Geodeziya fanining ahamiyati nimalardan iborat?

Geodeziya fanining ahamiyati nimalardan iborat?
*Yer yuzasidagi yechiladigan geodezik masalalarni yechish va hqarish
Yer yuzasidagi turli xil masalalarni yechish
Yerning sun’iy yo’l-doshlari kosmik ke-malar va raketalarni uchirish
Aviatsiya, dengiz va okeanlarda kemalarni boshqarish

Geodeziya so’zi nima?

*Yer bo’lish
Yer tekisligini bilish
Yer notekisligini bilish
Yer qiyaligini o’lchash

Yer yuzida bajariladigan asosiy geodezik o’lchashlar necha xil

*3xil
4xil
5xil
2xil

Geodezik o’lchash ishlarida yer yuzida qanday elementlar aniqlanadi

*Gorizontal, vertikal burchak, nisbiy balandlik va chiziq uzunligi
Nisbiy balandliklar
Gorizontal va vertiakal burchaklar
Chiziqlar uzunligi

Geodeziya fani nimani o’rganadi?

*Yer yuzasining karta plan va profillarini tuzish
Yerning kattaligi hamda injenerlik ishlarini tuzish
Yerning shakli hamda injenerlik ishlari
Yer yuzasidagi nuqtalarning bir-biriga nisbatan o’rnini

Geodeziyaning asosiy amaliy vazifalari nimalardan iborat?

*Karta, plan va profil tuzish
Karta tuzish va burchak o’lchash
Karta va profil tuzish
Karta yordamida relefni o’rganish

Geodezik asbobolarni yaratishda asosan qaysi fanlardan foydalaniladi?

*Fizika, matematika, mexanika elektronika va boshqalar
Matematika, fizika va kimyo va boshqalar
Geografiya , kimyo va biologiya va boshqalar
Umuimiy geografiya va to’proqshunoslik va boshqalar

Plan va kartalarda berilgan chiziqning yo'nalishi qanday asbob yordamida aniqlanadi?

*Transportir
Lenta
Ruletka
Reyka

Joyda chiziqni oriyentirlash qaysi asbob yordamida aniqlanadi?

*Bussol
Ruletka
Lenta
Reyka

Referens ellipsoid nima?

*Har bir davlatda geodezik ishlar uchun qabul qilingan ma’lum kattalikdagi yer ellipsoidi
Planda qabul qilingan yer ellipsoidi
Kartada qabul qilingan yer ellipsoidi
Yer shari yer ellipsoidi

Yer ellipsoidning kichik qutbiy o’qi orqali buylamasiga o’tkazilgan kesmaga nima deyiladi?

*Meridian tekisligi
Ekvator tekisligi
Paralel tekislik
To’g’ri kesilgan tekislik

Meridian tekisligi bilan ellipsoid yuzasi kesishdan hosil bo’lgan chiziqiqqa nima deyiladi?

*Meridian
Ekvator
Ellipsoid chizig’i
Paralel

Yer ellipsoidi markazidan o’tkazilgan parallel kesmaga nima deyiladi?

*Ekvator
To’g’ri kesilgan tekislik
Paralel tekislik
Meridean tekislik

Ekvator tekisligining ellipsoid yuzasi bilan kesishishidan hosil bo’lgan chiziqqa nima deyiladi?

*Ekvator chizig’i
Parallel
Ellipsoid chizig’i
Meridian

Yer yuzasidagi nuqtalarning astronomik koordinatalarini aniqlashda asoiy yuza qilib nima qabul qilingan?

*Referens ellipsoid
Ellipsoid
Geoid
Shar

Yer yuzasidagi biror nuqtaning astronomik meridiani bilan Grinvich meridiani tekisligi orasidagi burchak nima?

*Nuqtaning geografik uzunlgi
Nuqtaning astronomik kengligi
Nuqtaning astrono-mik uzunligi
Nuqtaning geografik kengligi

Yer yuzasidagi biror nuqtada tushirilgan shovun chizig’i bilan ekvator tekisligi orasidagi burchak nima?

*Nuqtaning geografik kengligi
Nuqtaning gеografik uzunligi
Nuqtaning astronomik kengligi
Nuqtaning astronomik uzunligi

Yer yuzasidagi nuqtaning o’rni uning geografik kengligi va uzunligi bilan aniqlanishiga nima deyiladi?

*Geografik koordinata sistemasi
To’g’ri burchakli koordinata sistemasi
Geodezik koordinata sistemasi
Astronomik koordinata sistemasi

Geodizik koordinatalar nima yordamida aniqlanadi?

*Yer yuzida olib boriladigan o’lchash natijalari bilan
Osmondagi yulduzlarni bo’lish bilan
Bo’laklash ishlari bilan
Osmon yoritgichlarini ko’zatish bilan

Nuqtaning geodizik uzunligi nima?

*Biror nuqtadan o’tkazilgan meridian
Ikki nuqtani tutashtiruvchi kesma
Biror nuqtadan o’tkazilgan parallel
Ikki nuqtadan o’tgan to’g’ri chiziq

Nuqtani geodizik kengligi nima?

*Biror nuqtadan o’tkazilgan parallel
Ikki nuqtadan o’tgan to’g’ri chiziq
Biror nuqtadan o’tkazilgan meridian
Ikki nuqtani tutashtiruvchi kesma

Geodizik kenglik necha gradusgacha bo’ladi?

*±0ᵒ dan ±90ᵒᵒ gacha
±45ᵒ dan ±90ᵒᵒ gacha
±90ᵒ dan ±180ᵒᵒ gacha
±0ᵒ dan ±180ᵒ gacha

Geodizik uzunlik necha gradusgacha bo’ladi?

*±0ᵒ dan ±180ᵒ gacha
±0ᵒ dan ±90ᵒ gacha
±45ᵒ dan ±90ᵒ gacha
±90ᵒ dan ±180ᵒ gacha

Fazoviy tog’ri burchakli koordinatalar sistemasida qutbiy o’q nima?

*Yerning aylanish o’qi
Absissa o’qi
Ordinata o’qi
Kordinataning o’qi

Bosh meridianga perpendikulyar kesma nima?

*Ordinata
Kordinata boshi
Qutbiy o’q
Abscissa

Chiziq yo’nalishini asosiy yo’nalishga nisbatan aniqlashiga nima deyiladi

*Oriyentrlash
Deriksion burchak
Azimuth
O’q meridian

O’q meridianining shimoliy uchidan soat mili yo’nalishi bo’yicha chiziq yo’nalishigacha o’lchangan burchak nima?

*Azimut
Rumb
Deriksion burchak
Oriyentrlash

Deriksion burchak nima?

*O’q meridian yoki unga parallel bo’lgan chiziqdan soat mili yo’nalishi bo’yicha chiziq yo’nalishigacha o’lchangan burchak
O’q meridianining janubiy uchidan soat strelkasi bo’yicha chiziq yo’nalishigacha o’lchangan burchak
O’q meridianining shimoliy uchidan chiziq yo’nalishiga-cha bo’lgan burchak
O’q meridianining yaqin uchidan chiziq yo’nalishigacha o’lchangan burchak

Rumb nima?

*O’q meridianning yaqin uchidan chiziq yunalishigacha o’lchangan burchak
O’q meridian yoki unga parallel bo’lgan chiziqdan soat mili yunalishi buyicha chiziq yunalishigacha bulgan burchak
O’q meridianining janubiy uchidan soat strelkasi bo’yicha chiziq yo’nalishigacha o’lchangan burchak
O’q meridianinig shimoliy uchidan chi-ziq yo’nalishigacha o’lchangan burchak

Azimut necha gradusgacha uzgarishi mumkin?

*±0ᵒ dan ±360ᵒ gacha
±0ᵒ dan ±90ᵒ gacha
±90ᵒ dan ±180ᵒ gacha
±180ᵒ dan ±270ᵒ gacha

Direksion burchak necha gradusgacha uzgarishi mumkin?

