Atom spektrlari
Atom spektrlari – erkin yoki kuchsiz
bog‘langan atomlarning (bir atom-li
gazlar yoki bug‘lar) elektromagnit to‘lqin
chiqarganda (nurlanish Atom spektrlari)
yoki yutganda (yutilish Atom spektrlari)
paydo bo‘ladigan optik spektrlari. Atom
spektrlari chiziqchiziq, ya’ni alohida-
alohida joylashgan spek-tral chiziqlardan
tashkil topgan. Atom spektrlari
nurlanishning ko‘rinuvchi, ultrabinaf-sha
va infraqizil sohalarida kuzatiladi.
Nurlanish Atom spektrlari atomni turli
yo‘llar bilan uyg‘otilganda (yorug‘lik,
elektronlarning urilish va hokazo) hosil
bo‘ladi. Yutilish Atom spektrlari uzluksiz
spektrli yorug‘lik atomar gazlar yoki
bug‘lardan o‘tganda pay-do bo‘ladi. Atom
spektrlari spektral asboblar yorda-mida
kuzatiladi. Ionlarning Atom spektrlari
katta chastotalar tomoniga surilgan
bo‘lishi bilan neytral atomlarning A. sdan
farq qiladi.Atom spektrlaridagi spektral
chiziqlar ma’lum qonuniyatlarga
bo‘ysunadi va sodda hollarda spektral
seriyalar hosil qiladi. Har bir spektral
seriya yuqori energetik sathlardan
pastdagi yagona energetik sathga
mumkin bo‘lgan kvant o‘tishlari natijasida
yuzaga keladi. Vodorod atomidagi
spektral seriyalar ayniqsa ajralib turadi.
Vodorod ato-mida Layman, Balmer,
Pashen, Breket, Pfund va Hamfri
seriyalari aniqlangan. Bu seriyalardagi
to‘lqin sonlarini quyidagi formula
yordamida topish mum-kin: bunda R =
109677,58 sm"1 –Ridberg doimiysi, pk va
p– kvant o‘tishlari bo‘layotgan energetik
sathlarining bosh kvant sonlari. Layman,
Balmer, Pa-shen, Breket, Pfund va Hamfri
seriyalari uchun pk mos ravishda 1, 2, 3,
4, 5, 6 ga teng. Bunday seriyalar boshqa
elementlar atomlari uchun ham
kuzatiladi. Elementning atom soni oshib
borishi bilan seri-yalardagi spektral
chiziqlar soni ham oshib boradi va
murakkab ko‘rinishga ega bo‘ladi.
Elementlar Atom spektrlarining uziga
xosligi modda tarkibini aniqlashda,
ulardagi spektral chiziqlar ravshanligining
765atomlar konsentratsiyasiga bog‘liqligi
– element miqdorini aniqlashda
qo‘llaniladi.
OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Adabiyotlar
Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-
2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib,
Vikipediyaga yordam berishingiz
mumkin.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
Soʻnggi tahrir 1 yil avval IluvatarBot tomonidan amalga oshirildi
Matndan CC BY-SA 3.0 litsenziyasi boʻyicha
foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan
boʻlsa).
title=Atom_spektrlari&oldid=20540
19
" dan olindi