Masshtabi : 000 000



Download 0,93 Mb.
Sana21.06.2022
Hajmi0,93 Mb.
#688388
Bog'liq
Hujjat (1)



Globus (lot. globus — shar, kurra) — Yer sharining modeli, uning kichik masshtabdagi sharsimon nusxasi. Globusda Yerning geometrik konturlari va maydonlar nisbatini saqlagan holda butun yer yuzasidaggzfhi geografik ob'yektlar (quruqlik va suv havzalari, tog , tekislik va b.) qiyofasi muayyan nisbatda juda kichraytirilgan holda tasvirlanadi. G.da geografik haritalarda yo'l qo'yiladigan yot nalish, maydon va shakl xatoliklari bo'lmaydi. G.lar foydalanish maqsadlariga ko'ra birbiridan farq qiladi: o'quv G.lari, ilmiy ishlarga mo'ljallangan G.lar, transport qatnovi uchun amaliy maqsadlarda foydalaniladigan G.lar. Masshtabi maqsadga kot ra tanlanadi. O'quv G.lari, odatda, 1:83 000 000, 1 :50 000 000, 1:40 000 000, 1:30 000 000 masshtabda tayyorlanadi. Shu bilan birga ulkan G.lar ham yasalgan. Hoz. vaqtda Sankt-Peterburg sh.da saklanadigan G. masshtabi 1:4 000 000, Toshkentda O'zMU geogr. fakultetidagi G.
masshtabi 1:7 000 000.
Geografik globus.
Globus - Yer sharining kichraytirilgan modeli bo'lib, Yerning tashqi qiyofasini hamda uning yirik qismlari (materiklar, okeanlar, ularning bo'laklari) nisbatini eng to'g'ri va ko'rgazmali tasvir-laydi.
Globusda kartografik tasvirning xatoliklari bo'lmaydi, shuning uchun undagi turli geografik obyektlarni bir-biriga taqqoslash mumkin.
Globus yuzasining hamma qismida masshtab bir xil, ya'ni o'zgarmas bo'ladi.
Maktab o'quv globuslari 1:83000000, 1:50000000, 1:40000000, 1:30000000 masshtabda tayyorlanadi.
Yunon olimi Pifagor (eramizdan avvalgi VI asr) ning Yer shar shaklida degan fikriga asoslanib, yunonistonlik Krates (er.av.ll asr) birinchi globusni yasagan.
O'rta Osiyoda birinchi bo'lib Abu Rayhon
Beruniy (973 - 1048 - y.) Shimoliy yarimsharning globusini yasagan.
Birinchi mukammalroq geografik globusni 1492yilda Martin Bexaym yasagan. Lekin unda Amerika, Avstraliya va Antarktida tasvirlanmagan. Hoji Yusuf Hay'atiy 1886-yilda ishlagan globus Samarqanddagi madaniyat va san'at tarixi muzeyida saqlanmoqda.
M.Ulug'bek nomidagi O'zMU geografiya fakultetida 1984-yilda H.Hasanov rahbarligida I.Y.Oshev yasagan ulkan "Relyefli globus" o'rnatilgan.





Download 0,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish