Bobojon Bobojonov 943-18 guruh talabasi Parallellashtirishni tashkil qilish Hisobot

Bobojon Bobojonov

943-18 guruh talabasi

Parallellashtirishni tashkil qilish

Hisobot

Barcha yirik kompyuterlar va murakkab masalalar kabi iboralar bilan har
doim “parallel” so‘zi ham nafas bo‘lib kelgan: parallel kompyuterlar, parallel
hisoblash tizimi, parallel dasturlash tillari va h.k.

Keng foydalanishga bu atama birinchi kompyuterlar berilgan masalani
kerakli paytda yecha olishmagani paydo bo‘lishi bilan kirib kelgan. Bir kompyuter
berilgan vazifani bajara olmasa, unda ko‘pgina kompyuterlarni bir paytda bir
vazifani bajarishga undash g‘oyasi tug‘ilgan. G‘oya juda foydali edi, ammo
birinchi kompyuterlar juda ham haybatli, noqulay va texnologik jihatdan
birlashtirish imkoniyatini bermas edi. Keyinchalik texnologiyani rivojlanishi bilan
bu imkoniyatlar amalga oshirila boshlandi

Bitta masalani yechishning ko'plab usullari mavjud.Masalan, axborotni o'qish yozish amalini xotiraga murojaat qilish imkoni bo’lgan qurilmalarning o’zi MP ning ishtirokisiz bajaradi. xususan, asosiy xotira va tashqi xotira interfeysi DMA (Direct Memory Access – MP ni aylanib o’tib, xotiraga bevosita murojaat texnologiyasi) kontrolleri yordamida MP ishi bilan parallel bajariladi Tashqi xotiradan asosiy xotiraga axborot uzatishni MP tashkil qiladi DMAga egishli komandani beradi, DMA bajaradi. DMAga komanda bergandan keyin MP bu jarayonga aralashmaydi, boshqa hisoblashlarni bajaradi. Bu vaqtda DMA ko’chirishni mustaqil bajaradi, ishni yakunlab,bu haqda uzilish signali bilan MP ga xabar beradi. Xabarni olgan MP ko’chirilgan axborot bilan tegishli amallarni bajarishni boshlaydi. Bu misolda parallellikning 2 ta asosiy xususiyati namoyon bo’ladi. 1-dan, bitta masalada (jarayonda) bu usulni qo’llash uchun bu masala (jarayon) mashinaning turli qurilmalarida parallel bajarilishi mumkin bo’lgan qismlardan tashkil topishi kerak. Bu misolda masala (jarayon) ning qismlari sifatida MP ning hisoblash jarayonlari, tashqi xotiradan asosiy xotiraga ko’chirish bor. 2-dan parallel qayta ishlashni tashkill qilish va nazorat qilish uskunalari mavjud bo’lishi kerak. Yuqoridagi misolda parallellikni MP tashkil qiladi, MP va DMA ishini koordinatsiya qilish DMA ning ishnii yakunlaganlik haqidagi uzilish signali bilan bajariladi. Bu signalga javob qilib, MP hisoblashlarni boshlaydi.

Umumiy holatda ko’p sonli hisoblashlarni ko’p sonli parallel bajariladigan jarayonlarga bo’lish mumkin. Buni amalga oshirish uchun bir necha apparat tizimlari zarur bo’ladi.

Parallel qayta ishlash tizimlari klassifikatsiyasi

Yagona protsessorli kompyuter tizimi bir potok komanda – bir potok ma’lumot (Single Instruction stream, Single Data stream SISD) deyiladi. Protsessor bajarayotgan dastur komandalar potoki hisoblanadi, qayta ishlayotgan ma’lumotlar ketma-ketligi esa ma’lumotlar potoki deyiladi.

Ma’lumotlarni matritsali qayta ishlash.

SIMD ni matritsali qayta ishlash deyiladi. 1970-yillarda bu arxitekturada ILLIAC-IV ishlab chiqilgan.

Umummo’ljallangan multiprotsessor tizimlari arxitekturasi.

Matritsali tizimlar aniq ajralib turgan ma’lumotlar parallelligi bilan ishlashga mo’ljallangan. Boshqa, parallellik aniq ajralib ko’rinmagan tizimlar uchun MIMD arxitekturasi qo’l keladi, chunki bunda ko’plab protsessorlar mustaqil va parallel ravishda turli podprogrammalarni bajaradilar.

Klasterli tizimlar.

klaster bu – yagona hisoblash resursi sifatida ishlatish uchun mo’ljallangan va bog’langan kompyuterlarning to’plamidir

Klasterli texnologiyalar MPP (massiv-parallel tizimlar) ning arxitekturasiga asoslangan g’oyaning mntiqiy davomi bo’ldi. Kompyuter sinfidagi kompyuterlarni birlashtirish orqali kichik klasterli tizim yaratish mumkin.