Kompyuter injiniringi” fakulteti “kompyuter injiniringi” kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
“KOMPYUTER INJINIRINGI” FAKULTETI

“KOMPYUTER INJINIRINGI” KAFEDRASI

“WINDOWS SERVER BOSHQARUVI” FANIDAN

MUSTAQIL TA’LIM

Bajardi: Rustamov S 307-guruh

S a m a r q a n d – 2020

Savollar:

1. 
   Tarmoq tushunchasiga tarif bering.
   

Tarmoq - bu ikki yoki undan ortiq qurilmalarni bog’lanishidan hosil bo’ladigan aloqadir.

2. 
   Sodda tarmoq qurish uchun bizga nimalar kerak bo’ladi?
   

Tarmoq qurish uchun bizga:

1. 
   Ikkita kompyuter.
   
2. 
   Patch-cord (kabel).
   

3. 
   Tarmoq turlarini sanang.
   

LAN (Local Area Network) – 10 tadan 100 gacha foydalanuvchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 100 metrgacha.

MAN (Metropolitan Area Network) – shahar qamrovidagi tarmoq. 1000 metr masofani o'zida qamrab oladi va o'zida 1000 ta foydalanuvchilarni o'ziga birlashtiradi.

WAN (Wide Area Network) – global kompyuter tarmog'i hisoblanadi. Million abonentlarni o'zida birlashtiradi (Internet).

4. 
   Tarmoq komponentalari deganda nimani tushunasiz?
   

a) End Device - Oxirgi qurilmalar (kompyuter, telefon, printer, faks va hokazolar);

b) Space Device - Oraliq qurilmalari (router, switch, hub va hokazolar);

5. 
   Tarmoqning asosiy topologiyalari ayting?
   

Kompyuter tарmоg’i topologiyasi - deganda tarmoq kompyuterlarini bir-biriga nisbatan fizik joylashtirish va ularni aloqa liniyalari bilan ulashi tushuniladi.

Tarmoqning uchta asosiy topologiyalari mavjud:

• 
  shina (bus), bunda hamma kompyuterlar bir aloqa liniyasiga parallel ulanadi va har bir kompyuterdan axborot bir vaqtda hamma qolgan kompyuterlarga uzatiladi;
  

• 
  yulduz (star), bunda bitta markaziy kompyuterga chetda qolgan kompyuterlar ulanadi, shu bilan birga har biri o‘zining alohida aloqa liniyalaridan foydalanadi;
  

• 
  halqa (ring), bunda har bir kompyuter axborotni har doim faqat bitta zanjirda kelayotgan kompyuterga uzatadi, axborotni esa faqat zanjirdagi oldinda kelayotgan kompyuterdan oladi va bu zanjir “halqa” bo‘lib birlashgan.
  

6. 
   Optik kabel qayerlarda foydaniladi?
   

Optik kabellar asosan ikki xil bo’ladi:

1. 
   Bir moddali – magistralda ishlatiladi;
   
2. 
   Ko’p moddali – local tarmoqlarda ishlatiladi.
   

7. 
   Yuqorida ko`rsatilganlardan foydalanib tanlangan variantga muvofiq shaxsiy kompyuteringizga IP bering.
   

Biz o’z shaxsiy kompyuterimizga IP berish uchun quyidagi ishlarni bajarami:

1. 
   Shaxsiy kompyuterimizdan Пуск menyusi orqali Параметры bo’limiga kiramiz. Параметры bo’limida Сети и Интернет bo’limiga o’tamiz. Сети и Интернет bo’limida Центр управления сетями и общим доступом bo’limiga o’tiladi.
   

2. 
   Центр управления сетями и общим доступом bo’limida Aktiv bo’lgan tarmog’imizning Состаяние-Ethernet bo’limiga o’tamiz.
   

Ushbu menyudan Свойства bo’limiga o’tiladi.

Свойства bo’limida IP версия 4 (TCP/IPv4) bo’limiga o’tiladi.

Keyin ushbu bo’limda biz shaxsiy kompyuterimiz uchun IP-адрес beramiz. Masalan, men o’z shaxsiy kompyuterim uchun 178.115.1.123 IP adres berdim.

8. 
   Ikkita shaxsiy PC ni bir-biriga videoda ko’rsatilgandek bog’lab PING yuborish orqali aloqa o’rnatilishini ta’minlang.
   

Biz ikkita shaxsiy PC o’rtasida o’zaro aloqa o’rnatmoqchi bo’lsak, bizga patch-cord (kabel) kerak bo’ladi. Biz PC larni ikki xil yo’l bilan ulashimiz mumkin:

1. 
   Ikkita shaxsiy kompyuterni Switch qurilmasi va прямой кабель orqali;
   
2. 
   Ikkita shaxsiy kompyuterni to’gridan to’g’ri Krossover kabel orqali.
   

Biz kabellarni kompyuterlarga ulab olganimizdan so’ng ularga yuqorida ko’rsatilgan tartibda IP adreslar beriladi. Bunda ikki kompyuterning ham IP adreslari bir xil bo’lib qolmasligi kerak.

Bular men ulamoqchi bo’lgan kompyuterlarning IP adreslari.

Birinchi PC uchun IP adres 178.115.1.123

Ikkinchi PC uchun IP adres 172.168.1.106 qilib belgilandi.

Men bu ikkita PC ni switch qurilmasi orqali uladim.

Endi ularni PING yuborish orqali ulanishini tekshiraman. Buning uchun WIN+R klavishlarini birgalikda bosish orqali .cmd buyruqni faollashtiramiz.

So’ngra hosil bo’lgan oynaga ping buyruq va ip adreslardan birontasini yozamiz: