Juft kuchlar

TEXNIKAVIY MEXANIKA fanidan

Bajardi: Ekologiya va atrof muxit 1.1 guruh

Ibragimov F

Satimov R

Qabul qildi:

Madaminov Rashid

JUFT KUCHLAR

REJA

• Juft kuch
• Juft kuchning momenti
• Tekislikdagi juft kuchlarning muvozanati
• Foydalanilgan adabiyotlar

Juft kuch

• Ta’sir chiziqlari bir to‘g‘ri chiziqda yotmaydigan, parallel va qarama-qarshi yo‘nalgan ikki kuch juft kuch deb ataladi. Juft F1 , F2 ko‘rinishda belgilanadi.

Juft kuch

• Juft tashkil etuvchi kuchlarning ta’sir chiziqlari orasidagi eng qisqa masofa juftning yelkasi deyiladi va h bilan belgilanadi. Juft yotgan tekislik juftning ta’sir tekisligi deyiladi.
• Juftni bitta kuch bilan almashtirish yoki muvozanatlash mumkin emas, ya’ni juft teng ta’sir etuvchiga ega bo‘lmaydi. Shu sababli faqat juft ta’siridagi jism ilgarilanma harakat qila olmasdan aylanma harakatga keladi.

Juft kuchning momenti

• Juftning momenti deb, mos ishora bilan olingan juft tashkil etuvchilaridan birining modulini juft yelkasiga ko‘paytmasiga teng bo‘lgan kattalikka aytiladi va quyidagicha aniqlanadi:

M = ± F1· h = ± F2 · h

Juft jismni soat milining aylanishi bo‘yicha aylantirishga intilsa uning momenti musbat va aksincha, manfiy bo‘ladi.

Juft kuchning momenti

• Juftning aylantiruvchi ta’siri juftning kuchlari miqdoriga hamda ular orasidagi masofaga bog‘liq ekanligini tiskga mahkamlangan rezba ochish jarayonida osongina tushunish mumkin.

Juft kuchning momenti

• Juft momenti vektor kattalik bo‘lib, uning yo‘nalishini «parma» qoidasi bilan aniqlash mumkin: parma dastasini juftni tashkil etuvchi kuchlar yo‘nalishida, juftning ta’sir tekisligi bo‘ylab aylantirgand parmaning ilgarilanma harakatiga qarab juftning momenti musbat yoki manfiy ishorali bo‘ladi.

Juft kuchning momenti

Statik holatda aytilganda:

• juftni o‘zining ta’sir tekisligida yoki unga parallel tekislikda ixtiyoriy holatga ko‘chirish mumkin bo‘lganidan, juft momenti vektorini jismning ixtiyoriy nuqtasiga qo‘yish mumkinligi;
• bir tekislikda yotuvchi juftlar tizimi bitta juftga teng kuchli bo‘lib, uning momenti berilgan juftlar momentlarining algebrai yig‘indisiga ya’ni

ekanligi isbotlangan.

Tekislikdagi juft kuchlarning muvozanati

• Tekislikdagi juftlar tizimi muvozanatda bo‘lishi uchun berilgan juftlar momentlarining algebraik yig‘indisi nolga teng bo‘lishi zarur va yetarli ekanligi kelib chiqadi:

Foydalanilgan adabiyotlar

• Texnik mexanika; Kasb-hunar kollejlari uchun darslik A.Nabiyev, J.Shosalimov, M.Ergashev; O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, O‘rta maxsus, ta’limi markazi. T.: Sharq, 2011. — 272 b.
• Ziyo.NET
• Kutubxona.uz
• https://uz.khanacademy.org/science/physics/torqueangular-momentum/
• https://uz.wikipedia.org/wiki/

RAXMAT