Ajdodlar merosiga ehtirom

AJDODLAR MEROSIGA EHTIROM

“Fuqarolar O‘zbekiston xalqining tarixiy, ma’naviy va madaniy merosini avaylab asrashga majburdirlar. Madaniyat yodgorliklari davlat muhofazasidadir”.

(O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 49-moddasi)

Madaniy meros jamiyat asosini, xalqimizning avloddan-avlodga o‘tib kelayotgan ma’naviy qadriyatlari va an’analarini mustahkamlaydigan omil hisoblanadi. Tarixiy va madaniy yodgorliklar har bir odamga ta’sirini ko‘rsatib, o‘ziga maftun qiladi va g‘ururlantiradi. Shu bois ularni saqlash, eng avvalo, faqatgina davlatning emas, balki har bir kishining burchi, maqsadiga aylanishi kerak, deb o‘ylaymiz.

Hozirgi kunda davlat muhofazasiga olingan 7570 ta madaniy meros ob’ekti bo‘lib, shundan 2330 tasi me’morchilik, 3945 tasi arxeologik, 1138 tasi monumental yodgorliklar va 157 tasi diqqatga sazovor joylardir. Muqaddas qadamjolar hamda ziyoratgohlar, e’tiborga tushgan joylarni tiklash va ta’mirlash ishlari butun mamlakat bo‘ylab amalga oshirilmoqda. Jumladan, oxirgi paytlarda faqatgina Toshkent viloyatidagi Shamir Qori avliyo, Zarkent Ota, Shodmalik Ota, Zunnun Ota yodgorliklarida ana shunday ezgu ishlar nihoyasiga yetkazilmoqda. Bo‘stonliq tumani Bog‘iston qishlog‘idagi, Xo‘ja Ahror faxrli nomi bilan ko‘proq mashhur bo‘lgan, XV asrda yashagan Shayx Umar Vali Bog‘istoniyning bog‘i va qabrini ta’mirlash-tiklash ishlariga tayyorgarlik ko‘rilmoqda. Har bir viloyatdagi tarixiy yodgorliklar va muqaddas qadamjolar bo‘yicha turkum kitoblar nashrga tayyorlanayapti.

Bilasiz, YuNYeSKOning butun jahon madaniy va tabiat yodgorliklari merosi ro‘yxatiga Xivadagi ochiq osmon ostidagi muzey — Ichan qal’a, Samarqand, Buxoro, Shahrisabz shaharlarining tarixiy-madaniy, diqqatga sazovor qismlari kiritilgan.

Mustaqil O‘zbekiston Respublikasining davlat siyosati yo‘nalishlaridan biri, bu — o‘tmish qa’ridan yetib kelgan boy tarixiy-madaniy merosimizni saqlash. Mamlakatimizda mustaqillikning dastlabki yillarida qabul qilingan “Madaniy meros ob’ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”, “Muzeylar to‘g‘risida”, “Arxeologiya merosi ob’ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida”gi qonunlar asosida insoniyat sivilizatsiyasi rivojlanishida muhim o‘rin egallagan qadimgi va o‘rta asrlarda mavjud bo‘lgan shaharlar xarobalari, monumental san’at yodgorliklari, alohida aholi ziyoratgoh joylari, me’morchilik merosi yodgorliklarini saqlab qolish, ta’mirlash va o‘rganishda davlatimiz tomonidan keng miqyosdagi ishlar amalga oshirilmoqda.

Buyuk ajdodlarimiz tomonidan mahorat bilan bunyod qilingan va bugungi kungacha saqlanib kelinayotgan, ularning nomini asrlar osha abadiylashtirgan me’morchilik tarixiy majmualari — Samarqanddagi Shohi Zinda, Registon, Bibixonim, Ruhobod, Amir Temur maqbarasi, Buxorodagi Kalon masjidi va minorasi, Mir Arab madrasasi, Labi Hovuz va Bolo Hovuz majmualari hamda boshqa o‘nlab, yuzlab qadimgi, o‘rta asrlardagi me’morchilik durdonalari xalqimizning yuksak ijodkorlik imkoniyatlaridan darak beradi.

O‘tmishdagi buyuk ajdodlarimiz shon-sharafi uchun Amir Temurga Toshkent, Samarqand, Shahrisabzda, Mirzo Ulug‘bekka Toshkentda, Ahmad al-Farg‘oniyga Farg‘ona va Quvada, Alisher Navoiyga Toshkent, Navoiyda, Alpomishga Termizda, Jaloliddin Manguberdi hamda “Avesto” kitobiga Urganchda va milliy tarixiy hamda madaniy merosimizga katta hissa qo‘shgan ko‘plab tarixiy shaxslarga yodgorliklar o‘rnatildi.

Bularning barchasi bizni hamisha g‘ururlanib yashashga undaydi. Demak, tarixiy, ma’naviy va madaniy merosni saqlash mamlakatimizda yashayotgan har bir kishining burchidir.

Oliy darajadagi tashrif doirasida 20 aprel kuni Toshkent shahrida Koreys madaniyati va sanʼati uyining tantanali ochilish marosimi oʻtkazildi.

 Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Koreya Respublikasi Prezidenti Mun Chje In rafiqalari bilan birgalikda ushbu doʻstlik va madaniyat saroyini ochdi.

