Fan: Adabiyot

Fan: Adabiyot

Sana:

Sinf:6

Mavzu:’’Sabiq’’ hikoyasi

Darsning maqsadi:

- Hikoya bilan tanishtirish

-Marifatparvarlik haqiqatgo’ylik g’oyalarini singdirish

- Og’zaki nutqini o’stirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :Baholash
Yangi mavzuni tushuntirish .
Xoh ishoning ,xoh ishonmang ,birinchi kuniyoq to’qqiz to’nna paxta teribman .Avaliga
o’zim terdimmi yo birov qo’shib qoydimi ? Ertasiga bir qaytadan o’n g’ayrat bilan paxta
terish mana bunaqa bo’ladi ,deb ishga tushib ketdim to’qqiz yarim bo’libdi .O’sha kuni
oblasdan ,Toshkentdan muxbirlar bosib ketdi .Ovozimni lentaga yozib ,radiodan
eshittirishdi.Telvizorda ikki marta ko’rsatishdi . Hamma yoqni xat bosib ketdi . bunday
obro kumning tushiga kiribdi ,deysiz.Ruhim tetik ,bir gapirib, o’n kulaman .Yo’talsam
ham labbay deb turishadi.Rayisimiz u yoqqa borsam u yoqqa, bu yoqqa borsam bu
yoqqa ergashadi.Bechora meni yer-kokka ishonmaydi.ikki gapning birida .-O’zingni tut
,katta –kichikning oldida sharmanda qilma.Sen bizning mashalimizsan.Ha, shundoq
,saqolingni kunda olib tur.Dazmol bosilmagan shim kiyma, -deb nasihat qilib turadi .
Mustahkamlash : ’’Sabiq’’ hikoyasi bo’yich savol javob orqali mustahkamlash.

-“Sabiq ”hikoyasi qahromani qanday odam. ?

-Rayis o’briziga tariff bering .
Uyga vazifa : ’’Sabiq’’ hikoyasini oqib gapirib berish .

Fan: Adabiyot

Sana:

Sinf:6 Mavzu:Musa Jalil “Ishonma” sheri .

Darsning maqsadi:

- Musa Jalil “Ishonma” sheri bilan tanishtirish

-Marifatparvarlik haqiqatgo’ylik g’oyalarini singdirish

- Og’zaki nutqini o’stirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :Baholash
Yangi mavzuni tushuntirish .

Dunyo adabiyotida shunday siymolari borki ,ular nafaqat ijodiy faoliyati, balki insoniy matonati bilan ham kelgusi avlodlarga ibrat namunasi bo’lib qolgan .Yuqori sinf tarix darislarida Siz 1939-1945-yillari bo’lib o’tgan ikkinchi jahon urushi,uni boshlagan fashist yetakchilarining kirdikorlari haqida batafsil malumotga ega bo’lasiz. 1906-yil

15- febralda rassiyada tug’iladi.1944-yilda vafot etadi.

Ishonma

Senga mendan xabar bersalar,

U yiqildi charchab –desalar,

Yo’q ,ishonma ,jonim ,

Bu so’zni-

Do’stlar aytmas,yaqin ko’rsalar .

Bayrog’imga qon bilan yozgan

Ontim undar olg’a borishga

Haqqim bormi hech qoqilishga.

Haqqim bormi charchab –harishga.
Mustahkamlash : Ishonma sherini ifodali qilib o’qish .Hayoti va ijodi
bo’yicha savollar berib mustahkamlash.
Uyga vazifa :Musa Jalil “ Ishonma” sherini yod olib kelish

Fan: Adabiyot

Sana:23.01

Sinf:6

Mavzu:Xalq qo’shiqlari .

Darsning maqsadi:

- Xalq qo’shiqlari bilan tanishtirish

-Marifatparvarlik haqiqatgo’ylik g’oyalarini singdirish

- Og’zaki nutqini o’stirish .
Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :Baholash
Yangi mavzuni tushuntirish .

Xalq qo’shiqlarida milliy urf-odatlarimiz nafislik va nazokat bilan aks ettiriladi. Kundalik hayotda onalarimiz allani kanda qilmay kuylayotgani yoki to’ylarimizming “yor-yor”siz o’tmayotganligi buning isbotidir.

Qo’shiq-jon ozig’i.

Boychechak

Boychechagim boylandi ,

Qozon to’la ayrondi.

Ayroningdan bermasang,

Qozonlaring vayrondir.

Qattiq yedan qataiab chiqqan boychechak,

Yumshoq yerdan yumalab chiqqan boychechak .

Boychechakni tutdilar ,

Tut yog,ochga osdilar.

Qilich bilan choptilar,

Baxmal bilan yopdilar.

Qattiq yerdan qatalab chiqqan boychechak,

Yumshoq yerdan yumalab chiqqan boychechak.

Mustahkamlash:Xalq qo’shiqlari ifodali qilib o’qish .
Uyga vazifa : Xalq qo’shiqlarini yod olib kelish

Fan: Adabiyot

Sana:25.01

Sinf:6

Mavzu:.Qo’shiq xalq og’zaki ijodining keng tarqalgan janrlari .

Darsning maqsadi:

- Xalq qo’shiqlari bilan tanishtirish

-Marifatparvarlik haqiqatgo’ylik g’oyalarini singdirish

- Og’zaki nutqini o’stirish .
Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :Baholash
Yangi mavzuni tushuntirish .

Boshginam Og’riydi

-Onajon ,onajon .

Boshginam og’riydi –yu .

-Boshginangdan onang aylansin ,

nimalarga og’riydi –ya?

-Bozorlarda bo’lar ekan ,

zargarlarda turar ekan

Uning oti tillaqosh ,

O’shanga og’riydi –yu.

-Onajon ,onajon .

Bo’yiginam og’riydi –yu .

-Bo’yiniginangdan onang aylansin ,

nimalarga og’riydi –ya?

Mustahkamlash:Xalq qo’shiqlari ifodali qilib o’qish

Uyga vazifa : Xalq qo’shiqlarini yod olib kelish

Fan: Adabiyot

Sana:30.01

Sinf:6

Mavzu:. Lirik qo’shiqlar va mavsum qo’shiqlar haqida .

Darsning maqsadi:
- Lirik qo’shiqlari bilan tanishtirish

-Marifatparvarlik haqiqatgo’ylik g’oyalarini singdirish

- Og’zaki nutqini o’stirish .
Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :
Boshginam Og’riydi Qo’shiqni o’quvchilar yod olib aytgan

o’quvchilarni baholanadi

Yangi mavzuni tushuntirish .

Yor-Yor

-Shing’ir shing’ir qamisg’a

Sirg’am tusdi yor yor

Sillasmag’an zot elga

Opom tusdi yor yor

Tog’da taychoq kishnaydi

Ot bo’ldim yor yor

Uyda kelin yig’laydi

Yod bo’ldim deb yor yor

Mustahkamlash:

Mavsum qo’shiqlari ifodali qilib o’qish .Bir o’quvchini kelin

qilib yor yor aytadilar

Uyga vazifa : Xalq qo’shiqlarini yod olib kelish

Fan: Adabiyot

Sana:1.02

Sinf:6

Mavzu:.Alisher Navoiy hayoti va ijodi .

-O’quvchilarga Alisher Navoiy hayoti va ijodi bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga she’rlarini tahlil qilish ko’nikmasini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .
Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :
Lirik qo’shiqlar va mavsum qo’shiqlar haqida .

Yangi mavzuni tushuntirish .

Alisher Navoiy 1441-yil 9-febralda tavallud ayyomi Yoshkent Shahridagi Milliy bog’ hamda yurtimizning turli go’shalariga o’rnatilgan haykallar poyiga gullar qo’yib ,ul zot xatirasini yod etish an’anaga aylanganini ham bilasiz .Nima uchun shoir bobomizga shunday ehtirom va e’zoz bildiramiz ?Asarlarini qayta qayta nashir etib ,keng targ’ib qilamiz ?Chunki “Alisher Navoiy xalqimizning ongi va tafakkuri, badiy madaniyati tarixida butun bir davrni tashkil etadigan buyuk shaxs,milliy adabiyotimizning tengiz namoyandasi,millatimizning g’ururi ,shan –u sharafini dunyoga tarannum qilgan o’lmas so’z san’atkoridir .
Mustahkamlash:

Alisher Navoiy qachon tavallud topgan?

U qayerda tavallud topgan?

Uning qanday hikmatli majmuasibor ?

Uyga vazifa : Alisher Navoiy hayoti va ijodini o’qib kelish .

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:6.02

Sinf: 6 V

Mavzu:. Hikmatli so’zlar , “Mahbub ul-qulub ”hayotiy hikmatlar

majmuati

O’quvchilarga :. Hikmatli so’zlar , “Mahbub ul-qulub ”hayotiy hikmatlar

majmuati bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. Hikmatli so’zlar , “Mahbub ul-qulub ”hayotiy hikmatlar

Majmuati bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :

Alisher Navoiy hayoti va ijodini so’rash .O’quvchilarni baholash uchun sinfdagi o;quvchilarni 3-guruxga bo’laniz tez yurar po’yizi metodidan foydalangan holda . 1-gurux Navoiy .2- gurux Zulfiya .3- gurux Bobur

O’quvchilarga beriladigan savollar

1 A. Navoiy nechanchi yil tug’ilgan ?

2.A.Navoiyning qanday g’azallarini bilasiz ?

3. A.Navoiy Xamsa so’zi qanday manoni anglatadi ?

4.A.Navoiy nechanchi yil vafot etadi?

5 Uning qanday hikmatli majmuasi bor ?

Yangi mavzuni tushuntirish .

Saxovat insoniyat bog’ining borvar shajaridur,balki ul shajarning mufid samaridur. Odamiyliq kishvarining bahri mavjvari, balki ul mavj bahrining samin gavhari.Saxovatsiz kishi-yog’insiz abri bahor va royihasiz mushki totor.Mevasiz yig’och hamon- u o’tun hamon va yog’insiz bulut hamon-u tutun hamon.Saxosiz kishi birla gavharsiz sadafning bir hukmi bor.Dursiz sadaf bila o’lib qurug’on kashafg’a ne e’tibor.Saxiy bulutdir –ishi xirmon ,balki maxzan bermak .Baxil mo’rdurdabi xo’sha balki dona termak .Himmat ahlig’adur saxovat ixtisosi va bu ikki sharif sifat valoyat xosi.Saxovat odamig’a badandur va himmat anga ruh va himmat ahlidin olamda yuz ming futuh .Himmatsiz kishi er sonida emas, ruhsiz badanni kishi tirik demas .

Mustahkamlash:

O’quvchilarga savol yozilgan kanvertchalar tarqatiladi o’quvchilar savollarga javob jozib juftlikda ishlaydi . Juftlikda ishlasa o’quvchilar qanchalik tushinganligini shu arqali aniqlaymiz .

Uyga vazifa : Alisher Navoiyning “ Mahbub ul- Qulub”dan o’qib kelish.

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:8.02

Sinf: 6 V

Mavzu:. “Saxovat va himmat bobida” “Hilm zikrida ” va “Safar manofi

zihrida ”hikmatlar majmuasi.

O’quvchilarga :. “Saxovat va himmat bobida” “Hilm zikrida ” va “Safar manofi

zihrida ”hikmatlar majmuasi bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. Hikmatli so’zlar , “Mahbub ul-qulub ”hayotiy hikmatlar

Majmuati bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :

Alisher Navoiyning “ Mahbub ul- Qulub”dan Saxovat va himmat bobidan o’raladi har bir o’quvchi gapirib beradi . Ularning qaysi biri yaxshi gapirsa ularga rag’bat katishkasi beriladi.

Yangi mavzuni tushuntirish .

Hilm zikrida.

Hilm inson vujudining favoqihlig’ bog’idur,odamiylig’olamining javohirlig’tog’I .Hilmni havodis daryosida kishilik kemasining langari desa bo’lur va insoniyat mezoni toshig’a nisbat qilsa bo’lur .Axloq shaxsning og’ir baholig’libosidur va ul libos jinsining sangin debasi.Muxolif nafislar sarsari uchurmoqdir asrag’uvchi va munofiq ,bulhavaslar harzasi tundbodi sovurmoqdin saqlag’uvchi. Xaloyiqdin kishiga mujibi ta’zim va e’zoz va akobirdin asog’irg’a boisi iltifot va imtiyoz .Necha ulug’ kishi tamasxur va tiybat qilsa,aning qoshida beshukuh va viqor .Nechakim ,musin kishi hazl va xiffat ko’rguzsa, aning qoshida beshafqat va bee’tibor. Ammo davron bog’ining xas va xoshakoyinlari va yeldek besaboot va tamkinlari ko’ziga hilm ahli og’irliqqa mansub va garon jonliq bila ma’yubdurlar .Quyundek tufrog’ni havog’a sovururlar va sabuksorliq bila boshlarin ko’kka yetkururlar.Tog’ paykorin ayog’ ostig’a olmoq oyinlari va dashtinosin havog’a sovurmoq tamkinlari. Yeldek har eshikdin kirar. O’tdek otashdonlig’idin o’zga shiorlari yo’q. Yel agarchi lola tojin uchurg’ay, ammo quyosh axgarig’a nechuk yeta olg’ay?

Mustahkamlash:

O’quvchilarga savol yozilgan kanvertchalar tarqatiladi o’quvchilar savollarga javob jozib juftlikda ishlaydi . Juftlikda ishlasa o’quvchilar qanchalik tushinganligini shu arqali aniqlaymiz .
Uyga vazifa : A. Navoiyning “ Mahbub ul- Qulub”dan o’qib kelish.
O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:22.02

Sinf: 6 V

Mavzu:. Gulxaniy hayoti va ijodi.

Darsning maqsadi:

O’quvchilarga :. :. Gulxaniy hayoti va ijodi. bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. :. Gulxaniy hayoti va ijodi bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :

Alisher Navoiyning “ Mahbub ul- Qulub”dan Saxovat va himmat bobidan o’raladi har bir o’quvchi gapirib beradi . Ularning qaysi biri yaxshi gapirsa ularga rag’bat katishkasi beriladi.

Yangi mavzuni tushuntirish .

Muhammadsharif gulxaniy XVIII asr oxiri-XIXasrning 20-yillarida Qo’qonda yashab ijod qilgan mashhur masalnavis adib va hassos shoirdir .Jo’shqin fe’lligi va olovqalbligi tufayli o’ziga Gulxoniy taxallusini tanlagan .Keyinchalik Sherlarida Jur’at taxallusini ham qo’llagan .Bizgacha uning o’zbek va tojik tillaridagi 12 g’azali ,Qo’qon xonin Amir Umarxonga bag’ishlangan 1 qisidasi va “Zarbulmasal ”asari etib kelgan .Gulxoniyning hayoti ,asosan ,Qo’qon va Namanganda kechgan .U tirikchilik vojidan hammomda o’t yoquvchi ham bo’lgan ,Qo’qon xoni Amir Olimxon navkarlari safida xizmat ham qilgan.(1801-1810 –yillar).Mustaqil mutolaa yo’li bilan mumtoz adabiyotni o’qib o’rgangan .Olimxan vofotidan keyin taxtga o’tirgan Amir Umorxon .Gulxoniyni saroyshoirlari davrasiga jalib etgan .U ko’piroq oddiy insanlarga manzur bo’ladigan she’rlar, hajiviy sherlar bitgan .Gulxoniy o’zining noyob is’tidodi ,xalqhayotini kuzatish orqali orttirgan tajribasi ,turmushga haqqoniy qaray bilishi tufayli xalqchil ijotkor sifatida adabiyotimiz turmushga haqqoniy qaray bilishi tufayli xalqchilijotkor sifatida adabiyotimiz tarixidan munosib o’rin egallagan .

Mustahkamlash:

O’quvchilarga savol yozilgan kanvertchalar tarqatiladi o’quvchilar savollarga javob yozib juftlikda ishlaydi . Juftlikda ishlasa o’quvchilar qanchalik tushinganligini shu arqali aniqlaymiz .

Uyga vazifa : :. Gulxaniy hayoti va ijodini o’qib kelish.

O’qituvchi :S.Ermanova.

Fan: Adabiyot

Sana:22.02

Sinf:6

Mavzu:.Mavsum va Marosim Urf-odat qo’shiqlar haqida .

Darsning maqsadi:

- Mavsum va marosim qo’shiqlari bilan tanishtirish

-Marifatparvarlik haqiqatgo’ylik g’oyalarini singdirish

- Og’zaki nutqini o’stirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :

Boshginam Og’riydi

qo’shiqini yod olib kelgan o’quvchilarni baholash

-Onajon ,onajon .

Boshginam og’riydi –yu .

-Boshginangdan onang aylansin ,

nimalarga og’riydi –ya

Bozorlarda bo’lar ekan ,

zargarlarda turar ekan

Uning oti tillaqosh ,

O’shanga og’riydi –yu.

-Onajon ,onajon .

Bo’yiginam og’riydi –yu .

-Bo’yiniginangdan onang aylansin ,

nimalarga og’riydi –ya?

Yangi mavzuni tushuntirish .

Insonning yashashva hayot kechirish tarzida yilning 4fasli mehnat oylari ,bayramlar ,urf –odatlar ,marosimlar ,mavsumiy ish harakatlar bilan bag’liq ravishda juda ko’p qo’shiqlar yaratilgan

Alla-Bolalar ni uxlatishvaqtida onalar tomonidan kuylangan qo’shiqlar alla deb ataladi

To’y qo’shiqlari TO”Y-juda qadim zamonlardan beri kishilar hayotida juda muhm voqiya bo’lib kelgan .Xalqning manaviy boylig’I to’y tamoshalarda namoyon bo’lgan . To’y marosimlari-uylanish to’y ,yosh to’y ,beshik to’ykabi xilma-xil bo’lganidek uning qo’shiqlari ham turli tumandir

LAPAR-nikoh to’ylarida qizning o’yida kechqurun o’tkaziladigan “Qiz oqshami ”.’’Qizlar majlisi ’’”Qiz oshi ” “Lapar kechasi ”deb ataladigan bazimlarda lapar aytiladi.

Yor-Yor

-Shing’ir shing’ir qamisg’a

Sirg’am tusdi yor yor

Sillasmag’an zot elga

Opom tusdi yor yor

Tog’da taychoq kishnaydi

Ot bo’ldim yor yor

Uyda kelin yig’laydi

Yod bo’ldim deb yor yor
Alla

Alla aytay jonim bolam

Quloq solgin alla

Uhlab aram olgin bolam

Alllayo-alla

Alla bolam alla

Jonim bolam alla

Ikki ko’zim alla

Shirin so’zim alla

Alla bolam baxti bor

Har narsaningvaqti bor

Jonim bolam alla

Shirin bolam alla .

Lapar
-Qoshingni qora deydilar

Qora qosh ukam yor –yor

Ko’rsat qoshingni ,men bir ko’ray

Jonim ukam yor-yor .

Qoshimni ko’rib nima qilasiz

Siz akajonim yor-yor .

Qaldirg’ochning qanotini

Ko’rmabmidingiz yor-yor,

Ko’zingni shahlo deydilar ,

Shahlo ko’zli ukam yor-yor,

Ko’rsat ko’zingni ,men bir ko’ray ,

Jonim ukam yor-yor,

Ko’zimni ko’rib nima qilasiz ,

Siz akajonim yor-yor,

Tog’da ohu ko’zlarni

Ko’rmabmidingiz yor-yor,

Yuzingni qizil deydilar

Qizil yuz ukam yor-yor,.

Ko’rsat yuzingni ,men bir ko’ray

Jonim ukam yor-yor,
Yuzimni ko’rib nima qilasiz ,

Siz akajonim yor-yor,

Bog’lardagi ,qizil gulni

Ko’rmabmidingiz yor-yor,

Mustahkamlash:
Mustahkamlash uchun sinfni uch guruhga bolib ularga savol beriladi

1-guruh Alla deb nimaga aytiladi ?.

2-guruh To’y deb nimaga aytiladi ?

3- guruh Lapar deb nimaga aytiladi ?

Ular guruh bilan birga javob beradilar

Uyga vazifa : Mavsum va Marosim Urf-odat qo’shiqlarini yod olib kelish

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:27.02

Sinf: 6 V

Mavzu:. Maymun va naajjor timsollarining o’ziga xos tarizda tasvirlash

bo’yicha matin yaratish .

-O’quvchilarga :. “Maymun va naajjor timsollarining o’ziga xos tarizda tasvirlash

bo’yicha matin yaratish bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. Maymun va naajjor timsollarining o’ziga xos tarizda tasvirlash

bo’yicha matin yaratish .bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .
Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash : Gulxaniy hayoti va ijodini o’qib kelish.har bir o’quvchi gapirib beradi . Ularning qaysi biri yaxshi gapirsa ularga rag’bat katishkasi beriladi.
Yangi mavzuni tushuntirish .

Maymun bilan Najjor

Bor edi Kashmir navohinda tog’

Bog’I Eram rashkdin ko’ksida dog’

Anda imoratga yaroqliq yog’och ,

Yetti quloch bo’yi, eniga –quloch

Bor edi cho’x ne’mati alvonlari ,

Xurram- u ma’mur edi hayvonlari.

Zulfi kabi sunbuli xushbo’lari,

Rahatijon erdi oqar suvlari.

Uydin ulug’roq edi bir gulbune,

Anda vatan tutmish edi Maymune

Jon sonub o’zni, uyin aytardi tan

O’qur edi qissayi <>

Mustahkamlash:

O’quvchilarga savol yozilgan kanvertchalar tarqatiladi o’quvchilar savollarga javob jozib juftlikda ishlaydi . Juftlikda ishlasa o’quvchilar qanchalik tushinganligini shu arqali aniqlaymiz .

Uyga vazifa : Maymun va naajjor timsollarining o’ziga xos tarizda tasvirlash

bo’yicha matin yaratish .

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:1.03

Sinf: 6 V

Mavzu:. Avaz O’tar hayoti va ijodi.

Darsning maqsadi:

-O’quvchilarga :. :. Avaz O’tar hayoti va ijodi. bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. :. Avaz O’tar hayoti va ijodi bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash : : Maymun va naajjor timsollarining o’ziga xos tarizda tasvirlash

bo’yicha matin yaratish .har bir o’quvchi . . Ularning qaysi biri yaxshi qatnashsa rag’bat katishkasi beriladi.

Yangi mavzuni tushuntirish .

O’zbek mumtoz adabiyotining taniqli vakili Avaz O’tar o’g’li o’zining ma’rifatparvarlik ruhidagi asarlari bilan adabiyotimiz tarixida alohida o’rin tutadi .Avaz O’tar o’g’li 1884-yil 25-avgustda Xiva shahrida hunarmand oilasida tug’ilgan. Shoirning otasi Polvonniyoz O’tar Gadoyniyoz o’g’li sartarosh edi. Xalq o’rtasida usta o’tar nomi bilan mashhur bo’lgan bu kishi sa’nat va adabiyotga juda qiziqar, o’z zamonasining yetuk adablari Ogahiy, Komil Xorazmiy, Mujrib Xonaxarobiy,Bayoniy kabi shoirlar bilan do’stona munosabatda bo’lib tez –tez suhbatlashar, doimiy muloqat qilar edi.

Usta O’tar o’z uyidayuqorida tilga olingan shoira-u sanatkorlar , madaniyat ahli bilan suhbatlar uyushtirar ,tabiiyki, Avaz ham ularda ishtirok etardi.Yosh Avazning she’riyatga erta havas qo’yishining sababi ham shunda bo’lsa,ajab emas . Otasi Avazni sakkiz yoshida maktabga beradi . Avaz maktabdan keyingi tahsilni madrasada davom ettiradi .U Xo’ja Hofiz,Nizomiy,Jomiy ,Lutfiy,Navoiy ,Fuzuliy ijodini qiziqib o’rganadi. Bundan tashqari Munis ,Ogahiy , Komil ,Fuzuz kabi shoirlar bilan yaqindan muloqatda bo’ladi .

Mustahkamlash:

O’quvchilarga savol yozilgan kanvertchalar tarqatiladi o’quvchilar savollarga javob yozib juftlikda ishlaydi . Juftlikda ishlasa o’quvchilar qanchalik tushinganligini shu arqali aniqlaymiz .

Uyga vazifa : :. Avaz O’tar hayoti va ijodini o’qib kelish.

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:6.03

Sinf: 6 V

Mavzu:. “Til”,” Fidoyi xalqim”,” Sipohi pora istar ”,”Biling,ushbu zamon

”sherlari mazmun –mahiyoti va g’ayaviy –badiiy xususiyatlari

-O’quvchilarga :. “Til”,” Fidoyi xalqim”,” Sipohi pora istar ”,”Biling,ushbu zamon ”sherlari mazmun –mahiyoti va g’ayaviy –badiiy xususiyatlari

“bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. “Til”,” Fidoyi xalqim”,” Sipohi pora istar ”,”Biling,ushbu zamon ”sherlari mazmun –mahiyoti va g’ayaviy –badiiy xususiyatlari

.bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :

Avaz O’tar hayoti va ijodini o’qib kelgan o’quvchilardan so’raladi ularga savollar beriladi mavzu yuzasida .Yaxshi qatnashgan o’quvchilarni rag’batlantiriladi

Yangi mavzuni tushuntirish .

Fidoi xalqim bo’lsun tanda jonim,

Bo’lub qurbon anga ruhi ravonim.

Gar o’lsam darbadar mazlumlar uchun,

Budur maqsudi qalbi notavonim

Na yaxshi o’ylakim ,ma’qul-u manzur,

Avaz, xalqim uchun to’kulsa qonim.

Har tilni biluv emdi bani odama jondur,

Til vositai robitai olamiyondur.

G’ayri tilini sa’y qiling bilgani ,yoshlar,

Kim ilm –u hunarlar bilanki ondin ayondur.

Lozim siza har tilni biluv ona tilidek ,

Bilmakka oni g’ayrat eting foida kondur.

Ilm-u fan uyig’a yuboringlar bolangizni ,

Onda o’qug’onlar bori yaktoyi zamondur.

Zor o’lmasun onlar dog’i til bilmay Avazdek,

Til bilmaganidan oni bag’ri to’la qondur .

Mustahkamlash:

O’quvchilarga she’rlarni ifodalab o’qitib ,o’qigan she’rlarini tushuntirib o;tib yangi mavzuni mustahkamlaymiz

.Uyga vazifa “Til”,” Fidoyi xalqim”,” Sipohi pora istar ”,”Biling,ushbu zamon ”sherlari mazmun –mahiyoti va g’ayaviy –badiiy xususiyatlari o’qib kelish .Yod olib kelish

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:13.03

Sinf: 6 V

Mavzu:. Abay hayoti va ijodi.
Darsning maqsadi:

-O’quvchilarga :. :. Abay hayoti va ijodi. bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. :. Abay hayoti va ijodi bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash : : “Til”,” Fidoyi xalqim”,” Sipohi pora istar ”,”Biling,ushbu zamon

”sherlari mazmun –mahiyoti va g’ayaviy –badiiy xususiyatlarini gapirib beradi ularga savollar beriladi . Ularning qaysi biri yaxshi qatnashsa rag’bat katishkasi beriladi.

Yangi mavzuni tushuntirish .

