Bajardi: Murodullayev Jahongir Shamsiddin o'g'li Guruh: 21C-19ик (iqtisodiyot) 2-variant



Download 21,16 Kb.
bet1/3
Sana12.01.2021
Hajmi21,16 Kb.
#55366
  1   2   3
Bog'liq
Mustaqil ish




Bajardi: Murodullayev Jahongir Shamsiddin o'g'li

Guruh: 21C-19ИК (iqtisodiyot)

2-VARIANT

1. Axborot kommunikatsiya texnalogiyalarining tushunchasi va tasnifi

2. Ma'lumotlarnii qayta ishlash texnalogiyalari

3. Texnik vositalar va ularning rivojlanib borish tendensiyalari

1. Axborot texnologiyalari maʼlumotlarni boshqarish va qayta ishlash texnologiyalaridir. Odatda bu atama ostida kompyuter texnologiyalari tushuniladi. Axborot texnologiyalari sohasida turli axborotni EHM va kompyuter tarmoqlari orqali yigʻish, saqlash, himoyalash, qayta ishlash, uzatish kabi amallar ustida ishlar olib boriladi.

Axborot texnologiyasi asosiy texnik vositalari sifatida hisoblash- tashkiliy texnikadan tashqari aloqa vositalari – telefon, teletayp, telefaks va boshqalar qo’llaniladi.

Axborot texnologiyasi insoniyat taraqqiyotining turli bosqichlarida ham mavjud bo’lgan bo'lsa-da, xozirgi zamon axborotlashgan jamiyatining o'ziga xos xususiyati shundaki, sivilizatsiya tarixida birinchi marta bilimlarga erishish va ishlab chiqarishga sarflanadigan kuch energiya, xomashyo, materiallar va moddiy iste’mol buyumlariga sarflanadigan xarajatlardan ustunlik qilmoqda, ya’ni axborot texnologiyalari mavjud yangi texnologiyalar orasida yetakchi o'rinni egallamoqda.

Axborot texnologiyalari industriyasi majmuini kompyuter, aloqa tizimi, ma’lumotlar ombori, bilimlar ombori va u bilan boglik faoliyat soxalari tashkil kiladi.

Texnologiya so’zi grekchadan tarjima kilinganda san'at, ustalik, malaka ma'nosini anglatadi. Texnikada texnologiya deganda ma'lum kerag’li material maxsulotni xosil qilish uchun usullar, metodlar va vositalar yig’indisidan foydalanadigan jarayon tushuniladi. Texnologiya ob'ektining dastlabki, boshlang’ich xolatini uzgartirib, yangi, oldindan belgilangan talabga javob beradigan xolatga keltiradi. Axborot texnologiyasi — bu axboriy ma'lumotni bir Ko’rinishdan ikkinchi, sifat jixatidan yangi Ko’rinishga keltirish, axborotni yig’ish, qayta ishlash va uzatishning usul va vositalai majmuasidan foydalanish jarayonidir. Axborot texnologiyasining maqsadi esa insonning biror-bir ishni bajarishi uchun zarur bo’lgan, uni taxlil etish va u asosida qaror qabul qilishi kerag’ bo’lgan yangi axborotni ishlab chiqarishdan iborat. Turli texnologiyalarni kullab, bitta moddiy resurs­lardan turli maxsulotlar olish mumkin. Xuddi shu narsani axborot texnologiyalariga nisbatan xam aytish mumkin. Misol: matematikadan nazorat ishini bajarganda xar bir o’quvchi boshlang’ich axborotni qayta ishlash uchun o’zining bilimini qo'llaydi. Masalaning yechimi bo’lgan yangi axborot maxsuloti, o’quvchi tanlay olgan masalani yechish texnologiyasi, usuliga bog’liq.

Moddiy ishlab chiqarishda turli maxsus jixozlar, stanoklar, uskunalar va boshqalar ishlatiladi. Axborot texnologiyalari uchun xam o’zining «uskunalari», vositalari mavjud. Bular kseroks, telefaks, faks, skaner va boshqa vositalardir. Bu vositalar orqali axborotga ishlov berilib, uzgartiriladi. Uozirgi paytda axborotga ishlov berish uchun kompyuterlar va kompyuter tarmoklari keng kullanilmokda.

Axborot texnologiyalari bir necha turlarga bo’linadi:

1. Ma'lumotlarga ishlov beruvchi axborot texnologiyalari. Ular ma'lum algoritmlar bo’yicha boshlang’ich ma'lumotlarga ishlov beruvchi masalalarni yechishga muljallangan. Masalan, xar bir firmada o’zining xodimlari haqidagi axborotga ishlov beruvchi axborot texnologiyasi albatta bo’lishi kerag’.

