Birinchi nomi



Download 29,26 Kb.
Sana26.08.2021
Hajmi29,26 Kb.
#156067

O'lchov tizimlari birligi

Birlik guruhi o'lchov tizimining birligi sifatida tanilgan. Eng ko'p ishlatiladigan SI (Xalqaro birliklar tizimi). SI birliklariga e'tibor bering:



AXLOQ

BIRINCHI NOMI

SYMBOL

 


massa

kilogrammni tashkil qiladi

Kg

uzunligi

metro

m

vaqt

ikkinchi

s

elektr toki

amper

A

harorat
termodinamika

Kelvin

K

maydoni

kvadrat metrga teng



bosim

Paskal

Pa

kuch

nyuton

N

yorug'lik intensivligi

Kandela

CD

modda miqdori

Mol

mol

tezlik

metr sekundiga

m / s

energiya

joule

J

elektr kuchlanishi

volt

V

hajmi

kubometrni tashkil etadi



potentsial

vatt

W

 Kundalik hayotda, ilm-fan jarayonida, texnika-texnologiyada, ishlab chiqarishda umuman olganda barcha sohada biron bir parametrlarni ishlatishda o’lchov birliklariga duch kelamiz. Hozirgi kunda biz Xalqaro birliklar sistemasi (SI– Systeme International) dan foydalanamiz. Bungacha SGS, MTS, MKSA, MKKGS kabi bir necha xil birliklar tizimlari mavjud bo’lgan. Xalqaro birliklar sistemasi (keyingi o’rinlarda XBS deb ishlatiladi) qabul qilinishidan oldin xalqaro miqiyosda qabul qilingan birliklar tizimlari ko‘payib ayni bir kattalikka tegishli qiymatni turli tizimlarda turlicha ifodalash, kattalikni o‘zini esa har xil ta’riflashga majbur bo‘ladigan vaziyat yuzaga kelgan edi. Bu holat hisoblashlarda, xalaqaro savdo munosabatlarida va ilmiy natijalarni ifodalashda bir qancha murakkabliklarni keltirib chiqarar edi.



   Shu tariqa 1956- yilda yagona birliklar tizimining loyihasini ishlab chiqdi va unga Xalqaro Birliklar Tizimi (Systeme International; SI) nomini berdi. 1960- yilda yagona xalqaro birliklar tizimi loyihasi O’lchov va Tarozilar Xalqaro Qo’mitasi (O‘TXQ) tomonidan ma’qullandi va uning asosidagi ilmiy hisobot ma’ruza Parijda bo’lib o’tgan XI O‘lchov va Tarozilar Xalqaro Konferensiaysiga taqdim etildi va tasdiqlandi.

   Xalqaro birliklar sistemasi (SI)ga asosiy 7 ta va qo’shimcha 2 ta birlik kiradi. Ular quyida keltirilgan:

Asosiy birliklar



  • 1. Uzunlik – metr [m]

  • 2. Vaqt – sekund [s]

  • 3. Massa – kilogramm [kg] 

  • 4. Temperatura – kelvin [K]

  • 5. Modda miqdori – mol [mol] 

  • 6. Tok kuchi – amper [A]

  • 7. Yorug’lik kuchi – kandella [kd]

Qo’shimcha birliklar

  • 1. Yassi burchak – radian [rad]

  • 2. Fazoviy burchak – steradian [sr]

Download 29,26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish