Elektr maydoni


Elektromagnit to'lqin shkalasi



Download 0,96 Mb.
bet4/4
Sana13.05.2020
Hajmi0,96 Mb.
#50169
1   2   3   4
Bog'liq
Amaliy 1

1.2. Elektromagnit to'lqin shkalasi

Xertz va Lebedevning tajribalari elektromagnit nurlanish va yorug'likning bir xil xususiyatini aniqladi. Shunday qilib, Maksvell gipotezasi yorug'lik ekanligi isbotlandi elektromagnit to'lqinlar.



Keyingi tadqiqotlar infraqizil va ultrabinafsha nurlanish, rentgen va γ-nurlanish bilan bog'liqligini tasdiqladi. Shuning uchun, elektromagnit to'lqinlar to'lqin uzunligi va chastotalarning juda keng diapazoniga ega ( va ν), bu o'zaro nisbat bilan bog'liq:


.

Ular hosil qilish va ro'yxatga olish usullari, shuningdek xususiyatlari bo'yicha farqlanadi (1.1-jadval). Turli xil elektromagnit to'lqinlar orasidagi chegaralar o'zboshimchalik bilan.

1.1-jadval

To'lqinlarning nomi







Emitter

Radio to'lqinlari

10 3  10 -4

10 5  10 12

Tebranish davri, naycha generatori

Infraqizil nurlanish

510 -4  810 -7

10 11  410 14

(atomlar, lazerlar)

Ko'rinadigan yorug'lik

810 -7  410 -7

410 14  710 14

(atomlar, lazerlar)

UV nurlari

410 -7  410 -9

710 14  10 17

(atomlar, lazerlar)

Rentgen tekshiruvi

nurlanish



210 -9  610 -12

10 17  10 19

1-rentgen naychasi

gamma nurlanishi

< 610 - 12




Yadro jarayonlari

Maksvellning yorug'lik uchun elektromagnit nazariyasiga ko'ra:





qayerda n  Given ma'lum bir muhit uchun yorug'likning mutlaq sinishi indeksi.



1.3. Optikaning asosiy qonunlari

va ularning oqibatlari

1. Yorug'likning to'g'ri chiziqli tarqalishi qonuni (bir hil muhitda).

2. Yorug'lik nurlarining mustaqillik qonuni (mos kelmaydigan).

3. Yorug'lik aks ettirish qonuni:



(nur 2 yoqilganiga qarang) anjir 1.2).

4. Yorug'likning sinish qonuni:




.

5. Agar yorug'lik optik zichroq muhitdan tarqalsa (katta sinishi indeksi bilan) n  1 - masalan, suv) optik jihatdan kamroq zich bo'lgan muhitga (bilan n 2 < n  1 - masalan, havo), keyin, sinish qonuniga ko'ra, uchun n  2  1 bizda bo'ladi:




Kasallik burchagi oshgani sayin, sinish burchagi ham ortadi, ba'zilariga esa i  sinish burchagi pr r  pr teng bo'lmaydi. Bunday burchak i  pr chaqirdi umumiy ichki ko'zguning marjinal burchagi  (sm . anjir 1.2) Kasallik burchagida kattaroq i  pr voqea nurlari (yoqilgan) anjir 1.2  nur 2) birinchi vositada to'liq aks ettiriladi, bu shundan dalolat beradi to'liq ichki aks ettirish.



Shakl 1.2

6. Fresnel 1 ko'rsatganidek, yorug'lik optik zichroq bo'lgan interfeysdan aks etganda ( n  2  n  1) yarim to'lqin yo'qolishi mavjud. Agar n  1  n  2, keyin yarim to'lqin yo'qolishi yo'q.

Yorug'likning elektromagnit tabiati (to'lqinlar tabiati) hodisalarni batafsil tushuntirish imkoniyati bilan isbotlangan interferentsiya, diffraktsiya, polarizatsiya va yorug'likning tarqalishi.

Boshiga

Keyingi ma'ruzaga Tarkibga

Sarlavhaga

1 J. C. Maksvell (1831–1879)  Ingliz fizigi.

2 G. Gerts (1857–1894)  nemis fizigi.

1 J. Nishon (1852–1914)  Ingliz fizigi.

2 P.N. Lebedev (1866–1912)  rus tajriba muhandisi.

1 V. Roentgen (1845–1923)  nemis fizigi.

1 O. Fresnel (1788–1827)  Frantsuz fizigi.

orugʻlikning yutilishi - muhitdan oʻtayotgan yorugʻlik intensivligining yorugʻlikning muhitdagi zarralar bilan oʻzaro taʼsiri natijasida kamayishi. Bunda, odatda, muxit isishi, ionlanishi yoki atom va molekulalari gʻalayonlanishi mumkin. Yutilgan yoruglik kvanti yutuvchi muxit elektronlari bilan oʻzaro taʼsirlashib, energiyasini ularga uzatadi. Demak, yorugʻlik yutilsa, uning intensivligi kamayadi; intensivlik kamayishi quyidagicha ifodalanadi: 1=10e~"x. Buger—Lambert—Ber konunitz. asosan yorugʻlik intensivligi yutuvchi muhit qatlami qalinligi x ga bogʻliq holda eksponensial kamayadi. / — x qatlamdan oʻtgan yoruglik intensivligi; /0 — muhitga tushayotgan yorugʻlik intensivligi; s — muhit xossasiga bogʻliq yutish koeffitsiyenta. Yutish koeffitsiyenta yutilgan yorugʻlik chastotasi v (toʻlqin uzunligi X) ga bogʻliq, lekin uning intensivligiga va demak, yutuvchi muhit qatlamining qalinligiga bogʻliq emas. Formuladagi x= ^ deb olinsa, ///0=ye boʻladi, yaʼni bunday muhitda yorugʻlik intensivligi ye=2,72 marta kamayadi. Yutish koeffitsiyenta yorugʻlik chastotasi (toʻlqin uzunligi)ga bogʻliq.



Максвелл Максвелл
Download 0,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish