Foydalanuvchilar va guruhlar qayd yozuvlari bilan ishlash

Baratova Madina

2-amaliy mashg’ulot

Foydalanuvchilar va guruhlar qayd yozuvlari bilan ishlash.

Baratova Madina

2-amaliy mashg’ulot

Mavzu: Foydalanuvchilar va guruhlar qayd yozuvlari bilan ishlash. Mandatli kirishni boshqarish asoslari.

Ishdan maqsad: OSSNda lokal foydalanuvchilar hisoblari va guruhlarini boshqarish xususiyatlari va kirishni mandatli boshqarish asoslarini o'rganish.

Qisqacha nazariy ma’lumotlar.

Odatda, foydalanuvchi hisoblariga tegishli fayllar /home katalogi ostidagi tegishli uy kataloglarida saqlanadi. Shu bilan birga, OSSNga birinchi kirish darajasi (Num1), yaxlitlik darajasi (Num2) va ierarxik bo'lmagan toifalar to'plami (Num3) (masalan, 0x2 ikkinchi toifa) bilan birinchi marta kirganda, o'ziga xos katalog quyidagi nom bilan yaratiladi:

/home/.pdp/Foydalanuvchi nomi/lNum1iNum2cNum3t0x0,

bu maxfiylik va yaxlitlik darajalariga qarab fayllarni (shu jumladan, hujjatlarni) kataloglarga tarqatish imkonini beradi. Boshqa foydalanuvchi hisoblari nomidan ishlaydigan OSSN 1.6 versiyasidagi uy katalogiga kiruvchi subyekt-sessiyalarga (jarayonlarga) kirishni boshqarish mandatli parametrlari (maxfiylik yorliqlari) va diskretsion kirish huquqlari yordamida cheklanishi mumkin.

Adduser buyrug'i bilan foydalanuvchi yaratish:

Bu yerda sudo adduser [foydalanuvchi nomi] buyrug`i bilan user1 nomli user yaratdik va unga parol o`rnatdik.

• 
  Biz bu buyruq bilan user1 nomli guruh ham yaratib oldik.
  
• 
  Katalogda foydalanuvchining uy katalogi yaratiladi / home / user1
  
• 
  Katalogdagi fayllar uy katalogiga ko'chiriladi / etc / skel
  

Ushbu katalog barcha yangi foydalanuvchilarning uy katalogiga ko'chiriladigan fayllarni o'z ichiga oladi.

Asosiy farq shundaki, adduser foydalanuvchi papkalarini, kataloglarini va boshqa kerakli funktsiyalarni osongina o'rnatadi, useradd esa yuqorida aytib o'tilganidek kataloglarni va sozlamalarni qo'shmasdan yangi foydalanuvchi yaratadi

Useradd – Linux operatsion tizimining istalgan turida, yangi foydalanuvchi yaratish uchun foydalaniladigan kommandadir, lekin bu kommanda xavfsizligi kamroq hisoblanadi. Bu kommanda uy katalogini yaratmaydi. U foydalanuvchidan to'liq profil yaratish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlarni so'raydi. Amalga oshirilgandan so'ng, u barcha kataloglar, guruhlar va ruxsatlar ehtiyojga qarab o'rnatilishini ta'minlash uchun foydalanuvchini bosqichma-bosqich jarayon orqali boshqaradi. Adduser avtomatik ravishda asosiy papkada foydalanuvchi katalogini o'rnatadi.

useradd buyrug'i bilan foydalanuvchi yaratish:

1. 
    Yangi foydalanuvchi uchun uy katalogi yo'lini berish:
   

2. 
   Bror bir userni parametrlarini o`zgartirish uchun # passwd [foydalanuvchi nomi] kiritiladi. 
   

# passwd -u 1234 : Muayyan foydalanuvchi identifikatoriga ega foydalanuvchi yaratish:

3. 
   Amal qilish muddatiga ega foydalanuvchi yaratish
   

Bu yerda 2022 yil 10 maygacha user4 foydalanuvchisi aktiv holatda bo`ladi.

4. 
   Useradd kommandasida yana qanday ammallar bajarish mumkin ekanini bilish uchun useradd -a kommandasidan malumot olishingiz mumkin.
   

Shuni ta`kidlash kerakki, useradd kommandasi bilan yangi foydalanuvchiga turli parametrlar berish uchun qulay usul hisoblanadi.