Mavzu: so`z urg`usi va bo`G`in turlari reja: so`z urg`usi



Download 457,16 Kb.
bet1/4
Sana14.04.2022
Hajmi457,16 Kb.
#549872
  1   2   3   4
Bog'liq
Презентация1

MAVZU:SO`Z URG`USI VA BO`G`IN TURLARI

REJA:

1.SO`Z URG`USI

2.BO`G`IN VA BO`G`IN TURLARI

Urg`u so`z tarkibidagi bo`g`inlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq ovoz bilan aytilishi yoki gaplardagi ayrim bolaklarning, nutq oqimidagi ayrim frazalarning maxsus ohang bilan ta`kidlanishidir.

  • Urg`u so`z tarkibidagi bo`g`inlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq ovoz bilan aytilishi yoki gaplardagi ayrim bolaklarning, nutq oqimidagi ayrim frazalarning maxsus ohang bilan ta`kidlanishidir.
  • Urg`u muayyan til fonetik fonologik tizimining supersegment birligi sanaladi. Tilning qaysi sathidagi birliklarga 2.9. Urg‘u (aksentema) aloqador bo`lishiga ko`ra urg`uning quyidagi tiplari o`zaro farqlanadi: 1) so`z urg`usi; 2) sintagma urg`usi; 3) ayiruv (ta`kidlov) urg`usi. I.S o`z u r g ` u s i(leksik urg`u) bevosita so`zga aloqador bo`lgan, so`z tarkibidagi bog‗inlardan biriga tushadigan urg`udir.
  • Fonetik tabiatiga, tushadigan o`rniga va harakat qilish belgisiga ko`ra so`z urgˈusi har xil bo`ladi. Fonetik tabiatiga ko`ra so`z urgˈusi dinamik, kvantitativ, tipik ottenkali va tonik (musiqiy) xarakterlarda bo`lishi mumkin: a)dinamik urg`u (zarb urgˈusi).
  • Urg`uning bu turi so`z tarkibidagi bo`g`inlardan birining, ayniqsa, undagi unli tovushning kuchli zarb bilan talaffuz qilinishiga asoslanadi. Kuchli zarb va baland ovoz dinamik urgˈuning akustik belgisi bo`lsa, shu ovozni yuzaga keltiruvchi nutq a‘zolari muskullarining kuchlanishi (tortilishi, taranglashishi) bunday urg`uning fiziologik belgisi sanaladi. Dinamik urg`uli bo`g`inda kuchli zarbning bo`lishi uning shu so`z tarkibidagi boshqa bo`g`inlardan ajralib turishini ta`minlaydi; b) kvantitativ urg`u.
  • Urg`uning bu turi urg`uli bo`g`indagi unli tovushning cho`ziq (davomli) talaffuz etilishi bilan xarakterlanadi; d)tipik ottenkali urg„u (sifat urgˈusi). Urg‗uning bu turi bo`g`indagi unlining o`ziga xos tipik ottenkasi (sifat belgisi) saqlangan bo`lishi bilan xarakterlanadi, shu belgisiga ko`ra u urg‗usiz bo`g`indagi unlining notipik ottenkasidan farqlanadi; e) tonik (musiqiy) urg`u. Urg`uning bu turini olgan bo`g`in ovoz tonining o`zgarishi bilan urg`usiz bo`g`inlardan farq qiladi. Demak, tonik urgˈuda un paychalari chastotasi tezlashadi, ovoz toni esa balandlashadi.

Download 457,16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish