Davolovchi jismoniy tarbiya shakllari

DAVOLOVCHI JISMONIY TARBIYA SHAKLLARI

DJT shakllari ikki guruhga bo‘linib o‘rganiladi :

1.Shifoxonada qo‘llaniladigan DJT shakllari :

-ertalabki badan tarbiya

15 – 20 minut davomida bajariladi, qo‘llashdan maqsad organizmning umumiy tonusini ko‘tarish, tetiklashtirish. Shakl yakka, kichik guruh, guruh holida o‘tkaziladi;

-davolovchi gimnastika muolajasi

shifoxonada o‘tkziladigan shakllarning asosiysi bo‘lib hisoblanadi. Muolaja 3 qismdan iboratdir, ya'ni - kirish qismi, bunda organizm asosiy yuklamani bajarishga tayyorlanadi. Birinchi qismda yengil mashqlar berilib, umumiy vaqtning 15-25 %ni tashkil etadi;

- asosiy qismi,bunda organizmga aso-siy mashqlar beriladi va uning jismoniy yuklamaga moslashishi amalga oshiriladi. Mashqlar, yuklamalar asta-sekin o‘sib boradi, avvaliga umumiy vaqtning 50 %, keyinchalik 70 % ajratiladi;

-tugallanish qismi – bunda organizmga yengil, bo‘shashtiruvchi mashqlar beriladi, organizmning dastlabki holatiga qaytishi ta'minlanadi. Avvaliga umumiy vaqtning 25 %, keyinchalik 15 % ajratiladi.

Davolovchi gimnastika muolajasini amalga oshirish uchun har bir sistema kasalligiga, har bir kasallikka alohida gimnastik mashqlar kompleksi tuziladi va yakka, kichik guruh, guruh holida o‘tkaziladi;

JISMONIY TARBIYA VA SPORT MASHGULOTLARIDA JARAHATLANISHLARNING SHAKLLARI VA SABABLARI

Sportda shikastlanishlar oldini olish. Sport shikastlanishning oldini olish uchun ushbu qonun-qoidalarga e'tibor bеrish kеrak:

1) jismoniy tarbiya mashgulotida talaba oz gavdasining holatini nazorat qila bilishi, xavfli harakat va turgun holda ozini saqlay olishi zarur;

2) talaba oz xavfsizligini ta'minlash usulini va oz-ozini xavfsizligini ta'minlashni bilib olishi kеrak;

3) qol va oyoq bogimlarini mustahkamlaydigan maxsus mashgulotlarni doimiy ravishda otkazib turish;

4) kiyim-kеchak va oyoq kiyimlari, sport jihozlari, sanitar, gigiеna talabiga va mе'yoriga javob bеrishi kеrak;

5) himoya uskunalaridan foydalanish;

6) yoz va qish fasllarida shaxsiy gigiеna talabalariga qat'iy rioya qilish;

7) suvda otkaziladigan mashgulotlarni asosan guruh bilan maxsus ajratilgan joyda otkazish kеrak.

Qorin shikastlanganda ichki organlar ham zararlanishi mumkin. Bunday holatda zarar korgan odamga suv ichishga, ovqat istе'mol qilishga ruxsat bеrilmaydi. Unga nihoyatda tinch bolishini ta'minlash va tеzda tibbiy xodimni chaqirish kеrak. Kokrak qattiq shikastlanganda ham xuddi shunday qilinadi.

Bosh shikastlanganda hushdan kеtish, bosh aylanishi, kongil aynashi va qusish holatlari bolishi mumkin. Agarda shunday bolsa, shikastlangan kishi tinchligini ta'minlash kеrak va zudlik bilan tibbiy xodimni chaqirishi kеrak.

Chuqur shikastlanganda kop qon kеtganda, koproq qon oqishga yol qoymaslik uchun eng avvalo qonni toxtatish kеrak. Buning uchun shikastlangan joyni yuqorisidan jgut qoyiladi va uni qattiq tortib qoyiladi. Jgut ornida romol, bеl kamari yoki oralgan matodan foydalanish mumkin. qon toxtatishni amalga oshirib bolgandan kеyin jarohatlangan joy atrofini dizеnfеktsiyalovchi suyuqlik bilan artiladi.