Abay Qo’nanboyev qoqon mumtoz adabiyotining asachilaridan biri, buyuk shoir va ma’rifatparvar hisoblanadi. Shoirning asl asmi Ibrahim bo’lib ,Abay uning taxalusidir . Shoir 1845-yil 10-avgustda Qozog’istonning Yettisuv viloyati Chingiztog’ tumanida charvador boy oilasida tug’ilgan .Avval Yettisuvdagi Ahmad Rizo madrasasida o’qiydi .Keyinchalik rus maktabga qatnab rus tili va adabiyotini o’rganadi. Bo’lajak shoir bir tomondan Sharq allomalari- Firdavsiy ,Nizomiy, Navoiy , Fuzuliy ijodidan bahramand bo’lgan bo’lsa ,rus va g’arb adabiyoti vakillarining ijodi bilan yaqindan tanishdi .

Shoirning ijodi yoshlik chog’larida she’r yozish va o’lan aytishdan boshlanadi

Abay o’zigacha og’zaki kuylab kelingan o’lanlarini yozma adabiyotga

Olib kirgan shoirdir .Shoir o’lanlarini yozma yaratishdan tashqari ularga kuy bastalab ,mahorat bilan kuylagan .

U bastalagan 17 ta o’lan kuyi hozirgacha oqinlar tomanidan sevib ijro etilgan .

Mustahkamlash:

Abayning hayoti va ijodini mustahkamlash uchun o’quvchilarni 3 guruhga bo’lamiz .1-guruh Nizomiy 2-guruh Firdavsiy 3-guruh Navoiy guruxlarga bo’lib ularga savollar beriladi eng birinchi to’liq javob bersa shu guruhni rag’bat kartichkalari beriladi .

. keyin esa ularning har biriga savollar yozilgan qog’ozlar beriladi ular o’zlari javob yozib berishlari kerak o’zlari .

Uyga vazifa : :. Abay hayoti va ijodini o’qib kelish.

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:15.03

Sinf: 6 V

Mavzu:. “Nasihatlar asarining tarbiyaviy ahamiyati yuzasida suhbat “
-O’quvchilarga :. “Nasihatlar asarining tarbiyaviy ahamiyati yuzasida suhbat “

“bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. “:. “Nasihatlar asarining tarbiyaviy ahamiyati yuzasida suhbat “

bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :

Abay hayoti va ijodini o’qib kelgan o’quvchilardan so’raladi ularga savollar beriladi mavzu yuzasida .Yaxshi qatnashgan o’quvchilarni rag’batlantiriladi

Yangi mavzuni tushuntirish .

Bunga dunyoda o’tgan barcha donishmandlar shunday javob qildi :har qanday yalqov kishi –qo’rqoq va g’ayratsiz bo’ladi :har qanday g’ayratsiz ,qo’rqoq kishi -maqtonchoq bo’ladi ;har qanday maqtonchoq qo’rqoq kishi –aqilsiz ,nodan bo’ladi :har qanday aqilsiz ,nodan kishi orsiz bo’ladi .har qanday orsiz kishi yalqov ,kishi oldida tilanchi ,ochko’z ,suq bo’ladi .bunday hunarsiz kishilar hech qachon birovga do’st bo’lmaydi .

YETTINCHI SO”Z

Bola onadan tug’ilganda ikki odat bilan tug’iladi .Biri:yesam ,ichsam ,uxlasam demaklikdir .albatta :shuningdek ,bular tanning sihat –salomatligi uchun hamdir :-bular bo’lmasa –tanda jon ham bo’lmaydi .o’smaydi ham ,quvvatga ham kirmaydi .Ikkinchisi ko’rsam ,bilsam demoqlikdir .Bola yoshligida nimani ko’rsa shunga talpinadi . yalt-yalt qilib qaraydi . ko’rgan narsasini qo’li bilan ushlab yuzi ko’ziga yaqin olib boradi . suykagisi keladi .

Dunyodagi barcha mavjud hodisalarning sirini hech bo’lmasa yuzakiroq bo’lsa ham bilmaslik –bu odamgarchilikdan emas .Shuni ham bilmagandan keyin ,bu odam –odam emas ,balki hayvondan hech farqi yo’q

Mustahkamlash:

O’quvchilarga Shu mavzu bo’yich savollar beramiz ular savolga to’liq qilib javob berishlarini ko’ramiz shundan keyin yangi mavzuni qanchalik tushunganligini bilib Mustahkamlab olamiz

.Uyga vazifa : :. “Nasihatlar asarining tarbiyaviy ahamiyati yuzasida suhbat “ni

O’qib kelish

O’qituvchi:

Fan: Adabiyot

Sana:29.03

Sinf: 6 V

Mavzu:. Zulfiya hayoti va ijodi.
Darsning maqsadi:

-O’quvchilarga :. Zulfiya hayoti va ijodi. bo’yicha malumot berish .

