Amaliy mashg’ulot №1

AMALIY MASHG’ULOT №1

Mavzu:Sonli axborotlar bilan ishlash texnologiyasi va uning dasturiy vositalari bilan ishlash.

Ishning maqsadi. Talabalarda sonli axborotlar bilan ishlash texnologiyasi va uning dasturiy vositalari bilan ishlash bo„yicha amaliy bilim va ko„nikmalar hosil qilish.

Masalaning qo‘yilishi. Sonli axborotlar bilan ishlash texnologiyasi va uning dasturiy vositalari bilan tanishish.

Elektron kalkulyatorlar - bu hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun mo„ljallangan
Qisqacha nazariy ma’lumotlar:

ixtisoslashgan dasturiy ta‟minot. Elektron kalkulyatorlar o„zlarining funktsional imkoniyatlari jihatidan apparat mikrokalkulyatorlariga mos keladi.

Uskuna mikrokalkulyatorlari ularning imkoniyatlari va qo„llanilishida sezilarli darajada farq qilishi mumkin. Oddiy mikrokalkulyatorlar faqat raqamlar bo„yicha arifmetik amallarni bajarishga imkon beradi va kundalik hayotda qo„llaniladi. Muhandislik kalkulyatorlari, shuningdek, turli funktsiyalarning qiymatlarini hisoblashga imkon beradi va o„quv jarayonida va muhandislik hisob- kitoblarida qo„llaniladi; dasturchi mikro kalkulyatorlari har xil sanoq tizimlarida va boshqa operatsiyalarda hisob-kitoblarni amalga oshirishga imkon beradi.



Elektron kalkulyatorlar ancha qulaydir, chunki ular yuqorida ko„rsatilgan barcha turdagi mikrokalkulyatorlarning imkoniyatlariga ega bo„lishi mumkin. Raqamli ma‟lumotlarni kiritish va qayta ishlash uchun dastur quyidagilarni o„z ichiga oladi: elektron jadvallar; statistik ma‟lumotlarni qayta ishlash to„plamlari; ixtisoslashtirilgan matematik dasturiy ta‟minot to„plamlari.

Elektron jadval - bu jadvaldagi ma‟lumotlar bo„yicha hisob-kitoblarni avtomatlashtirish uchun universal dasturiy ta'minot vositasi sifatida kompyuterda yaratilgan jadval.

Elektron jadvallar (SuperCalc, Excel, Lotus, Quattro Pro, SDSS Spreadsheet, VistaCalc, GS- Calc) Spreadsheet deb nomlangan raqamli axborotni qayta ishlash tizimlari sinfiga kiradi.


Birinchi VisiCalc elektron jadvali 1979 yilda chiqarilgan va shu paytdan boshlab elektron jadvallar tarixini dasturiy ta‟minotning mustaqil turi sifatida hisoblash odat tusiga kirgan.

Elektron jadvallarning qo„llanilishi:

• 
  buxgalteriya hisobi va bank ishi; rejalashtirish va resurslarni taqsimlash;
  

• 
  loyihalash-smeta ishlari; muhandislik va texnik hisob-kitoblar;
  
• 
  katta hajmdagi ma‟lumotlarni statistik qayta ishlash;
  
• 
  dinamik jarayonlarni o„rganish.
  

Elektron jadvallarning asosiy xususiyatlari:

• 
  hisoblash muammolarini hal qilish, foydalanuvchi tomonidan belgilangan formulalar bo„yicha hisob-kitoblarni amalga oshirish;
  
• 
  optimallashtirish muammolarini hal qilish;
  
• 
  hisob-kitoblar natijalari asosida tahlil qilish va modellashtirish;
  
• 
  jadvallar, hisobotlarni loyihalash; kerakli turdagi qurilish diagrammalari;
  
• 
  yozuvlarni berilgan mezon bo„yicha tanlash va istalgan parametr bo„yicha saralash qobiliyatiga ega ma‟lumotlar bazalarini yaratish va saqlash;
  
• 
  boshqa dasturiy ta‟minotda yaratilgan hujjatlardan ma‟lumotlarni jadvalga o„tkazish (kiritish);
  
• 
  yakuniy hujjatlarni chop etish;
  
• 
  jadvallarda saqlangan ma‟lumotlarni almashish, tarqatish va jadvallarni ishchi guruhning barcha a‟zolari tomonidan ko„rish.
  

Topshiriqlar:

1. Sonli axborotlar bilan ishlash dasturiy vositalariga qaysi dasturlar kiradi? 2. Elektron jadval muhitining asosiy elementlari qaysilar?

3. 
   Excelga ma‟lumotlar kiritish turlari?
   
4. 
   Ma‟lumotlarni katakchaga kiritish tartiblarini tushuntiring? 5.Avtomatik to„ldirish xususiyati?
   

2009.

Adabiyotlar:

1. 
   M.Aripov, B.Begalov va boshq. Axborot texnologiyalari. O„quv qo„llanma. – T.: “Noshir”,
   

2. 
   S.S.G„ulomov va boshq. Axborot tizimlari va texnologiyalari: Oliy o„quv yurti talabalari
   

uchun darslik /Akademik S.S.G„ulomovning umumiy tahriri ostida. – T.: «Sharq», 2000. – 529 b.

3. 
   http://www.sergeeva-i.narod.ru/ – Информационные технологии, информационные систмы.