Акселерация

Download 382,37 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Bog'liq
Gigiyena 11

Toshkent davlat stomatologiya instituti

Akseleratsiya - morfogenezni ontogenezning oldingi bosqichlariga o'tkazish orqali yoshga bog'liq rivojlanishning tezlashishi. "Akseleratsiya" atamasi (lotincha so'zdan tezlashish - tezlashish) nemis shifokori Koch tomonidan 1935 yilda taklif qilingan. Akseleratsiyaning mohiyati bu biologik (jismoniy va jinsiy va hokazo) rivojlanishning ma'lum bosqichlariga ilgari erishish va organizmning kamolotga etishishidir.

bizning asrimizning 20-30-yillarida yangi tug'ilgan chaqaloqlarning o'xshash qiymatlari bilan taqqoslaganda hozirgi vaqtda yangi tug'ilgan chaqaloqlarning katta uzunligi va tana og'irligi; hozirgi vaqtda bir yoshli bolalarning o'sishi o'rtacha 4-5 sm, tana vazni esa 50 yil oldingi ko'rsatkichdan 1-2 kg ko'proq.
birinchi tishlarning oldinroq otilishi, ularning doimiy tishlarga o'tishi o'tgan asr bolalariga nisbatan 1-2 yil oldin sodir bo'ladi;
o'g'il va qiz bolalarda suyaklanish yadrolarining ilgari paydo bo'lishi va umuman olganda qizlarda skeletning suyaklanishi 3 yoshda, o'g'il bolalarda esa bizning asrimizning 20-30 yillariga nisbatan 2 yil oldin tugaydi;
maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar tanasining uzunligi va vaznining ilgari o'sishi va bola qanchalik katta bo'lsa, u tanasining hajmi jihatidan o'tgan asrning bolalaridan shunchalik farq qiladi;
hozirgi avlodda tana uzunligining oldingisiga nisbatan 8-10 sm ga ko'payishi;
o'g'il va qiz bolalarning jinsiy rivojlanishi 20-asr boshlariga nisbatan 1,5-2 yil oldin tugaydi, har 10 yilda qizlarda hayz ko'rish boshlanishi 4-6 oyga tezlashadi.
Haqiqiy tezlashish umr ko'rish davomiyligi va kattalar populyatsiyasining reproduktiv davrining ko'payishi bilan birga keladi (IM Vorontsov, AV Mazurin, 1985).

Download 382,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7 8 9