-O’quvchilarga :. Zulfiya hayoti va ijodi bo’yicha nutqini shakllantirish .

-Bolalarda ,vatanparvarlik ,kurashchanlik hamda irodalik tuyg’usini shakllantirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash : :. Abay hayoti va ijodini o’qib kelish va o’tgan mavzularni takrorlandi sinfni uch guruhga bo’lib savol javob o’tkazildi .

Yangi mavzuni tushuntirish .

Zulfiya Isroilova xalqimizning atoqli va ardoqli va ardoqli vakili, O’zbekiston xalq shoiri , xalqaro “Nilufar” ,Javoharlal Neru nomidagi hamda davlat mukofotlari sahibasidir . U 1915- yili Toshkent shahrining qadimiy Degrez mahallasida tavallud topgan . Avval boshlangich maktabda , so’ng xatin –qizlari bilim yurtida tahsil olgan . 1935-1938 –yillardea O’zbekiston Fanlar

Akademiyasining Til va adabiyot instituti aspiranturasida o’qigan . shundan keyin turli nashriyotlarda ishlagan . 1953- yildan 1980-yilgacha , qariyb o’ttiz yilga yaqin respublikamizda keng tarqalgan “ Saodat ’’nomli xotin-qizlar jurnalida bosh muharrir bo’lgan . Zulfiyaning dastlabki she’rlari “ Hayot varaqlari ”nomi bilan 1932-yilda bosilib chiqqan .Shundan so’ng shoiraning “ She’rlar ”va qizlar qo’shig’i “Uni Farhood der edilar ’’ O’nlab she’riy to’plamlari chop etiladi .

Mustahkamlash:

Zulfiyaning hayoti va ijodini mustahkamlash uchun o’quvchilarni 3 guruhga bo’lamiz .1-guruh Qizlar 2-guruh kuylar 3-guruh O’ylar guruxlarga bo’lib ularga savollar beriladi eng birinchi to’liq javob bersa shu guruhni rag’bat kartichkalari beriladi .

. keyin esa ularning har biriga savollar yozilgan qog’ozlar beriladi ular o’zlari javob yozib berishlari kerak o’zlari .

Uyga vazifa : :. Zulfiya hayoti va ijodini o’qib kelish.

O’qituvchi :

Fan: Adabiyot

Sana:03.04

Sinf:6

Mavzu:.” Baxtim bor ,ajoyib kishilar aro ”va “ Bog’lar qiyg’osi gulda ”sherlari

Darsning maqsadi:

- Baxtim bor ,ajoyib kishilar aro ”va “ Bog’lar qiyg’osi gulda ”sherlari qo’shiqlari bilan tanishtirish

-Marifatparvarlik haqiqatgo’ylik g’oyalarini singdirish

- Og’zaki nutqini o’stirish .

Dars jihozlari : kitob , bo’r turli hil adabiyot kitobi .

Darsning borishi 45-minut

Tashkiliy qismi:

- Salomlashish

-davomatni aniqlash

-Sinf tozaligiga etibor berish

Uyga vazifa so’rash :

:. Zulfiya hayoti va ijodini o’qib kelish. O’qigan o’quvchilardan so’raladi ular baholanadi

Yangi mavzuni tushuntirish .

Bog’lar qiyg’os gulda –yaxlit bir chaman ,

Har daraxt anvoyi bir tarovatda

Bir kaft bog’ mehnat –u hosilga vatan

O’zga ko’rk,

O’zga rang har bir daraxtda

Har navda bir gulda har gulda bir ro’y

Har daraxt bargi bir dunyo hikoya

Har birin hosili o’zgasiga ko’rk ,

Biri biri uchun qudrat ,himoya

Vatanim ko’zimda: qay burchi aziz ,

Bilmam ,qayda tole serzavq serjilo?

Yalpi to’lishadi bedaxl yurtimiz

Naq har qarichi dil ,jon tomir go’yo

Mustahkamlash:

.” Baxtim bor ,ajoyib kishilar aro ”va “ Bog’lar qiyg’osi gulda ”sherlari mustahkamlash uchun o’quvchilarni 3 guruhga bo’lamiz .1-guruh Qizlar 2-guruh kuylar 3-guruh O’ylar guruxlarga bo’lib ularga savollar beriladi eng birinchi to’liq javob bersa shu guruhni rag’bat kartichkalari beriladi .

Uyga vazifa : .” Baxtim bor ,ajoyib kishilar aro ”va “ Bog’lar qiyg’osi gulda ”sherni yod olib kelish .