*±0ᵒ dan ±360ᵒ gacha
±0ᵒ dan ±90ᵒ gacha
±90ᵒ dan ±180ᵒ gacha
±180ᵒ dan ±270ᵒ gacha

Аzimut 85ᵒ ni tashkil etsa, rumb burchagi qanchaga teng bo’ladi?

*85ᵒ
95ᵒ
185ᵒ
275ᵒ

Аzimut 155ᵒ ni tashkil etsa, rumb burchagi qanchaga teng bo’ladi?

*65ᵒ
115ᵒ
245ᵒ
295ᵒ

Janubi – g’arb yo’nalishi bo’yicha rumb 75ᵒ ni tashkil etsa, azimut qanchaga teng bo’ladi?

*255ᵒ
105ᵒ
75ᵒ
195ᵒ

Agar azimut ma’lum bo’lsa, shimoliy sharq yo’nalishi buyicha rumb qaysi formulada aniqlanadi?

*r═A
r═A-360ᵒ
r═360ᵒ-A
r═A-180ᵒ

Agar azimut ma’lum bo’lsa janubiy sharq yo’nalishi buyicha rumb qaysi formulada aniqlanadi?

*r═ 180ᵒ- A
r═A-360ᵒ
r═360ᵒ-A
r═A

Agar direksion burchak malum bo’lsa, janubiy g’arb yo’nalishi buyicha rumb qaysi formulada aniqlanadi?

*r═α-180ᵒ
r═α-360ᵒ
r═α
r═φ-180ᵒ

Agar azimut malum bo’lsa, shimoliy g’arb yo’nalishi bo’yicha rumb qaysi formulada aniqlanadi

*r═360ᵒ-A
r═A-360ᵒ
r═A-360ᵒ
r═α

Joydagi o'lchash elementlariga nimalar kiradi?

*Burchak, masofa va nisbiy balandliklar
Gorizontal va vertikal burchak
Masofa
Nisbiy balandlik

Topografik plan deb qanday planlar tushiniladi?

*Masshtabi 1:5000 va undan yirik plan
Masshtabi 1:10000 topografik karta yoki plan
Masshtabi 1:25000 topografik karta
Masshtabi 1:50000 topografik karta

Topografik karta deb qanday karta tushiniladi?

*Masshtabi 1:10000 dan 1:50000 gacha bo'lgan karta
Masshtabi 1:5000 gacha bo'lgan karta
Masshtabi1:500000 dan 1:1000000 gacha bo'lgan karta
Masshtabi 1:5000 dan 1:10000 gacha bo'lgan karta

Obzor – topogrfik kartalar deb qanday kartalar tushiniladi?

*Masshtabi 1: 200000 dan 1:500000 gacha bo'lgan karta
Masshtabi 1:25000 dan 1:50000 gacha bo'lgan karta
Masshtabi 1:50000 dan 1:10000 gacha bo'lgan karta
Masshtabi 1:100000 dan 1:200000 gacha bo'lgan karta

Maxsus kartalar deb qanday kartalar tushiniladi?

*Kartada turli ijtimoiy va tabiiy hodisalarni tasvirlanishi
Kartada turli xildagi elementlarning tasvurlanishi
Kartada obektlarni ko'rsatilishi va rangli tasvirlash
Kartada xar bir obektning alohida ko'satilishi

Karta nima?

*Yer yuzining yoki uning katta bir qismining sferik yuzaga tushurilgan proyeksi-yasining qog'ozdagi kichraytirilgan tasviri
Yer yuzasi kichik qismining tekislikdagi gorizontal proyeksi-yasining qo'zdagi kichraytirilgan tasviri
Yer yuzasi va uning katta bir bo'lagining qog'ozga kichraytirib tushirilgan vertikal proyeksiyasi tasviri
Yer yuzasi kichik qismining tekislikdagi vertikal proyeksiyasining qog'ozdagi tasviri

Pilan nima?

*Yer yuzasi kichik qismining tekislikdagi proyeksiyasining qog'ozdagi kichraytiril-gan tasviri
Yer yuzasi kichik qismining tekislik-dagi vertikal proyek-siyasining tasviri
Yer yuzasining ellip-soid sirtidagi gorizon-tal proeksiyasining qog'ozdagi tasviri
Yer yuzining ellipsoid sirtidagi vertikal proyeksiyasining qog'ozdagi tasviri

Masshtab nima?

*Yer yuzasidagi masofalar gorizontal proyeksiyalarini kichraytirish darajasi
Yer yuzasidagi masofalar vertikal proyeksiyalarini kattalashtirish darajasi
Yer yuzasidagi maso-falar vertikal proyek-siyalarini to'g'ridan– to'g'ri joylashtirish
Yer yuzasidagi maso-falar gorizontal pro-yeksiyalarini katta-lashtirish darajasi

Raqam bilan ifodalangan yoki kasr ko'rinishidagi masshtabga qanday masshtab deyiladi?

*Sonli masshtab
Vertikal masshtab
Gorizontal masshtab
Chiziqli masshtab

Natural masshtab nima?

*Sonli masshtabning so'z bilan ifodalanishi
Chiziqli masshtab
Kasr ko'rinishidagi masshtab
Ko’ndalang masshtab

Topografik plan va kartalarni nomenklaturasi deganda nima to'shiniladi?

*Kartalarning varaqlarga bo'linishi va bu varaqlarni belgilash hamda nom berish sistemasi
Kartalarning varaqlarga bo'linishi
Karta yoki planda masshtab ko'rsatilishi
Kartada shartli belgilar ko'rsatilishi

Planda yuzalar qanday usul bilan aniqlanadi?

*Grafikaviy va mexanikaviy
Geometrik va mexanikaviy
Analitik va mexanikaviy
Mexanikaviy

Joyda yuzalar qanday usul bilan aniqlanadi?

*Analitik va geometrik
Grafikaviy va geometrik
Analitik va mexanikaviy
Mexanikaviy va geometric

Paletkalar bilan yuza hisoblashda qanday paletkalardan foydalaniladi?

*Kvadrat va parallel paletkalar
To’rtburchak va parallel paletkalar
Uchburchak va parallel paletkalar
Oval va kvadrat paletkalar

Mexanikaviy usul bilan yuza hisoblashda qanday asbobdan foydalaniladi?

*Qutbli planimetr
Ekker
Eklimetr
Bussol

O’lchov birligi hisob-lanuvchi asboblar bilan ob’yektlarni o’lchashga qanday o’lchash deyiladi?

*Bevosita o’lchash
Teng aniqsiz o’lchash
Bavosita o’lchash
Teng aniqli o’lchash

O’lchov asboblarisiz ob’yekt kattaligini o’lchash natijalari orqali aniqlashga qanday o’lchash deyiladi?

*Bavosita o’lchash
Teng aniqsiz o’lchash
Teng aniqli o’lchash
Bevosita o’lchash

Bir xil malakali ishchilarning bir xil sharoitda, bir xil asbob bilan ob’yektlarni o’lchashiga nima deyiladi?

*Teng aniqli o’lchash
Teng aniqsiz o’lchash
Bevosita o’lchash
Bavosita o’lchash

Bir xil malakali ishchilarning har xil sharoitda, har xil asboblar bilan ob’yektlarni o’lchashiga nima deyiladi?

*Teng aniqsiz o’lchash
Teng aniqli o’lchash
Bevosita o’lchash
Bavosita o’lchash

Ob’yektlarni o’lchashda, bir xil ishora va bir xil miqdor bilan qilingan xato qanday xato?

*Sistematik xato
Tasodifiy xato
Qupol xato
Nisbiy xato

O’lchash natijasida qupol va sistematik xato yo’qotilishidan qolgan xato qanday xato?

*Tasodifiy xato
Teng aniqli o’lchash
Teng aniqsiz o’lchash
Chekli xato

O’rtacha kvadratik xatoning o’lchangan qiymati qanday xato?