 

– Poytaxtimiz koʻrkiga-koʻrk qoʻshib turgan ushbu muhtasham inshoot qiyofasida zamonaviy arxitektura yutuqlari anʼanaviy koreys madaniyati bilan uygʻunlashgan. Bu maskan xalqlarimizning mustahkam doʻstligi va mamlakatlarimiz oʻrtasidagi munosabatlar yuqori bosqichga koʻtarilganining yorqin tasdigʻidir, – dedi davlatimiz rahbari.

 – Bu markaz doʻstlik, ahillik va mushtaraklik maydonidir. Oʻylaymanki, u Oʻzbekistondagi koreys diasporasi, shu yerda ishlayotgan koreyaliklar va barcha oʻzbekistonliklar uchun umumiy uy boʻladi. Koʻp jihatdan oʻxshash xalqlarimiz va doʻstlik rishtalari mustahkamlanib borayotgani davlatlarimizni bogʻlab turadi, – dedi Mun Chje In.

 Sahnada koreyslarning yurtimizga koʻchirib keltirilishi, xalqimiz bilan ahil yashashi haqida badiiy kompozitsiya namoyish etildi.

 Maʼlumki, 1937 yilda Uzoq Sharqdan oʻn minglab koreyslar mamlakatimizga koʻchirilgan. Oʻsha paytdagi qiyinchiliklarga qaramay, oʻzbek xalqi ularni ochiq qalb bilan qabul qilgan, boshpana berib, mehr koʻrsatgan. Oʻzining mehnatsevarligi va qatʼiy irodasi tufayli koreyslar yurtimizda ikkinchi Vatanini topdi. Bugun ular barchamiz uchun yagona Vatan boʻlgan Oʻzbekistonimiz taraqqiyoti yoʻlida sidqidildan mehnat qilmoqda.

 Koreys diasporasi koʻp millatli Oʻzbekiston xalqining ajralmas qismi boʻlib, anʼanaviy tarzda mamlakat miqyosida oʻtkaziladigan barcha ommaviy va madaniy tadbirlarda faol ishtirok etadi.

 Poytaxtimizdagi ”Doʻstlik bogʻi”da koreys diasporasi tomonidan saxovatli oʻzbek zaminidagi bagʻrikenglik, samimiylik va gʻamxoʻrlik, tinch va osoyishta hayot uchun minnatdorlik belgisi sifatida yodgorlik monumenti barpo etilgan.

 Bugungi kunda mamlakatimizda koreys millatiga mansub 180 mingdan ziyod yurtdoshlarimiz yashaydi. Ularning uch yuzga yaqini davlatimizning yuksak mukofotlari bilan taqdirlangan.

 Mamlakatimizda barcha millat va elat vakillari qatori koreys millatiga mansub yurtdoshlarimiz uchun ham oʻz milliy madaniyati, tili, urf-odat va anʼanalarini asrab-avaylashi va rivojlantirishi uchun barcha sharoit yaratilgan. Oʻnlab koreys madaniyat markazlari faoliyat yuritmoqda. Bundan tashqari, 12 ta oliy taʼlim muassasasida koreys filologiyasi, 48 ta maktab va litseyda koreys tili oʻqitilmoqda. Koreys tilida kitob va gazetalar chop etilmoqda, koʻrgazmalar, konsert va festivallar oʻtkazilmoqda. Sport musobaqalari tashkil etilmoqda.

 Davlat rahbarlari oʻzbekistonlik koreys rassomlari asarlari koʻrgazmasi bilan tanishdi.

 Bugun poytaxtimizga oʻzgacha koʻrk bagʻishlab turgan Koreys madaniyati va sanʼati uyi qurilishi bundan uch yil muqaddam boshlangan. Shavkat Mirziyoyev ushbu inshootga ramziy tamal toshi qoʻyish marosimida qatnashgan edi.

 Koreys madaniyati va sanʼati uyi 478 oʻrinli kinokonsert zali, konferensiyalar zali, kutubxona, badiiy galereya, restoran va xizmat xonalarini oʻz ichiga olgan. U jamoatchilik va yoshlar intiladigan, mushtarak madaniyatimizni boyitadigan yana bir maskanga aylanadi. Bu kun alohida strategik sherik davlatlar – Oʻzbekiston va Janubiy Koreya munosabatlari tarixida yana bir yorqin sahifa boʻlib qoladi.

 Koreya Respublikasi Prezidenti Mun Chje In kunning ikkinchi yarmida Samarqand shahriga keldi.

 Prezident Shavkat Mirziyoyev va Prezident Mun Chje In rafiqalari hamrohligida Samarqanddagi tarixiy obidalarni tomosha qildi.

 Davlat rahbarlari dastlab Mirzo Ulugʻbek rasadxonasiga tashrif buyurdi. Amir Temurning suyukli nabirasi boʻlgan Muhammad Taragʻay Mirzo Ulugʻbek buyuk astronom olim va hukmdor sifatida ilm-fan va madaniyat rivojiga katta hissa qoʻshgan. Oʻrta asrlardayoq noyob rasadxona kashf qilib, osmon jismlarini juda aniq oʻrgangan. Uning “Ziji jadidi Koʻragoniy” asari dunyo astronomiya fani rivojida muhim qoʻllanma boʻlib xizmat qilgan.

 Mirzo Ulugʻbek haqida koreyaliklar ham maʼlumotga ega ekani, bu yerga kelgan kishi uning zehni, ilm-fan rivojiga qoʻshgan hissasi beqiyosligiga yana bir bor ishonch hosil qilishi taʼkidlandi.