrof oyoq) bólimlerge bólib, uyreniw qoyilgan .
• Óq skeletinin quramindagi bas skeleti, omirtqa baǵanasi, moyın, kókrek, bel, dumǵaza hám quyriq omirtqalarinin óz ishine aladı.
• Bas skeleti óq skeletinin kushli rawajlaniw bolgan hamde tiykargi bolim esaplanadi. Periferik skeletniń quraminda aldingi hám keyingi ayaq suyekleri kiradi. Haywan denesindegi organlarnin duzilisi hám jaylasiwi birqansha aniq sawleleniw hámde uyreniw ushun oni tegisliklerge bóliw hám hár qiyli xaliqara anatomik atamalardi qóllaw qabul etilgen.

Vertikal rawishde haywan denesiniń órtasindan - awızdan quyriq ushına bóliwshi jáne teń eki simmetrik óń hám shep bóleklerge bóliwshi tegislik - órta sagittal tegislik - plana sagittalia, s. paramediana delinedi.

• Vertikal rawishde haywan denesiniń órtasindan - awızdan quyriq ushına bóliwshi jáne teń eki simmetrik óń hám shep bóleklerge bóliwshi tegislik - órta sagittal tegislik - plana sagittalia, s. paramediana delinedi.
• Haywan denesiniń vertikal ráwishte kese-kesimi oni duzilisi jaǵinan bir tur qatar segmentlarǵa bóliwshi tekislikke frontal tekislik - plana dorsalia delinedi.

Joqaridagi kórsetilgen tegisliklerden turli tareplerge baǵdarlawshi anatomik atamalar menen júrgiziledi:

kranial - cranialis	aldınǵa;
kaudal - caudalis	arqaǵa;
dorsal - dorsalis	joqorıǵa;
ventral - ventralis	tómenge;
medial -medialis	ortaǵa qaragan;
lateral - lateralis	sirtqi óń hám shep táreplerge qaragan;
oral - oralis yoki nazal - nasalis	awiz bosliǵina qaragan;
aboral - aboralis	arqaǵa basqa qaragan;
proksimal - proksimalis	ju’zege jaqin;
distal - distalis	Ju’zeden uzaq;

cranialis	aldınǵa;
caudalis	arqaǵa;
dorsalis	joqorıǵa;
ventralis	tómenge;
medialis	ortaǵa qaragan;
lateralis	sirtqi óń hám shep táreplerge qaragan;
Oralis (nasalis)	awiz bosliǵina qaragan;
aboralis	arqadan (awizdan) basqa qaragan;
proksimalis	ju’zege jaqin;
Distalis	Ju’zeden uzaq;

Ayaqlardagi bólimler tómendegishe ataladi:

• Ayaqlardagi bólimler tómendegishe ataladi:
• dorsal - dorsalis yaki aldınǵı ha’m artqi ayaqlardin’ joqarg’i ta’repleri;
• palmar - palmaris (voliaris) aldin’g’ ayaqtin’ arqaǵa qaraǵan bólimi;
• plantar - plantaris – arqa ayaqtin’ arqa tárepi.

Ayaqlardin’ ataliwi: dorsal – dorsalis yaki ju’ze beti ; palmar – palmaris (voliaris) aldin’g’ ayaqtin’ arqag’a qarag’an beti ; plantar – plantaris – arqa ayaqtag’i arqag’a qarag’an beti ;

• BAQLAW USHUN TAPSIRMALAR HAM SORAWLAR.
• -dene tegislikeri qanday ataladi?
• -tegisliklerden qanday baǵdar payda bóladi?
• - segmental tegislik qanday ótkeriledi?
• -volyar hám plantar betine túsinik beriń?