Мavzu: Urug’-qabila va milliy dinlar Reja

Мavzu: Urug’-qabila va milliy dinlar

Reja:

• Dastlabki madaniyat o’choqlari va ulardagi diniy tasavvurlarning xilma-xilligi.
• Dinning ibtidoiy shakllari.
• Qadimgi davlatlarning ko’pxudolik dinlari
• Milliy dinlar.

Дастлабки маданият ўчоқлари ва улардаги диний тасаввурларнинг хилма-хиллиги

• инсоннинг руҳиятига ва турмушига унинг ижтимоий шароити таъсир этади.
• табиат ҳодисаларига қарши тура олмаслиги
• милоддан 40-30 минг йил аввал юзага келган
• дафн маросимлари ва қоятошга сурат чизиш

Марказий осиёда

• Кўхитонг тоғи (Сурхондарё вилояти) Зараутсой дарасида мезолит ва неолит даврига, энг сўнггилари эса бронза даврига оид 200га яқин одам суратлари сақланиб қолган.
• Зараутсой тошларидаги суратлар (милоддан 12-5 минг йил аввал) ўта ноёб бўлгани сабабли жаҳон аҳамиятига молик ёдгорлик деб эътироф этилган. Ов тасвири билан бирга бир неча белги мавжуд ва улардан баъзилари қуёш тасвири деб талқин қилинади.

Марказий осиёда

• Жиззахдаги Марғузор тоғларининг Такатош деган еридаги Сармич сойидан (Навоий шаҳридан шимоли-шарққа 17 км), шунингдек унга қўшни Қораунгур сойидан қояларга туширилган турли жониворлар (эчки, қобон, от) тасвирлари кўплаб топилган.
• «ўйма шаклида» ишланган суратлар кенг тарқалган. Улар орасида Навоий шаҳри яқинидаги Қоратоғ тоғларида Сармишсойдан (милоддан аввалги II аср боши ва милодий III-VII асрлар) топилган тошдаги расмлар алоҳида аҳамиятга эга.

Марказий осиёда

• Шаҳрисабз воҳасини Зарафшон водийсидан ажратиб турган Қоратепа тизмасида ҳам қадимги одам фаолияти излари топилди.
• Қайнарбулоқ қишлоғидан шарқроқда қояга ўйиб ишланган ов жараёнининг ўнга яқин тасвири топилди. 

• Олмалиқдан 6-8 км жануброқда Қурама тизмасининг шимолий ёнбағридаги Парокандасойда милоддан аввалги V-I асрларга оид 500 га яқин петроглиф борлиги аниқланган.
• Тасвирлар жарликнинг ўнг қирғоғидаги қирқдан ортиқ қоятошнинг текис юзасига туширилган.
• Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ тумани Қорақия дарасидан ҳам милоддан аввалги II-I минг йилликларга оид алоҳида суратлар топилди.