Guruh: 176- xorijiy. Fan: Hayot faoliyati xavfsizligi Bajardi: Zuxra Sabirova Tekshirdi: Xadjayev Shixnazar
Mavzu: Tomirdan qon ketganda birinchi tez tibbiy yordam
Reja:
Qon ketganda birinchi tez tibbiy yordam.
Qon ketishining asosiy turlari.
Arterial qon ketishida birinchi tez tibbiy yordam
Venadan qon ketganda birinchi tez tibbiy yordam ko’rsatish.
Kapillyar qon ketishida birinchi tez tibbiy yordam.
Qon oqishini vaqtincha to’xtatish usullari.
Tomirdan qon ketganda birinchi tez tibbiy yordam
Agar qon ketishi og’ir bo’lsa, jarohat olgan odamni yotqizib, oyoqlarini ko’tarish kerak.
Qonni vaqtincha to’xtatish uchun shikastlangan tomirni qisish yoki qo’l- oyoqni kuchli bukish yoki jgut qo’yish mumkin.
Jarohatga tegish, yuvish, undan yot jismlarni olib tashlash mumkin emas.
Qon ketishining asosiy turlari
Qon ketishi manbaiga qarab, quyidagi asosiy ketishi turlari ajratiladi.
Arteriyalardan qon ketishi
Venalardan qon ketishi
Kapillyar qon ketishi
Ichki (parenximatoz) qon ketish
Arterial qon ketishida birinchi tez tibbiy yordam
Arterialardan qon ketishi katta vavfga ega, chunki ko’p miqdorda qon yo’qotish tezda sodir bo’ladi. Bunda qon qizg’ish rangda va pulsatsiya qiluvchi favvora shaklida chiqadi.
Qonni vaqtincha to’xtatish uchun jarohatlangan arteriyani darhol uning yonidan o’tadigan suyakka bosish kerak.
Venadan qon ketganda birinchi tibbiy yordam ko’rsatish
Nam mato bilab terini jarohatdan tashqariga yo’nalishda tozalash.
Chuqur jarohatni steril tampon bilan yuvish.
So’ng jarohat yuzasini bir necha qavat steril bint bialn o’rash.
Bosimni ta’minlash uchun ustidan ochilmagan bint qo’yish.
Bu bintni juda qattiq bintlash.
Kapillar qon ketishida birinchi yordam
Bunday qon ketishlar odatda o’z- o’zidan to’xtaydi. Xarakterli belgisi butun jarohat yuzasidan qonning sekin oqishi. Ammo jiddiy qon yo’qotishlar ham kuzatiladi. Eng katta xavfni ichki kapillyar qon ketish tug’diradi
Qon oqishini vaqtincha to’xtatish
Bosib turuvchi bog’lam qo’l oyoqni immobilizatsiya qilib va balandga ko’tarib, bosib turuvchi bog’lam quiladi.bunda jaroxatga doza bir necha qavat steril quyiladi va uning ustidan maxkam bintlanadi yoki jugut qo’yiladi.
Qo’lni bo’g’imdan bukish- taqim, elka, son arteriyalari jarohatlanganida yuz beradigan qon oqishi ba’zan oyoq- qo’lni maksimal bukish yoki bog’lam tortib qo’yish yo’li bilan to’xtatiladi.