Davlat hukmdorlari Boshqaruv tizimi

davlatlar	Davlat hukmdorlari	Boshqaruv tizimi	Ihtisodiy xayot	Xudud	Madaniy xayot	Zaiflashish saba blari	Mavjud bo’lgan davri
Mo’g’ullardavlati	Chingizxon Xubilay(1260-1294) Munke (1251-1259) Dayonxon(1479-1543)	Yoso“qonunni ishlab chiqqan 95 ta ming oilaga bo’lingan Ming oila o’ng qanot so’l qanot markaziy va to’g’ridan	Soliqlar juda ko’p bo’lganligi sababli xalq iqtisadiy jixatdan juda tarang axvolda bo’lgan	Hozrgi Mo’g’uliston O’rta osiyo keyinchalik Xitiyning bir qismi Movorounnaxr	Mog’ullar xukmronligi davrida Movorounaxr o’zmadaniyatini yo’q otmay rivojlanishda davom etgan	Chingizxon davrida keyin uning avlodlari ichki kurashlari natijasida zaiflashgan	XIIl asrning birinchi yarmidan to XlV asrning ikkinchi yarmigacha
Somoniylar davlati	IV asr Somoniylar (856-8880 Ismoni Somoniy	Podsho dargohi va devonlar dargoxida	Siyosiy barqarorlik iqtisodiy ko’tarilish	Buxoro Samarqand Farg’ona Xorazm Mavr Shosh Nurota Xuroson	Dexqon tushunchasi yerga ishlov beruvchi degan nom oldi ko’p millat elatlarning kelib o’tloqlashuvi aaxolini shakllanishiga olib keldi	Saljuqiylar Samarqand Buxoro Baxlni egallsh uchun ko’p bora hujum qilib turardi va bu davlat zaiflashuviga olib keladi bundan foydalanga Alouddin davlatni parshalaydi	IX asr boshlarida davlat vujudga kela boshlaydi. 961- yillarga kelib davlat inqirozga uchraydi
Xorazmshoxlar davlati	Malikshox Anushtegin Garcha (1072-1092) Qutbiddin Nux(1057-1127)	Ulug’ Hojib sohibi ustozdan Toshdor Qissador Davatdor Sharobdor Buyruqdor	Elatlar o’rtasida tinch totuvlik o’rnatildi Natijada madaniy rivojlanish axoli xayoti farovonlashdi	Xorazm Samarqand Movorounnaxr Saraxs Nishonpur Ray marv Takash Xormuz Fors qo’ltig’i Iroq yerlariga qadar yoyiladi	San’at va adab iyot tubdan rivojlandi Bularga Abu Rayhon Beruniy Ibn Sinolar misol bo’la oladi	Xorazmshox bilan uning onasi Turkon Xotun orasidagi ochiq oshkor tarzdagi siyosiy kurash davlat beqarorolik xolatini yaqqol ko’rsatadi Chingizxon bundan foydalanib qoladi	Ashtegin (1097-1231)davlatga asos solindi Jaloliddin Manguberdi (1220-1230) davlat yakunlanadi
Qoraxoniylar davlati	Bug’roxon Elikkxon Nasr Ali Tegin (ikkinchi nomi Xoqoniylar davlati	Davlat tepassida “QORAXON” turk boshqaruvga asoslangan davlat boshlig’i “YABG’U”	Buyuk ipak yo’li asosidagi hududlar aro savdo-sotiq ravnaq topti	Turkiston Yettisuv Tyanshanning Janubi Shosh Farg’ona qadimgi Soxd yerlari	Naqshinkorlik Ganchkorlik Kulolchilik <> shu davrda yaratilgan	Buxoro Samarqand Baxlni egallash uchun ko’b bora xujum qilib turardi va bu davlat zaiflashuviga olib keladi	IX asrning ikinchi yarmida tashkil topgan1211- yilda Alouddin Muhammad barxa m berdi

A.. Temuriylar davlating o’ziga xos tomonlari

Amirr Temur davalting mamuriy tuzilishi. Saltanat Ulusi viloyat, tuman, xazora, Sado Xoda viloyat va tuman boshliqlari hokimi. Xokim moliya devoni boshlig’i Adol amiri Qozi Muftiy va boshqalar. Amir Temur davrida Turkiy mo’g’ul va forsiy boshqaruv va an’anariga asoslanib boshqarilgan. Saltanatda xalqning tinchligi barqaroroligi, qonun ustuvorligi ta’minlangan. Ilm-fan ga xomiylik qilingan, davlat mudofaasi ichki havflar, tashqi havflar saroy va davlar yerlarimudofaasi mavjud bo’lgan. Bunyodkorlik ishlari keng rivojlangan. Ko’plab ilm fan namoyondalari yetishib chiqqan. Ko’plab janglar natijasida dalat yanada kattalshib borgan

B.. Shayboniylar davlating o’ziga xos tomonlari.

Shayboniy tomonidan boshqarilga davlat 1500-1509-yillarda Movounahr va Xurosonni birlashtiradi. Shayboniylar sulolasi shayboniydan boshlanib 13 tahukmdor boshqaradi va uni Pir Muhammadgacha bo’lgan davr 1510-yilda Shayboniycon Mavr yaqinida Eron bilan yani Ismoil bilan jangda halok bo’ladi. Shayboniylar sulolasi Movorounnaxrda 100 yil hukmdorlik qiladi va humkdorlar davrida 8 ta xondan 3 tasi shijoatliroq edi. Muhammad Shayboniyxon, Ubaydullaxon, Abdullaxonlargina shijoatli xarbiy hukmdor edilar. Shayboniylar sulolasi 1599- yilda barxam topaadi.

A&B .. Davlatlarning o’ziga xos o’xshash tomonlari.

Amir Temur va Shayboniyxonlar davrida o’ziga xos jixatlar talaygina bulardan ularning xarbiy taktikasi yani yuzboshi,, o’n boshi va dargoh, bosh vazir, harbiy vazir va boshqalar. Hududi jixatdan esa Movorounnaxr va Xuroson hududlarida hukmronlik qilgan. Ikkala davrda ham ilm-fan, san’at rivijlanadi. Soliqlar olishda esa xiroj(yer solig’i)aloxida ajralib turgan. Davlatda din erkinligi berilgan va bu yerda turli millat elatlar tarqalgan.