Mavzu: avstraliya iqlim mintaqalari iqlimi va tabiat zonalari

MAVZU: AVSTRALIYA IQLIM MINTAQALARI IQLIMI VA TABIAT ZONALARI

REJA:

1. AVSTRALIYANING IQLIM MINTAQALARI

2. AVSTRALIYANING IQLIMIGA TA`SIR ETUVCHI OMILLAR

3. AVSTRALIYANING TABIAT ZONALARI

4. AVSTRALIYANING O`SIMLIK VA HAYVONOT DUNYOSI

XULOSA

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. AVSTRALIYANING IQLIM MINTAQALARI

Iqlim mintaqalari. Avstraliya materigida to‘rtta iqlim mintaqalari tarkib topgan. Subekvatorial iqlim mintaqasi materikning 20° j.k.gacha bo‘lgan hududlarini egallaydi. Yozda (dekabr-fevral) ekvatorial havo massalari ko‘p yog‘in keltiradi (800-2000 mm). Qishda (iyun-avgust) esa tropik havo massalari hukmronlik qiladi va havo quruq bo‘lib, yog‘in kam yog‘adi. Bu mintaqada o‘rtacha havo harorati yozda +24 °C, qishda esa 16-24 °C ni tashkil etadi. 

Tropik iqlim mintaqasi katta maydonni egallaydi. Oldingi mintaqa singari ko‘p quyosh radiatsiyasini oladi. Ikkita iqlim tiрi shakllangan.

1. Quruq tropik iqlim tiрi, tekislikni egallaydi, yog‘in kam  (100-500  mm), yillik havo harorati  30-32 °C.

2.  Nam tropik iqlim mintaqasi, Tinch  okean sohilida tarkib topgan, yog‘in ko‘p (2 000 mm gacha), yillik harorati  16°C.

Subtropik iqlim mintaqasi materikning janubiy qismini va Tasmaniya orolining shimoliy sohil bo‘ylarini qamrab oladi. Bu mintaqada uchta iqlim tiрi hosil bo‘lgan. G‘arbdan sharqqa tomon dastlab O‘rta dengiz subtropik iqlim tiрi (yog‘in 300-1000 mm), so‘ngra kontinental (yog‘in 100-500  mm) va janubi-sharqiy qismida nam subtropik iqlim tiрlari (yog‘in 2000-3000 mm) mavjud. Tasmaniya oroli g‘arbiy shamollar ta’sirida bo‘lib, mo‘tadil iqlim mintaqasi asosiy qismini egallaydi (yog‘in 500-2000 mm, harorat qishda +8 °C, yozda +16°C). Kontinental subtropik iqlimi bo'lgan mintaqalarda qish salqin va nisbatan quruq. Bir oy ichida, qoida tariqasida, 30-35 mm dan ortiq bo'lmagan yog'ingarchilik tushadi. O'rtacha kunlik harorat +10 ° C darajasida saqlanadi. Kechasi, termometr kamdan-kam +4 ° C dan yuqoriga ko'tariladi.Kuz quruq va iliq ob-havo bilan ajralib turadi. Yilning shu davrida eng kam yog'ingarchilik bo'ladi. Havoning harorati kunduzi + 18- + 20 daraja, kechasi + 8- + 10 ° C atrofida bo'ladi.Kontinental iqlim hukmron bo'lgan hududlarda bahor ham iliq ob-havoga ega. Havo allaqachon kun davomida + 20- + 22 ° C gacha, kechasi + 7- + 9 ° C gacha isiyapti. Bahorning dastlabki ikki oyi nisbatan quruq, noyabr oyida esa 60 mm dan ortiq yog'ingarchilik yog'adi.Avstraliyaning janubi-g'arbiy qismida O'rta er dengizi subtropik iqlimi mavjud. Sharqdagiga qaraganda bir oz issiqroq va harorat farqi unchalik keskin emas.
Yozda ushbu mintaqadagi termometr kamdan-kam hollarda kunduzi +30 darajadan, kechasi esa +18 darajadan pastga tushadi. Suv qulay + 21- + 23 ° C gacha qiziydi. Yog'ingarchilik deyarli tushmaydi, bu Avstraliyada yilning shu vaqtiga xos emas. O'rtacha har yoz kunida yomg'irli kundan ko'proq tushmaydi.O'rta er dengizi iqlimi bo'lgan mintaqada qish yomg'irli va salqin ob-havo bilan ajralib turadi. Qishda o'rtacha kunlik harorat +17 daraja. Kechasi, indikator + 10 ° C gacha pasayadi. Butun mavsum davomida 300 mm gacha yog'ingarchilik bo'ladi. Yomg'irli oy - avgust.Kuz, yoz kabi, quruq va issiq. Harorat kunduzi + 26 ° C, kechasi + 17 ° C atrofida bo'ladi. Suv + 22 ° C gacha qiziydi. Ko'p yog'ingarchilik may oyida yog'adi - 50 mm gacha.Bahor kelishi bilan mintaqadagi harorat + 23 ° C gacha ko'tariladi. Dengiz suvi + 19 ° C gacha. Yog'ingarchilik mo''tadil. Sentyabr oyidagi yomg'irli kunlarning eng ko'p soni.Nam subtropik iqlimi o'ta sharqiy mintaqalarga xosdir. Yil davomida deyarli bir xil yog'ingarchilik bilan ajralib turadi.Yoz va kuzda o'rtacha havo harorati kunduzi + 26 ° C, kechasi + 20 ° C daraja. Sohildan suv +23 darajagacha qiziydi. Oyiga o'rtacha yog'ingarchilik 55-60 mm.Mintaqada bahor issiq. O'rtacha oylik harorat + 20 ° C atrofida. Suv allaqachon +19 darajaga qadar doimiy ravishda isinmoqda. Ko'p yog'ingarchilik noyabr oyiga to'g'ri keladi.Qish odatda yomg'irli. Birinchi qish oyida allaqachon 80 mm dan ortiq yog'ingarchilik yog'moqda. Harorat kunduzi + 17 ° C, kechasi + 11 ° C daraja. Suv + 16 ° C gacha q iziydi.