Atmosfera bosimi torrichelli tajribasi Mavzuning texnologik xaritasi Maqsad va vazifalari: Ta’limiy

Atmosfera bosimi. torrichelli tajribasi

Mavzuning texnologik xaritasi

Maqsad va vazifalari:

Ta’limiy: atmosfera bosimi mavjudligini ko'rsatish; atmosfera bosimi o'lchash usuli bilan tanishtirish; atmosfera bosimi ahamiyatini o'quvchilarga tushuntirish.

Tarbiyaviy: O’ziga ishonch ruhida tarbiyalash. Kasbga yo’llash.

Dars materiallari va jihoz1ari : . Fizika darsligi. Tajriba-namoyish uchun kerakli jihozlar. Manometrlar, barometr. O‘quv filmi”Atmosfera bosimi” 13 minut.Zaruriy plakatlar, doska, bo'r.

Ko‘rsatiladigan tajribalar:damlangan va damlanmagan koptok,tomizg‘ich va shpritsda suvning ko‘tarilishi,suvli manometrni ishlatib ko‘rsatish.

Asosiy tushuncha va atamalar: atmosfera bosimi; Torrichelli tajribasi; Magdeburg sharlari; normal afmostera bosim; millimetr simob ustuni; manometer, barometr.

Darsning blok-chizmasi

	Dars bosqichi	Vaqti
1.	Tashkiliy qism	2 minut
2.	Uy vazifalarini tekshirish va o'tilganlarni takrorlash	10 minut
3.	Tajriba-namoyish o'tkazish	5 minut.
4.	Yangi mavzu mazmuni ustida ishlash	20 minut
5.	Darsni mustahkamlash	5 minut
6.	Uyga topshiriqlar	3 minut

Darsning borishi:

Uyga topshiriqlar| tekshirilganidan so'ng "blis" usulida savol-javoblar

o'tkaziladi.

Savollardan namunalar

1. Suyuqlikning idish tubiga bergan bosimi nimalarga bog'liq?

2. Dengiz tubida nima sababdan odam skafandrsiz (havo berib turilsa ham) tura jlmaydi?

3. Gidrostatik bosim nima?

Yangi mavzu mazmunini ochish uchun havo massaga egami, degan

savolga javob olinishi kerak. Buning uchun damlangan va havosi chiqarib

yuborilgan koptok olinib, uning massasi tarozida tortiladi. Savolga javob olinadi. Shpris va pinetka, suvli stakan va qog`oz parchasi yordamida tajriba-namoyish ko'rsatiladi. Shundan so'ng Torrichelli tajribasining mohiyati tushuntiriladi. Almosfera bosimi haqida o'quvchilar 5-sinfda "Tabiiy geografiya boshlang`ich kursi" orqali ma'lumotga egalar. Shu sababli balandlik ortishi bilan atmosfera bosimining kamayishini tezda tushunadilar. Nima sababdan Torrichelli o'z tajribasini simob bilan o'tkazgan, savoliga javobni o'quvchilarning o'zlari topishgani ma'qul. Suyuqlik bilan ishlaydigan va metall barometrlar ko'rsatilib, ishlash prinsipi qisqacha aytib o'tiladi. Manometr tuzilishiga doir plakatdan uning ishlash prinsipi tushuntiriladi. Suv nasoslarining suvni ko'tarish balandligi cheklanganganligi sababi o'rgatiladi. So‘ngra film namoyish qilinadi. O‘quvchilar filmni ko‘rib bo‘lganlaridan so‘ng, o‘quvchilar bilan filmning to‘la mazmuni yoki uning bir qismi yuzasidan savob javoblar o`tkaziladi.

Dars oxirida siqildgan havodan foydalanish hamda Magdeburg sharlari bilan o'tkazilgan Otto Gerike tajribasi aytilsa, o'quvchilarning qiziqishi ortadi. Jihozlar bo`lib, tajribada ko'rsatilsa, darsning qiziqarililigi ortadi.



Xulosa chiqarish uchun savollar

1. Atmosfera bosimi mavjudligini qanday tajribalar tasdiqlaydi?

2. Normal atmosfera bosimi nimaga teng?

3. Nima sababdan atmosfera bosimi o'zgarib turadi?

4. Torrichelli tajribasida naydagi shimob ustuni nega to'kilmaydi?

5. Barometr va manometrlar nimani o'lchaydi?

Uyga topshiriqlar. Bosim to'g'risida "sinkveyn" yozib kelish.