Mavzu: Avtomobil moylari

Mavzu:Avtomobil moylari. Ichki yonuv dvigatellari uchun moylar. Plastik surkov moylari.
Reja:
1.Motor moylarining vazifasi,turlari
2. PLASTIK SURKOV MOYLARINING UMUMIY XUSUSIYATLARI
Avtomobil moyi - bu dvigatel uchun hayotiy vazifalarni bajaradigan asosiy moy va qo'shimchalardan tashkil topgan moddadir.Masalan: harakatlanuvchi qismlar orasidagi ishqalanish natijasida paydo bo'ladigan aşınmayı inimallashtirish, korroziyani oldini olish, tizim chiqindilaridan himoya qilish va dvigatel harorati pasayguncha issiqlikni to'g'ri taqsimlash.
Avtomobil moylarining qaysi turlari bor va ularni qanday aniqlash mumkin?
Avtomobil moyini sotib olish va qo'llashdan oldin, qadoqlash yorliqlaridagi kodlarga e'tibor bering. Ular yog'ning maqsadi va uni qanday qilib to'g'ri ishlatilishini tushuntirib berishadi.To'g'ri mahsulotni tanlash har bir avtomobilning xususiyatlariga mos ravishda mashina uchun dvigatel moyini qanday kodlash kerakligini bilsangizgina mumkin bo'ladi. Turli xil avtomobil moylarini quyidagi usullar bilan tasniflash mumkin. Keling, batafsilroq ko'rib chiqaylik.
Dvigatel turiga qarab avtomobil moylari:

• 
  Benzinli dvigatel yog'i. Ushbu avtomobil moyi S harfi va undan keyin boshqa alifbo harfi bilan belgilanadi. Ikkinchi harf uning sifatini anglatadi, siz qancha ko'p haydasangiz, sizga kerak bo'lgan moy sifati shuncha yuqori bo'ladi. Aytgancha, SN benzinli dvigatellar uchun eng yuqori ko'rsatkichdir.
  
• 
  Dizel dvigatel moyi. Dizel dvigatel moyi xat bilan aniqlanadi. C dan keyin alifboning yana bir harfi keladi. Benzinli dvigatel moyi singari uning sifati ham alifbo harflari tartibida aniqlanadi. Eng yuqori sifatli belgilar CJ-4.
  

Avtomobil moylari yopishqoqlik darajasi bo'yicha:

• 
  Monograde avtomobil moyi. Ushbu turdagi avtomobil moyi 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 40, 50 yoki 60 bo'lishi mumkin bo'lgan noyob yopishqoqlik darajasiga ega. Ushbu nav barqaror harorat oralig'ida qoladi.
  
• 
  Universal avtomobil moyi. Ushbu turdagi haroratga qarab har xil yopishqoqlik darajasi bor, bu yozda zichroq, qishda esa ko'proq suyuqlik bo'lishiga imkon beradi. Masalan, SAE 15W-40, uning nomi quyidagi ma'noni anglatadi: 15W past haroratlarda yog'ning yopishqoqligini anglatadi. Bu raqam qancha past bo'lsa, past haroratlarda uning ishlashi shunchalik yaxshi bo'ladi; V yog 'qishda ishlatilishi mumkinligini bildiradi; 40 yuqori haroratda yog'ning yopishqoqligini anglatadi.
  

Avtomobil moylari ularning ishlab chiqarilishiga qarab... Ishlab chiqarish turiga qarab avtomobil moyi mineral yoki sintetik bo'lishi mumkin. Bunday hollarda, qaysi moy mineral, qaysi sintetik ekanligini aniqlaydigan standartlashtirilgan kodlash (maxsus harf) mavjud emas. Faqat yorliqda sotilgan yog'ning turi ko'rsatilgan.

• 
  Avtomobillar uchun mineral moy... Bu minimal miqdordagi qo'shimchalar bilan xom neftni qayta ishlash mahsulotidir. Mineral moyning xususiyati shundaki, u haroratning sezilarli o'zgarishi bilan ishlashga juda mos kelmaydi, chunki u qattiq sovuqda dvigatelda qattiqlashishi mumkin. Bu sovuq dvigatel ishga tushganda aşınmaya olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, mineral motor moyining molekulalari bir hil emas. Natijada, biron bir vaqtda ular buzila boshlaydi va yog 'tezda o'z vazifasini yo'qotadi. Shuning uchun "mineral suv" o'rtacha har 5 kilometrga tez-tez almashtirishni talab qiladi.
  

Sintetik avtomobil moyi... Bu sintetik asosdagi asosiy yog'larni, huningdek, unga foydali xususiyatlar beradigan qo'shimchalarni sintez qilish aşınmaya bardoshliligi, tozaligi, korroziyadan himoya qilish). Ushbu moylar eng zamonaviy dvigatellarda va o'ta ish sharoitida (past va yuqori harorat, yuqori bosim va boshqalar) ishlashga yaroqlidir. Sintetik yog ', mineral moydan farqli o'laroq, yo'naltirilgan kimyoviy sintez asosida ishlab chiqariladi. Uni ishlab chiqarish jarayonida asosiy element bo'lgan xom neft distillanadi va keyinchalik asosiy molekulalarga aylanadi. Keyin, ularning asosida, yakuniy mahsulotning o'ziga xos xususiyatlariga ega bo'lishi uchun qo'shimchalar qo'shiladigan asosiy yog 'olinadi.
PLASTIK SURKOV MOYLARINING UMUMIY XUSUSIYATLARI
Plastik surkov moylari avtomobillarning asosan germetik berkitilmagan (karterlar ichiga joylashtirilmagan) ishqalanib ishlaydigan tarmoqlarini moylash uchun ishlatiladi. Bunday moylar antifriksion surkov moylari deb ataladi.
Plastik surkov moylarida suyuq va qattiq moylash materi-allarining xususiyatlari mujassam etilgan. Plastik moylar pan-jara (karkas) ko'rinishdagi tuzilishga ega bo'lib, u quyultiruv-chining qattiq zarrachalari (dispers faza) va shu panjara ichi­ga kiritilgan suyuq moylar (dispersli muhit) dan tashkil topgan. Yuklanishlar ta'sirida karkas buziladi va moy suyuqlik holati-da ishlaydi, yuklanish olingach panjara yana tiklanib, moy yana qattiq jism shakliga o'tadi. Bu plastik moylarning asosiy xususiyatidir.
Plastik surkov moylari tarkibiga moy (asos) (80—90%), quyultirgich (sovun) (10—20%), qattiq uglevodorodlar, birjins-liligini saqlash maqsadida qo'shilgan stabilizator, ba'zan to'ldirgich (masalan, grafit) kiruvchi murakkab birikmalardir. Plastik surkov moyining asosiy xususiyatlarini unga qo'shiladigan sovunli va sovunmas quyultirgichlar belgilaydi.
Sovunli quyultirgichlar moyli kislotalarning tabiiy yoki sun'iy tuzlaridan iborat bo'lib, ulardan ko'proq kalsiyli, litiy-li, natriyli, bariyli, aluminiyli, ruxli, qo'rg'oshinli va boshqalar ishlatiladi. Bu quyultirgichlar bilan tayyorlangan surkov moy­lari o'rta va yuqori haroratlarda ishlatishga yaroqli bo'ladi.
Sovunmas quyultirgichlar (qattiq uglevodorodlar — parafm-lar, serezinlar va boshqalar) asosida tayyorlangan surkov moy­lari namlikka chidamli bo'lishi bilan birga faqat past harorat­larda ishlatishga yaroqlidir.

•