*Chekli xato
Tasodifiy xato
Sistematik xato
Nisbiy xato

Teodolitni o'rnatish qismiga nimalar kiradi?

*Shtativ, taglik va shovun
Shtativ va taglik
Taglik va shovun
Shtativ va shovun

Taglikni o’rnatish qismi bilan ishchi qismini birlashtirish nima?

*Asbobni taglik bilan birlashtirish
Shitativ bilan adilakni qotirish
Shovun bilan shitativni birlashtirish
Shovun bilan adilakni birlashtirish

Teodolitdagi taglikning vazifasi nima?

*Taglikning urnatish qismi bilan ishchi qismini birlashtirish
Shovun bilan alidadani birlashtirish
Shovun bilan shtativni birlashtirish
Shtativ bilan adilakni qotirish

Teodolitning ishchi qismiga nimalar kiradi?

*Alidada, verner va limb gorizontal va vertikal doirasi
Alidada va veren’yer
Limb va alidada
Limbning gorizontal va vertikal doirasi

Takroriy teodolit nima?

*Limbi aylanadigan teodolit
Adilagi bor teodolit
Limbi aylanmaydigan teodolit
Bussoli bo'gan teodolit

Yuqori aniqlikdagi teodolitlar aniqligiga ko'ra necha xil?

*T05 va T1
T5 va T15
T2 va T5
T15 va T30

Aniq teodolitlarga,markasi bo'yicha qaysi teodolitlar kiradi?

*T2 va T5
T15 va T50
T15 va T30
T05 va T1

Texnikaviy teodolitlarga, markasi bo'yicha qaysi teodolitlar kiradi?

*T15 va T30
T5 va T50
T2 va T5
T05 va T1

Teodolitlar yasalishiga ko’ra necha xil?

*2 xil
4 xil
3 xil
1 xil

Odddiy teodolit nima?

*Limbi aylanmaydigan teodolit
Limbli aylanadigan teodolit
Adilagi bor teodolit
Adilagi yo'q teodolit

S'yomka ishlarini bajarishda zarur nuqtalar joyda nima bilan belgilanadi

*Vexa
Reyka
Shtativ
Bussol

S'yomka ishlarini bajarishda zarur nuqtalar nima bilan maxkamlanadi

*Qoziqchalar
Reyka
Bussol
Shtativ

Ikki nuqtadan o’tgan gorizontal tekislikda yotuvchi qo'shimcha vexalarni o’rnatishga nima diyiladi?

*Chiziq olish
Masofa o'lchash
Masofalarni taqqoslash
Chiziq qiyaligini o'lchash

Teodolit yo’li nima?

*Joyda o‘lchangan ochiq yoki yopiq poligon
Plan yoki kartada chizilgan yo’llar
Plan yoki kartada o‘lchangan ochiq poligon
Plan yoki kartada chizilgan yopiq polygon

Nivelirlash ishida ikki qo’shni bekat uchun umumiy bo’lgan nuqtalar nima?

*Bog’lovchi nuqta
Oraliq nuqta
Otmetka
Bekat

Yer yuzasi past – balandligi nima?

*Rel’yef
Tog’
Balandlik
Tepalik

Konussimon shakldagi balandlikka nima deyiladi?

*Tog’
Tepalik
Plato
Balandlik

Yerning bir xil otmetkalarini tutashtiruvchi egri chiziq nima?

*Gorizontal
Otmetka
Rel’yef
Tepalik

Karta yoki planda rel’yef nimalar bilan aniqlanadi?

*Gorizontallar bilan
Koordinatalar bilan
Past – balandliklar bilan
Tafsilotlar bilan

Grafikaviy va mexanikaviy usul bilan qayerda yuzalar aniqlanadi?

*Planda
Yerda
Joyda
Mexanikada

Analitik va geometrik usul bilan qayerda yuzalar aniqlanadi?

*Joyda
Planda
Tepalikda
Relyefi notekis joylarda

Vertikal s`yomka deb nimaga aytiladi?

