Erkin tushish tezlanishini aniqlash



Download 0,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/5
Sana01.07.2021
Hajmi0,56 Mb.
#106772
  1   2   3   4   5
Bog'liq
1-laboratoriya ishi



t.me/tdtu_fizika 



 



 

ERKIN TUSHISH TEZLANISHINI ANIQLASH 

 

Ishning  maqsadi

:  Ma‟lum  balandlikdan  tashlangan  jismning  tushish 

vaqtini bilgan holda erkin tushish tezlanishini aniqlash. 



Kerakli  asbob  va  materiallar

:  1) erkin  tushishni  o„rganuvchi  qurilma; 

2) ”ishchi jism“ - po„lat sharchalar; 3) elektrosekundomer; 

4) kalit; 5) masshtabli chizg„ich. 

 

NAZARIY QISM 

 

Ma‟lumki  massaga  ega  bo„lgan  har  qanday  jismlar  o„zaro 



tortishadilar.  Nyuton  Kepler  qonunlari  va  dinamikaning  asosiy  qonunlari 

asosida  osmon  jismlari  harakatini  o„rganib  butun  olam  tortishish  kuchini 

yaratadi. Bu qonun quyidagicha ta‟rifdanadi: massalari m

1

 va m



2

 bo„lgan 

va  bir-biridan  r  masofada  joylashgan  ikkita  ixtiyoriy  moddiy  nuqtalar 

massalarining  ko„paytmasiga  to„g„ri  proporsional  va  oralaridagi 

masofaning  kvadratiga  teskari  proporsional  kuch  bilan  o„zaro 

tortishadilar. Bu qonunning matematik ifodasi quyidagicha yoziladi: 

 

F=



m

1



m



2

/r

2



 



bu yerda 

=6,67



10

–11



 N

m



2

/kg


2

 gravitatsiya doimiysi. 

Hozirgi  zamon  tasavvurlariga  asosan  moddiy  nuqtalar  orasidagi  bu 

o„zaro  ta‟sir  gravitatsion  maydon  vositasida  amalga  oshiriladi.  Demak, 

massaga  ega  bo„lgan  har  qanday  jism  o„z  atrofida  gravitatsion  maydon 

hosil  qiladi.  Yerning  gravitatsion  maydon  ta‟siri  doirasida  bo„lgan  har 

qanday  jismga  Yer  tomonidan  tortish  kuchi  ta‟sir  qiladi.  Boshqa  kuchlar 

ta‟sir  qilmaganida  yoki  ularning  o„zaro  ta‟siri  kompensatsiyalashganda 

gravitatsion  maydon  hosil  qilgan  tortishish  kuchi  ta‟sirida  qiladigan 

jismning harakatiga erkin tushish deyiladi. Nyutonning 2-qonuniga asosan 

jism erkin tushish paytida ma‟lum tezlanish oladi va bu tezlanish og„irlik 

kuchining tezlanishi yoki erkin tushish tezlanishi deyiladi. 

Jismlarning gravitatsion jismlarga (masalan, Yerga) tortilish kuchiga 

og‘irlik kuchi deyiladi va u kuyidagicha aniqlanadi: 

P=mg


Download 0,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish