Guruh talabasi Qodirov Jamshidbek Tarixiy geografiyaning fan sifatida shakllanishida muhim omil bo'lgan tarixiy xodisalar nimalar edi.?

19.74 Guruh talabasi Qodirov Jamshidbek


1.Tarixiy geografiyaning fan sifatida shakllanishida muhim omil bo'lgan tarixiy xodisalar nimalar edi.?

2.Dastlabki tarixiy geografiya doir asar qaysi va u kim tominidan yaratilgan?

3.Tarixiy geografiya nima sababdan fan sifatida yevropada shakllandi?

4.Tarixiy geografiyaning fan sifatida shakllanishiga katta hissa qo’shgan olimlar to’g’risida ma’lumot bering?
Tarixiygeografiya fan sifatida XVI asrdavujudgakeldi. Uningvujudgakelishidaikkiyiriktarixiyhodisa, ya’ni XV-XVI asrlardagumanizmningpaydobo’lishivaBuyukGeografikkashfiyotlarta’sirqildi. Uyg'onishdavridaodamlardaantikdavrlargaqiziqishkuchaygan.Antikdunyodaqiziqishantikdavrgeografiyasibilanshug'ullanishgaolibkeldi.

Tarixiygeografiyafanidabirinchiboryaratilganyirikasar-qadimgidunyoatlasiedi. Uni XVI asrningikkinchiyarmidаflamandgeografi A. Orteleyyaratganedi.U o’zasarigailovatarzidazamonaviydunyoAtlasinikeltirganedi 1579 yiliOrteliygeografikatlasgauchtatarixiyxaritadaniboratqo`shimchatuzdi.Orteliyningbuqo`shimchasikeyinchalik 1603 yili 38 ta xaritadaniboratbo`lganantikdavrninggeografikatlasinituzilishigaolibkeldi. Orteleyo’zkartalariniqadimgidunyohaqidagiqisqachama’lumotlarbilankeltiraredi.Ortemeyningasaridanso’ngtarixiygeografiyailmiytarg'ibotsifatidavujudgakeldi.Aytibo’tishkerakki, Orteleyningo’ziantikdavrlarma’lumotlarinitanqidiynazarsizqabulqilganvashuma’lumotlarasosidao’zxaritalarinichizgan. Orteleyningbukamchiligini XVIII asrda Leyden (Gollandiya)universitetiprofessoriKlyuverto’g'riladi. U tarixiygeografiyabo’yichaikkitanomdorasar-qadimgiItaliyavaqadimgiGermaniyaningtarixiygeografiyasiniyozdi

Tarixiygeografiya fan sifatida XVIasrdavujudgakeldi. Uningvujudgakelishidaikkiyiriktarixiyhodisa, ya`ni XV-XVI asrlardagumanizmningpaydobo`lishivaBuyukGeografikkashfiyotlarta`sirqildi. Uyg'onishdavridaodamlardaantikdavrlargaqiziqishkuchaygan.Antikdunyodaqiziqishantikdavrgeografiyasibilanshug'ullanishgaolibkeldi.Tari`xiygeografiyafanidabirinchiboryaratilganyirikasar-qadimgidunyoatlasiedi.Uni XVI asrningikkinchiyarmidаaflamandgeografi A. Ortemeyyaratganedi.U o`zasarigailovatarzidazamonaviydunyoAtlasinikeltirganedi.Ortemeyo`zkartalariniqadimgidunyohaqidagiqisqachama`lumotlarbilankeltiraredi.Ortemeyningasaridanso`ngtarixiygeografiyailmiytarg'ibotsifatidavujudgakeldi.Aytibo`tishkerakki, Ortemeyningo`ziantikdavrlarma`lumotlarinitanqidiynazarsizqabulqilganvashuma`lumotlarasosidao`zxaritalarinichizgan

Evropadatarixiygeografiyaasoschilarisafiga A. Ortemey, F. Klyuver, J. B. Anvil',

DarbikabiolimlarningRossiyadan V. N. tatiev, N. N. Barsov, S. M. Seredonin, L. A. Svitsin, M.K. Lyubovskiy, M. N. Tixomirov, A. N. Nasanov, I. A. Golubtsov (tarixiykartografiyaasoschisi) O`rtaOsiyotarixidatarixiygeografiyaelementlarini A. G. Beruniy, A. B. Narshaxiy,Mirxond, Xondamirningtarixiyasarlarida Z. M. Boburningmashhur"Boburnoma"sidako`rishimizmumkin.

O`rtaOsiyotarixiygeografiyasiningmuhimmanbalariantikdavrolimlariGerodot,Polien, Diodot, KvintKurtsiyRufasarlari, o`rtaasrlargaoid G. G. Klavixo, Ibn Battutaasarlarida, zamonaviyolimlar A. Byorns, Vitkevich, Demizon, Vamberivaboshqalarasarlaridaaksetgan, yanamuhimmanbalardanbiriAbulg'oziBahodirxoning"Shajaraiturk"asaridir,undantashqari XIX asrfaylasufivatarixchisi Ahmad Donishasarlarini ham kiritishmumkin