*Yer yuzidagi nuqtalarning balandliklarini aniqlash uchun bajariladigan ishlar majmuasiga vertikal s`yomka deyiladi
Yer yuzidagi tepaliklarni aniqlash uchun bajariladigan ishlar majmuasiga vertikal s`yomka deyiladi
Yer yuzidagi gorizontal burchaklar aniqlash uchun bajariladigan ishlar majmuasiga vertikal s`yomka deyiladi
Yer yuzidagi nuqtalarning o‘rnini aniqlash uchun bajariladigan ishlar majmuasiga vertikal s`yomka deyiladi

Nivelirlash usullarini to’liq variantini ayting?

*Geometrik, trigonometrik, gidrostatik, barometrik, mexanik, stereofotogrammetrik va radionivelirlash
Geometrik, barometrik, trigonometrik, mexanik, radionivelirlash va stereofotogrammetrik
Geometrik, radionivelirlash, trigonometrik, mexanik, gidrostatik va stereofotogrammetrik
Geometrik, barometrik, stereofotogrammetrik, gidrostatik, radionivelirlash va mexanik
Geometrik nivelirlash qaysi asbob yordamida bajariladi?
*Nivelir
Gidrostatik nivelir
Barometr – aneroid
Mexanik nivelir

Barometrik nivelirlash qaysi asbob yordamida bajariladi?

*Barometr-aneroid yordamida
Taxeometr yordamida
Teodolit yordamida
Nivelir yordamida

Trigonometrik nivelirlash qaysi asbob yordamida bajariladi?

*Teodolit yordamida
Barometr-aneroid yordamida
Menzula yordamida
Nivelir yordamida

Trigonometrik nivelirlashda nima o‘lchanadi?

*Nivelirlashning bu turida ikki nuqta orasidagi qiyalik burchagi va masofa o`lchanadi
Nivelirlashning bu turida ikki nuqta orasidagi qiyalik burchagi o`lchanadi
Nivelirlashning bu turida ikki nuqta orasidagi masofa o`lchanadi
Nivelirlashning bu turida ikki nuqta orasidagi qiyalik burchagi, balandlik va masofa o`lchanadi

Mexanik nivelirlash qaysi asbob yordamida bajariladi?

*Maxsus avtomat nivelir yordamida
Maxsus barometr-aneroid yordamida
Maxsus teodolit yordamida
Maxsus nivelir yordamida

Stereofotogrammetrik nivelirlash qaysi asbob yordamida bajariladi?

*Joyning samolyotdan olingan suratlarini qayta ishlash yordamida
Barometr-aneroid yordamida
Taxeometr yordamida
Nivelir yordamida

Barometrik nivelirlash qaysi hollarda qo’llaniladi?

*Joy keskin past balandliklardan iborat bo’lsa
Joy tekisliklardagi tepaliklardan iborat bo’lsa
Joy suvliklardan iborat bo’lsa
Har qanday joy sharoitida

Radionivelirlash qaysi asbob yordamida bajariladi?

*Radiovisotomer yordamida
Taxeometr yordamida
Teodolit yordamida
Nivelir yordamida

Taglikni o’rnatish qismi bilan ishchi qismini birlashtirish nima?

*Asbobni taglik bilan birlashtirish
Shitativ bilan adilakni qotirish
Shovun bilan shitativni birlashtirish
Shovun bilan adilakni birlashtirish

Teodoplitning ishchi qismiga nimalar kiradi?

*Alidada, verner va limb gorizontal va vertikal doirasi
Alidada, limb, gorizontal va vertikal doirasi
Alidada, verner, gorizontal va vertikal doirasi
Alidada, verner va limb, adilak, gorizontal va vertikal doirasi

M*L*m+k*t formulasi nimani ifodalaydi?

*Limbdan sanoq olish
Vernerdan sanoq olish
Limb va vernerdan sanoq olish
Alidadan sanoq olish

Joyda masofani o'lchash qaysi formulada aniqlanadi?

*D═n*L
D═L±L
D═n*L/r
D═r-n*L