Электралока тармоЕи таркибига куйидагилар киради



Download 202,24 Kb.
Sana25.02.2022
Hajmi202,24 Kb.
#464012
Bog'liq
telekommunikatsiya tarmoqlari va ularning klassifikatsiyasi


1.1. Телекоммуникация тармоклари ва уларнинг классификацияси
Хозирги пайтда хар бир инсон электралоканинг у еки бу хизматларидан фойдаланади: радио эшитади, телевизион эшипиришлар куради, телефонда гаплашади, факс узатади ва кабул килади ва хоказо. Исгалган холда электралока хизмати хабарни масофага узатишни бажаради. Хабарларни жунатувчилар (манбалар) ва олувчилар (истеьмолчилар) одамлар еки одамлар хизмат курсатадиган курилмалар, масалан, ЭХМ бУлиши мумкин. Хар бир хабарни узатиш учун электралока воситалари еки электралока тизимини ташкил этувчи, маьлум техник курилмалар туплами бУлиши зарурдир.
Узатилатиладиган хабарлар хар хил булганлиги (товуш хабари, матн, маълумотлар, тасвир ва бошкалар) сабабли, уларни узатиш учун турли хил электралока тизимлари бУлиши керак. Шуниси равшанки, бундай тизимлар куп бУлиши, улар бирбирларидан кулланиладиган курилмалар ва технологиялар, узатиладиган сигналлар тури, узатиш тезлиги, такдим этиладиган хизматлар сони ва хоказолар турлича булиши мумкин, лекин уларнинг хаммаси электралока каналларининг мавжудлиги билан характерлидир.
Исталган турдаги электралока учун тизим яратиш хабарни узатиш ва кабул килиш пунктлари орасида электралока каналини ташкил этишни такозо этади. Бу электралока каналларининг туплами электралока тармогини ташкил этади, унда элекгр сигналларни узатиш учун тракг косил килиш имконини берадиган, махсус коммутация аппаратураси белгиланган абонентлар курилмаларини 60Елаш функцияларини бажаради. Шундай килиб, электралока тармоги охирги курилмалар, коммутацион марказлар ва уларни 60Еловчи алока линиялар ва каналлари туплами бУлиб, мураккаб техник иншоотдир.
Электралока тармоЕи таркибига куйидагилар киради:
— фойдаланувчилар;
— алока пункглари;
— алока каналлари;
— тармок станциялари;
алока узеллари;
— бошкариш тизими.
Фойдаланувчилар (абонентлар, мижозлар), улар хабарлар окимини яратишади ва кабул килишади хамда одатда, ахборотни етказиш ва кайта ишлаш бУйича, алока турини (телефон, маьлумотлар узатиш, телерадио эшипириш ва хоказо) танлаш бУйича ва белгиланган сифатга риоя килган холда, турли хизматларни (хизмат турларини) олиш бУйича талабларни белгилайди.
Алока пунктларини иккита кисмга ажратиш мумкин:
а) абонент пунктлари (АП), улар электралока тармогига ахборотларни киритиш ва чикариш (айрим лолларда саю1аш ва кайта ишлаш) аппаратурасидан иборат бУлади. АП абонентларнинг доимо фойдаланишида бУлади;
б) ахборот хизмат курсатиш пункги (АХкП) — бу суровнома хизматлари, турли хисоблаш марказлари, маьлумотлар банки, кутубхоналар ва бошка жамоа бУлиб фойдаланувчи марказлардир. Улар ахборот таьминоти билан бОЕЛИК ахборотларни йиГиш, кайта ишлаш, саклаш, чикариш ва бошка хизматлардан фойдаланувчиларга такдим этишни таъминлайди.
Алока каналлари — алока линияларига бирлашган бУлиб, улар алохида тармок пунктлари орасида хабарларни узатишни таъминлайди.
Тармок станциялари — иккиламчи тармощлар учун намунавий физик занжирлар, намунавий узатиш каналлари ва тармок тракт ларини хосил килишни ва такдим этишни, шунингдек, уларнинг транзитини таъминлайди.
Узелларни бажарадиган вазифаларига караб икки турга ажратиш мумкин:
тармок узеллари (ТУ) — тармок тракглари, намунавий узатиш каналлари ва намунавий физик занжирларни ташкил килишни, кайта таксимланишини, шунингдек, уларни иккиламчи тармощларга хамда фойдаланувчиларга такдим этишни таъминлайди; коммутация узеллари (КУ) — каналларни, пакетларни ёки хабарларни таксимлаш ва кайта улашга хизмат килади.
Бошкариш тизими — электралока тармогини нормал ишлашини ва ривожланишини хамда фойдаланувчилар билан узаро муносабатларни таъминлайди.
Электралока тармогини тизимий тахлил килиш нукгаи назаридан, элекгралока тармогини учта сатхли деб фараз килиш мумкин (1.1-расм).

1.1-расм. Алока тармогининг уч сатхли структураси.


Алока тармогининг сатхларини куйидагича изохлаш мумкин:
биринчи, ташки сатх — абонентлар (мижозлар), абонент пунктлари ва ахборот хизмат курсатиш пунктларидан иборат бУлиб, уларнинг доирасида электралока тармогида узатиш учун хабарларни шакллантириш амалга оширилади; иккинчи, асосий сатх — бу хусусан электралока тармоЕи бУлиб, алока линиялари, алока каналлари, алока станциялари ва алока узелларидан иборатдир, улар абонент пунктлари ва корреспондентлар орасида хабарларни узатиш, таксимлаш ва коммутациялашни таьминлайди;
— учинчи, куйи сатх — тармокни бошкариш элементлари, улар узелларни бошкариш, бошкариш марказлари курилмалари ва маьмуриятдан иборат бУлади.
Фойдаланувчиларнинг жойлашиш Уринлари ва улар хосил киладиган юкламалар, охирги пунктларнинг жойлашиш Уринларини белгилайди.
Телекоммуникация тармоџарининг киассификацияси. Хозирги кунда фойдаланишда хар хил белгилар билан ажратиладиган турли-туман алока тармоклари ишлатилмокда. Тармокларнинг бир хил белгилари алока тизимида тармокнинг урнини, бошкаси — тузилиш принципи ва ишлаш характерини, айримлари — тармокни кулланишидан икгисодий ёки бошка самара олинишини анию1айди. Классификацион белгилар канча куп бУлса, тармок шунчалик кенгрок тавсифланган бУлади.
Алока тармоклари вазифаси, каналларни ташкил килиш ва ажратиш характери, коммутация турлари, ускуналари ва жойлаштириш шартлари, автоматизащя даражаси ва бошка белгилар бУйича классификацияланади. Алока тармою1арининг классификацион белгилари билан батафсилрок танишамиз (1.2-расмда).
Вазифаси б'йича алока тармоклари иккита катта гурухларга бУлинади: умумий фойдаланиш алока тармоклари ва фойдаланиши чекланган алока тармоклари.
Умумий фойДаланиш алољ•а тармоуари ахолини, турли корхоналар, идоралар ва ташкилотларни алока хизматлари билан таъминлайди.
ФойДаланиши чекланган алољ•а тармоуари идоравий (корпоратив) тармок бУлиб, аник идора манфаатлари учун кулланилади. Бундай алока тармогини куришда у ёки бу идоранинг фаолият харакгерини белгилайдиган, спещфик талаблар амалга оширилади, шунингдек, бу тармокнинг абонентлари умумий фойдаланиш алока тармою1арига, чикиш имкониятига эга бУлишлари мумкин.

1.2-расм. Алока тармокларининг классификацияси.
Алща каналларини ташкил этиш ва ажратиш характери бј'йича алока тармоклари бирламчи (транспорт) ва иккиламчи (коммутацияланадиган) тармою1арга ажратилади.
Алока тармокларини КМ)иш усуллари кабул килинган коммутация тизимлари бУйича аникланади: узок муддатли, оператив еки уларнинг бирикмаси.
Коммутация турлари бУйича алока тармоклари коммутацияланадиган, кисман коммутацияланадиган ва коммутацияланмайдиган тармокларга ажратилади.
Коммутацияланадиган ва кисман коммутацияланадиган алока тармою1ари учун коммутациянинг турли вариантларидан фойдаланиш характерлидир.
У301$ муДДатли коммутация (кроссли) деб, тармокнинг иккита нукгаси орасида доимий уланиш Урнатилишига айтилади.
Оператив коммутация деб, тармокнинг иккига нуктаси орасида вактли уланиш Урнатилишига айтилади.
Оператив ва узок муддатли коммутацияларнинг бирикмаси, алока тармокларининг ахборот йУналишлари айрим участкаларида узок муддатли коммутащя, бошка участкаларида эса оператив коммутация кулланиши мумкинлигини фараз килади.
Коммутацияланадиган тюка тармоџари бу иккиламчи алока тармокларидир, улар хабарларни узатиш вактига коммутацон сганциялар ва коммутация узеллари ёрдамида иккиламчи тармок охирги курилмаларини элекгралока канали оркали абонент талаби еки берилган дастурга мос равишда уланиши Урнатилишини таъминлайди. Коммутацияланадиган алока тармою1арида узатиш каналлари умумий фойдаланиш каналларидир.
Кисман коммутацияланадиган алока тармокларида узок муддатли ва оператив коммутацияларнинг хамма тизимларидан фойдаланиш назарда тутилади.
КоммутацияланмайДиган алща тармоџарига, кайта улаш сганциялари ва узеллари ёрдамида электралока каналлари оркали охирги курилмаларни (терминалларни) узок муддатли (доимий ва вакгинчали) уланиши Урнатилишини таъминлайдиган тармощлар киради. Коммутацияланмайдиган алока тармокларига таянч алока тармокларини киритиш мумкин.
Ускуналари ва жойлаштириш шартлари 6”Йича алока тармою1ари мобиль ва стационар тармокка бУлинади. Мобиль алта тармои дейилганда, элементлари (коммутация маркази, линия алока воситалари) транспорт базасида жойлашган ва харакатда бУладиган тармок тушунилади. Стационар алта тармоџари, стационар иншоотларда жойлашган алока узеллари базасида яратилади. Зарурат бУлганда стационар алока тармоклари таркибига харакатдаги элементлар киритилиши мумкин, масалан, стационар элементлардан биронтаси ишдан чиккан пайтида уларни вакгинча алмаштириш, абонентларни вакгинча харакатдаги объектларга жойлаштириш ва хоказо.
Автоматлаштириш Даражаси б"йича алока тармою1ари автоматлаштирилмаган, автоматлаштирилган ва автоматик тармою1арга ажратилади. Автоматлаштирилмаган алока тармою1арида хамма еки асосий купчилик операциялар одам томонидан бажарилади. Автоматлаштирилган алока тармокларида белгиланган оперциялар хажмининг асосий купчилик функцияларини техник курилмалар амалга оширади. Бундай тармоклар автоматизациялаш даражаси билан, маълум вактда бажариладиган умумий оперияларнинг канча кисми автоматлар бажарилиши билан бахоланади. Автоматик тармокларда хабарларни узатиш ва коммутациялаш бУйича функцияларнинг хаммаси автоматлар томонидан бажарилиши кузда тутилади.
Хизмат $рсатиш территорияси б"йича алока тармоклари халкаро, шахарлараро, махаллий (кишлок, шахар), ишлаб чикариш тармою1арига ажратилади.
Халкаро алока тармоклари — турли миллий тармоклар абонентларини халкаро алока билан таъминлайдиган, халкаро сганциялар ва уларни богловчи каналлар тупламидир.
Шахарлараро алока тармоклари турли субъектлар территорияларида еки битта субъектнинг турли маъмурий худудларида жойлашган абонентларни алока билан таьминлайдиган, алока тармогидир.
Махаллий алока тармоклари — маъмурий еки маълум бир бошка принципда аникланган территория доирасида ташкил килинган алока тармогидир. Махаллий алока тармоклари кишлок ва шахар алока тармощларига ажратилади.
Кишлок алока тармоклари — кишлок маьмурий худуд териториясида телефон алокани таъминловчи, алока тармогидир.
Шахар алока тармоклари — шахар микесидаги алокани ташкил килади ва хизмат курсатади. Шахар тармокларининг функциялари шахардаги хамма локал тармою1арнинг богланиши учун базавий магистрал сифатида ишлашни таъминлашдир.
Ишлаб чикариш ички алокаси — умумий фойдаланиш тарморига чикиш имконияти бУлмаган, ишлаб чикариш ички фаолиятни бошкариш учун яратиладиган, идора, корхона ва ташкилотлар алока тармокларидир.
Территорияни 1€амраши бУйича алока тармокларини ажратиш. Хизмат территориясига боглик холда тармою1ар локал, корпоратив, кишлок, шахар, махаллий, зона ичи, шахарлараро, миллий, халкаро, глобал ва аралаш булиши мумкин.
Локат атона тармои — маьлум бир территория доирасида жойлашган алока тармоги.
Корпоратив алољ•а тармоги — битта еки бир нечта давлатлар масштабида айрим корхоналарни (бирлаштирувчи) алока тармоги.
Зона ичи атта тармоги — битга ёки бир нечта вилоятлар территориялари доирасидаги шахарлараро алока тармоги.
Магистрат алта тармои — мамлакат маркази ва вилоятлар (субъектлар) марказларини, шунингдек, вилоятлар марказларини узаро 60Еловчи шахарлараро алока тармоЕи.
Митлий алта тармои мамлакат ичидаги абонентлар орасида алокани ва халкаро тармокка чикишни таъминловчи, ушбу мамлакат алока тармоЕи.
Глобал (территориал) алта тармои ер юзидаги турли географик минтакаларда жойлашган тармокларни бирлаштирувчи алока тармоги. Мисоллардан бири сифатида Internet тармогини курсатиш мумкин.
ИшлатитаДиган тюка канаиари (ОлланитаДиган аппаратура бј'йича) тури бУйича — симли тармоклар (каво, кабелли, оптик-толали), радиотармою1ар (радиореле, йулдошли, тропосфера, метеор, ионосфера ва бошкалар) алока тармоклари.
Узатиладиган хабарлар турига караб телефон, телеграф, видеотелефон, маълумотлар узатиш, факсимил, товуш эшитгириш ва телевизион эшитгиришлар тармоги.
Узатиладиган ахборот турига 1€араб — ажратиш - ракамли, аналог ва аралаш алока тармою1ари.
Хабарларни узатиш тезлиги бј'йича ажратиш — паст тезликли, Урта тезликли ва юкори тезликли алока тармоклари.
Тармокни боитариш усули бј'йича ажратиш — марказлашган, марказлашмаган, аралаш, статистик, квазисгатистик, динамик бошкариладиган алока тармокдари.
Химояланганлиги бј'йича аж,ратиш. Бу белги бУйича алока тармою1ари химояланган (шифрланган телефон, шифрланган маълумотлар узатиш тармощлари ва бошкалар) ва химояланмаган алока тармокларига бУлинади. Уз навбатида химояланган алока тармокдарида кафолатли ва вакг бУйича бардошли, баркарор аппаратуралар кулланиши мумкин.


Download 202,24 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish