Ma’ruza №2: Kirish temir yo’l transportining rivojlanishi Ma’ruza rejasi

ma’ruza №2:
Kirish. temir yo’l transportining rivojlanishi


Ma’ruza rejasi

1. 
   Avtotormoz texnikasi vazifasi
   
2. 
   Tormozlar klasifikatsiyasi.
   
3. 
   Tormozlarning kelajakdagi rivojlanish masalalari.
   

Tayanch iboralar va atamalar: tormoz uskunalari, lokomotiv, vagon, kompressor, bosh rezervuar, mashinist kranlari, pnevmatik, mexanik, Vestingauz, Kazansev, Motrosov.

2.1. Avtotormoz texnikasi vazifasi

Avtotrmoz texnikasi – temir yo‘l transportining muhim elementlaridan biri bo‘lib, uning rivojlanishi darajasi va yo‘lning o‘tkazishi qobiliyati va poezdlar harakati xavfsizligi bu texnika holatiga bog‘liq.

Harakatdagi tarkib tormoz uskunalari harakatlanayotgan poezdda sodir bo‘luvchi murakkab jarayonlar sharoitida normal ishlashi lozim (mexpnik energiyani issiqlik energiyasiga aylantiruvchi tormoz kolodkalarining quruq ishqalanishi, tormoz magistralidagi gazodinamik jarayonlar, jipslashish kuchlaridan yuqori foydalanishli sharoitida g‘ildiraklarning rels bo‘ylab tebranishi vagonlprning o‘zaro harakatidan bo‘ylama kuchlarning hosil bo‘lishi va boshqalar).
Avtortormoz texnikasining afzalligi- harakat tezliginig oshtsht va poezd og‘irligining ko‘payishi bilan tobora o‘sib bormoqda. Hozirda yo‘lovchi poezdlarning maksimal tezligi ba’zi yo‘nalishlarda 140-160 km/soat, Moskva-Peterburg yo‘nalishlarida esa 200 km/soatgacha ham etmoqda, yuk va refrejerator vagonlarida esa 100-140 km/soat. Shuningdek yuk poezdlari og‘irligi ham oshib bormoqda.
Avtotormoz texnikasi harkatining uzluksizligini murakkab meteorologik sharoitda hamda katta yuk kuchlanganligi sharoitida ta’minlash uchun avtotormoz nazorat punktlarida ishchilar, shunigdek lokomotiv deposida ham doimo yuqori mustahkamligini ta’mirlash bilan tormoz uskunalarining ta’mirlash texnologiyasini doimo takomillashtirish bilan ko‘p ishlarni bajarmoqdalar.
Zamonaviy ishlatish sharoitlarida va yakin kelajakda tormoz sistemalari turli qismlarga hizmat ko‘rsatishni avtomatlashtirish, uni masofadan turib avtomashinist orqali boshqarish uchun uskuna va boshqa uskunalarni qo‘llanilishi aloxida e’tiborga loyiq bo‘lmoqda.
Bunday masalalarni echishda yutukka erishish uchun avtotormoz texnikasini ishlatish va yaratishga bog‘lik bo‘lgan tormoz qurilishi zavodining muxandis - texnik ishchilari, vagon va lokomotiv xo‘jaligining tarmoqli korxonalari, shuningdek ilmiy ishchilari orasidagi ijodiy xamkorlikni xar tomonlama kengaytirish va mustaxkamlash lozim. SHuningdek chet el mamlakatlari tajribalarini har tomonlama va tankidiy o‘rganish hamda tormoz sistemalarining ke­lajakda yanada takomillashganini yaratish uchun ilmiy - tadqiqot ishlarini chuqur olib borish talab etiladi.