Abror to‟rayev

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

40 

1.4.GLOSSARIY 

 

BIRLASHGAN  MILLATLAR  TASHKILOTI  (BMT)  –  1945  yilda 

tinchlik  va  xavfsizlikni  saqlash  uchun  tuzilgan,  millatlarning  umummanfaatini 

ifoda  etadigan,  dunyo  davlatlarining  o‗zaro  hamkorlik  aloqalarini 

mustahkamlashga  xizmat  qiladigan  eng  nufuzli  xalqaro  tashkilot.  BMTning 

maqsadi  –  xalqaro  tinchlik  va  xavfsizlikni  saqlash,  buning  uchun  tinchlikni 

buzuvchilarga qarshi birgalikda choralar ko‗rish; xalqlarning teng huquqligi va 

o‗z taqdirini o‗zi belgilash tamoyili asosida barcha millatlar o‗rtasida do‗stona 

munosabat larni shakllantirish va rivojlantirish; iqt-y, ijtimoiy, mad-y va insoniy 

xarakterdagi  xalqaro  muammolarni  hal  etishda  hamkorlikni  amalga  oshirish. 

BMT  qarorgohi  –  Nyu-Yorkda,  Jenevada  esa  BMTning  Evropa  bo‗limi 

joylashgan. BMTning inson huquqlari bo‗yicha komissiyasi BMT iqt-y-ijtimoiy 

Kengashining  yordamchi  organi  bo‗lib,  uning  tarkibiga  1946  yilning  15 

fevralida  tuzilgan  iqt-y-ijtimoiy  Kengash  sessiyasida  3  yil  muddatga 

saylanadigan  vakillar  kiradi.  Komissiya  faoliyati  BMT  Nizomi  tamoyillariga 

qat‘iy  amal  qilish  asosida  inson  huquqlarini  hurmat  qilish,  bu  boradagi  sa‘y-

harakatlarni  qo‗llab-quvvatlash  maqsadida  davlatlararo  hamkorlik  aloqalarini 

yo‗lga qo‗yish va mustahkamlashga yo‗naltirilgan. Uning faoliyatiga BMT iqt-

y-ijtimoiy  Kengashi  va  Bosh  Assambleyasiga  inson  huquqlari  himoyasi 

masalalari  bo‗yicha  tavsiyalar  va  ma‘ruzalar  taqdim  etish,  sh-dek,  shu  sohaga 

oid Xalqaro konvensiyalar loyihalarini tayyorlash kiradi.  

GEGEMONIZM  (yunoncha  gegemonia  –  rahnamolik,  hukmronlik, 

rahbarlik)  –  muayyan  ijtimoiy  guruh,  qatlam,  millat,  davlatning  boshqalar 

ustidan  hukmronlik  qilishini  asoslashga  qaratilgan  nazariya  va  amaliyot.Biron 

bir  g‗oya  yoki  mafkura  muayyan  xalq,  hudud  va  jamiyat  hayotida  yakka 

hukmron bo‗lib tursa, gegemoniya tushunchasini g‗oya va mafkura atamalariga 

nisbatan ham qo‗llash mumkin.