2. Boshkarishning axborot texnologiyalari. Ularning maqsadi ish faoliyati qaror qabul qilish bilan bog’liq bo’lgan insonlarning axborotga bo’lgan talabini kondirishdan iborat. Boshkarishning axborot tizimlari tashkilotning utmishi, xozirgi xolati va kelajagi haqidagi axborotni xam o’z ichiga oladi.

3. Ofis(idora)ning axborot texnologiyasi.



Avtomatlashtirilgan ofisning zamonaviy axborot texnologiyalari bu — tashkilot ichidagi va tashki muxit bilan kommunikatsion jarayonlarni kompyuter tarmoklari va axborotlar bilan ishlovchi boshqa zamonaviy vositalar asosida tashkil etish va kullab-kuvvatlashdan iborat. Buning uchun maxsus dasturiy vositalar xam ishlab chiqilgan. Ulardan biri Microsoft Offise dasturlar paketidir. Uning tarkibiga Word matn muxarriri, Excel elektron jadvali, Power point takdimot uchun grafikani tayyorlash dasturi, Microsoft Access ma'lumotlar omborini boshqarish tizimlari kiradi.

2. Bu qurilmalar sistema bloki ichida ham joylashgan bo’lishi mumkin. Bunda bu uning ichki qurilmalari deyiladi. Ammo ko’pincha ular alohida qurilma shaklida bo’lib kompyuterga ulanadi. Shuning uchun ularga nisbatan ba’zan tashqi (periferik) qurilmalar tushinchasi ham ishlatiladi.
1) Kiritish qurilmalarining asosiy vazifasi ma’lumotni qabul qilish va qayta ishlash uchun qulay ko’rinishga keltirishdan iborat. Boshqacha qilib aytganda, kiritish qurilmalari ma’lumotni kompyuter protsessorida qayta ishlash uchun qulay ko’rinishda uzatadi. Bunday qurilmalarga klavytura, sichqoncha, skanerni misol qilib keltirish mumkin. 
2) Kompyuterning boshqaruv markazi qayta ishlash va asosiy hotira qurilmalaridan iborat bo’lib, ular sistema bloki ichida joylashgan. Bu qurilmalar sistema bloki bilan birgalikda ma’lumotni qayta ishlash qurilmalarini tashkil etadi: markaziy protsessor, operativ hotira.
3) Chiqarish qurilmalarining asosiy vazifasi foydalanuvchini kompyuter orqali qayta ishlagan axborotni ko’rish va ishlatishga qulay shaklda hosil qiluvchi vositalardan ta’minlashdan iborat. Masalan tartibsiz, turli manbalardan olingan va kompyuterga va kompyuterga kiritilgan ma’lumot qayta ishlanib tartibli jadval, matn diagramma shaklida qog’ozga chiqaradi. Printer, plotter, monitor, sambufer.
Ma’lumot 2 xil variantda chiqariladi: qattiq nusxa-bu nusxani qo’l bilan ushlash mumkin bo’lib, u ko’pincha qog’ozda chiqarilgan bo’ladi. Yumshoq nusxa esa kompyuter ekraniga grafika yoki matn shaklida, hamda tovush shaklida chiqarilishi mumkin. 
4) Yuqori ta’kidlagandek, saqlash qurilmalarining asosiy vazifasi programma va ma’lumotlarni nisbatan uzoq muddatga saqlash vositalari bilan ta’minlashdir.
5) Aloqa (komunikatsiya) qurilmalarining asosiy funksiyasi ikki kompyuter va tarmoqqa ulangan kompyuterlar o’rtasida ma’lumot almashishni ta’minlashdan iborat. Albatta , kompyuter “yolg’iz”, ya’ni biror kompyuterga yoki tarmoqqa ulanmagan bo’lishi mumkin, lekin kompyuterning komunikatsiya vositalari orqali boshqa kompyuterga yoki tarmoqqa ulanmagan bo’lishi ham mumkin. Lekin, kompyuterning komunikatsiya vositalari orqali boshqa kompyuterlarga ulanishi uning imkoniyatlarini keskin oshiradi.

