Mavzu: Optik faol muhitlar. Yorug'likning muhitdan sochilishi. Molekulyar sochilish. Lyuminessensiya hodisa va uning turlari

Mavzu:Optik faol muhitlar. Yorug'likning muhitdan sochilishi. Molekulyar sochilish. Lyuminessensiya hodisa va uning turlari

Reja:

Optik faol muhitlar.
Yorug'likning muhitdan sochilishi.
Molekulyar sochilish.
Lyuminessensiya hodisa va uning turlari.
Yorug‘likning ta’siri haqidagi ta’limot juda qadim zamonlarda vujudga kelgan.
Optika so‘zining
lug‘aviy ma’nosi — «ko‘rish idroklari haqidagi fan»ni anglatib
optos —
ko‘zga ko'rinadigan so‘zidan olingan.

Optik faol muhitlar.

• Muhit atomlarining qandaydir ikki holati energiyalarining Em-En ayirmasiga mos bo‘lgan chastotali yassi to‘lqin shu muhitda tarqalayotgan bo‘lsin. Nurlanishning oqimi Buger qonuniga muvofiq o‘zgaradi, bunda yutish koeffitsiyenti (20.1) munosabat bilan aniqlanadi:

(20.1)
Muhitning hajm birligida yutilgan quvvatni quyidagicha ifodalash mumkin:
bu yerda u() va I() energiyaning va oqimning spektral zichliklari (1 sm3 да).
Agar nurlanish tarqalayotgan muhit termodinamik muvozanatda bo‘lsa, Bolsman prinsipiga muvofiq Nm/gma(>0) bo‘ladi. Bu hol nurlanishning yutilishiga mos keladi. Agar biror usul yordamida Nm/gm>Nn/gn bo‘ladigan sharoitlarni amalga oshirsak, a() koeffitsiyent o‘z ishorasini o‘zgartirib, manfiy kattalik bo‘lib qoladi.
Bu holda muhitda tarqalayotgan energiya oqimining zichligi termodinamik muvozanat holidagi kabi kamaymasdan, balki ortib boradi. Boshqacha aytganda, induksiyalangan nurlanish natijasida yorug‘lik oqimiga qo‘shilgan fotonlarning soni oqimdan teskari (n→m) o‘tishlarda atomlarning uygonish uchun olingan fotonlarning sonidan katta bo‘ladi.
Yorug‘likning muhitlardan molekulyar sochilishi. Molekulyar sochilish.
Suyuqlik (yoki gaz) dan iborat bo‘lgan muhitlarda yorug‘lik sochiladi, optik jihatdan bir jinslimaslik paydo bo‘lishiga olib keladigan fizik sabab bor (L.I.Mandelshtam, 1907 yil). Ideal toza muhitlarda optik bir jinslimaslik yuzaga kelishining fizik sababi birdaniga topilgani yo‘q. Juda muhim bo‘lgan bir xususiy holda bir jinsllilikni buzilishiga olib keladigan sababni M.Smoluxovskiy (1908 yil) ko‘rsatib berdi.