Mikroprocessor (MP), boshqachasiga central processing unit (CPU), — dasturli boshqariladigan, axborotni qayta ishlaydigan funkcional tugallangan qurilma bo`lib, u bitta yoki bir nechta katta (KIS) yoki juda katta (JKIS) integral sxemalar ko`rinishda tayyorlangan. 
    Mikroprocessor quyidagi vazifalarni 
bajaradi: 
•asosiy xotiradan (AX) buyruqlarni o`qish va deshifrlash (ochish); 
• ma`lumotlarni AX dan va tashqi qurilmalar (TK) adapterlarining registrlaridan o`qish; 
• so`rovlarni va buyruqlarni adapterlardan TK, larga xizmat ko`rsatish uchun qabul qilish va qayta ishlash; 
• ma`lumotlarni qayta ishlash hamda ularni AX ga va TK, adapterlarining registrlariga yozish; 
• SHK ning barcha boshqa uzellari va bloklari uchun boshqaruvchi signallarni ishlab chiqish. 
    Mikroprocessor qiymatlar shinasining razryaoliligi SHK ning  razryadliligani aniqlaydi; MP adreslar shinasini razryadliligi  uning adres kengligini aniqlaydi. 
    Adres kengligi — bu asosiy xotira yacheykalarining maksimal soni  bo`lib, u bevosita mikroprocessor tomonidan adreslanishi mumkin. 
Birinchi MP 4004 mikroprocessori Intel firmasi (AQSH) tomonidan 1971 yilda chiqarilgan. Hozirgi vaqtda bir necha yuzlab turli mikroprocessorlar chiqarilmoqda, lekin еng ommaviy va keng tarqalgani Intel va Intel ga o`xshash firmalarning mikroprocessorlaridir. 
    Barcha mikroprocessorlarni 3 ta gURO`hga bo`lish mumkin: 
— CISC tipidagi (Complex Instruction Set Command) to`liq to`plamli buyruqlar tizimi bilan MP; 
— RISC tipidagi (Redused Instruction Set Command) qisqartirilgan to`plamli buyruqlar tizimi bilan MP; 
— MISC tipidagi (Minimum Instruction Set Command) minimal to`plamli buyruqlar tizimi bilan va etarlicha yuqori tezkor MP (hozirgi vaqtda bu modellar ishlab chiqish bosqichida turibdi).

 Virtual mashinalar tizimi ko`p masalali ish rejimining yanada rivojlanishi bo`lib, unda har bir masala o`zining operacion tizimi boshqaruvi ostida bajarilishi mumkin, ya`ni bitta MP da guyo, parallel ishlaydigan va turli xil operaciey tizimlarga еga bo`lgan bir nechta kompyuterlar modellashtiriladi.

Tezkor xotira (rus. Operativnaya Pamyat, ingl. RAM-Random Access Memory)- kompyuterni elektr manbaga bog’liq bo’lgan xotirasi hisoblanadi. Protsessor qisqa vaqt ichida ko’p ishlatiladigan jarayonlarni tezkor xotiraga yuklab oladi va bu kompyuterni ishlashini tezlashtirish uchun xizmat qiladi. Tezkor xotirani asosiy o’lchov birligi uning xotira hajmi bo’lib, kilobayt,megabayt, gigabaytlarda o’lchanadi. Tezkor xotira chastotasi — tezkor xotira shinalaridan ma’lum vaqt ichida o’tadigan ma’lumotlar potoki soni. Kompyuterdagi operativ(tezkor) xotira(RAM, ОЗУ) nimaga kerak?  
Hozirgi kunda asosan katta hajmdagi dasturlar, o’yinlar bilan kompyuterni band qilganda, kompyuterga tushayotgan yuklama asosan operativ hotira(RAM - Random Access Memory, оперативное запоминающее устройство, ОЗУ) deb ataluvchi xotira turiga tushadi. Bu xotiraning o’lchami dastur va o’yinlarning ishlash tezligiga katta ta’sir ko’rsatadi. Bu xotira turi o’zi nima? Хo’sh bo’lmasa kettik.. Bu xotira turi vaqtinchalik axborotni o’zida saqlaydi. Dastur yuklanganda dastlab operativ xotiraga yuklanadi va u yerdan ishga tushadi. Bundan kelib chiqadiki operativ xotiraning hajmi qancha katta bo’lsa, bir paytning o’zida bir necha dasturlarni yuklab, ish olib borishingiz mumkin bo’ladi (misol uchun ashula eshitib, o’yin o’ynash mumkin). Biror dasturni ishga tushirib(dastlab operativ xotiraga yuklab), so’ng bu dasturdan chiqib ketib, ya’na shu dasturni ishga tushirsangiz, dastur yuklanishi biroz tezroq amalga oshiriladi. Chunki kompyuter dastlab operativ xotiraga murojaat qiladi, agar u yerda mavjud bo’lsa, o’sha yerdan dasturni yuklaydi, aks holda dasturni izlashni boshlaydi.


Download 21,16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish