A. asallayev, V. Rahmonov, F. Musurmonqulov



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
Sana08.01.2020
Hajmi0,82 Mb.
#32534
Bog'liq
xrpt 11tajooxunscole48vbv9a2csux751supcu2s0ndn7f5hkxf8z261s8hdue8kxr3zcthb8kp4pj


A. ASALLAYEV, V. RAHMONOV,  

F. MUSURMONQULOV

BADIIY 

SAN’ATLAR

 

«TAFAKKUR» NASHRIYOTI



 TOSHKENT – 2015

Kitobxon.Com

Mazkur risola xalq og‘zaki ijodi, mumtoz va zamonaviy 

adabiyotimizda keng qo‘llanilib kelayotgan badiiy san’atlar 

ilmidan dastlabki ixcham ma’lumot berish maqsadida yozildi.

Risola o‘zbek tili va adabiyoti o‘qituvchilari uchun, akademik 

litseylar, kollejlar, gimnaziyalar, o‘rta maktab o‘quvchilari hamda 

abituriyentlarga mo‘ljallangan. Misollar V–IX sinf «Adabiyot» 

darslik va majmualaridan olingan.

83.3(5U)


A82

Asallayev A.

Badiiy san’atlar: [Lug‘at-ma’lumotnoma] A. Asallayev, V. Rah-

monov, F. Musurmonqulov. – T.: TAFAKKUR, 2015  – 24 b. 

I. 1, 2 Muallifdosh.



Adabiy-badiiy nashr 

A. Asallayev, V. Rahmonov, F. Musurmonqulov 



BADIIY  SAN’ATLAR

© «TAFAKKUR» 2015

ISBN 978-9943-24-147-3

Muharrir B. Jovliyev. Badiiy muharrir H. Safaraliyev. Texnik 

muharrir  D. Gabdrahmanova. Kompyuterda sahifalovchi 

O.  Muxtorov, Musahhih U. Abdurahmonova

Bosishga 12.01.2015-y. da ruxsat etildi. Bichimi 84x108 

1

/

32



Tayms garnitura. Ofset bosma. 1,26 shartli bosma toboq. 1,0 nashr 

tobog‘i. Jami 2000 nusxa. Buyurtma № 30.

Bahosi shartnoma asosida.

«AdAd pLyUS» МChJ bosmaхonasida chop etildi.

Тoshkent shahri, Chilonzor tumani

, Bunyodkor shox ko‘chasi, 28-uy.

Kitobxon.Com


3

KIRISH

Adabiyotdagi badiiy tasvir, ifodalilik va xushohanglik vo- 

sitalari badiiy san’atlar deyiladi. Buni o‘rganadigan fanni «Ilmi 

sanoye’» yoki «Ilmi bade’» deganlar. Sharqda she’riyat asosiy 

janr bo‘lganidan ko‘pincha she’r san’atlari tushunchasi ham 

badiiy san’atlar ma’nosida qo‘llaniladi.

Matnda ma’noni teranlashtiradigan, ko‘pma’nolilikni yuzaga 

chiqaradigan, ta’sirchanlik yaratadigan xilma-xil ba diiy vositalar 

bo‘ladiki, ularni ko‘pincha matn ma’no-mazmuniga ko‘ra idrok 

etamiz. Bular – ma’naviy san’atlardir.

Matnda xushohanglik yaratadigan, ifodalilikni kuchayti- 

radigan, tovush mushtarakligi yoki uyqashligini yuzaga chiqa-

radigan, asosiy holatlarda so‘z takroriga asoslangan badiiy 

san’atlar bo‘ladiki, ularni ko‘z bilan ko‘rib kuzatish va eshitish 

imkoni bor. Bu – lafziy san’atlardir.

deyarli o‘n asrlik o‘zbek mumtoz adabiyoti namunalari arab 

yozuvida bitildi. Eski yozuv – arab alifbosi bilan bog‘liq, harflar 

shakliga aloqador yoki harf daxli tufayli so‘z o‘zgartirish san’atlari 

ham birmuncha uchraydiki, biz ularni harfiy san’atlar deb atadik.

Badiiy san’atlar – o‘quvchi uchun adabiyot nafosati va 

sehrlarini idrok etish maktabi bo‘lsa, havaskor shoir uchun 

mahorat saboqlaridir. Bularni bilgan kitobxon she’riyatimizdan 

chinakam boy badiiy-hissiy lazzat oladi; shoirlar yuqori mahoratli 

so‘z san’atkorlari bo‘lib yetishadilar. Muhimi, kitobcha til va 

adabiyot o‘qituvchilari uchun qo‘llanma, abituriyentlar uchun test 

topshiriqlarini yechish kalitidir.



Kitobxon.Com

4

MA’NAVIY SAN’ATLAR

TASHBEH – O‘XSHATISH SAN’ATI

Bir narsani ikkinchi bir narsaga o‘xshatish tashbeh deb ataladi. 

O‘xshatishdan kuzatiladigan badiiy maqsad – obrazlilikdir.

Sekin: «Bilmayman», – dedi,

Bo‘zday oqargan edi.

Boshi ketgan qush kabi 

Darxon pitirlab qoldi.

Qilichday o‘tkir edi,

Rustam kabi zo‘r edi.

yo‘llarda zig‘irday ko‘rinayotgan mashinalar xuddi sich-

qon lardek g‘izillar, ular orqasidan uzun dum – chang-to‘zon 

ko‘tarilardi. («Oq kema»)



Quzg‘unning qanotiday 

Qaro edi o‘sha tun 

Avtomatlar bosh uzra 

Ko‘tarildi tug‘simon.

Ona bag‘rida yotgan 

Ma’sum go‘dak singari. 

Umri xola o‘ng qo‘li bilan uniqqan chit ko‘ylagining etagini 

mahkam changallab olgan. Boshqa qo‘li bilan esa ilondek simni 

ushlab turardi. («Urushning so‘nggi qurboni»)



Bo‘ying sarv-u ko‘zung nargis, yuzung gul,

Sening qoshingda bo‘ston hojat ermas.

Lochin kabi samolyot uchar,

Uchar edi solib ovoza.

Bo‘ying sarv-u sanubartek, beling – qil,

Vafo qilg‘on kishilarga vafo qil.

Kitobxon.Com

Bu tanishuv parchasidir. Asarning to‘liq versiyasi

https://kitobxon.com/oz/asar/1162

 saytida.

Бу танишув парчасидир. Асарнинг тўлиқ версияси

https://kitobxon.com/uz/asar/1162

 сайтида.

Это был ознакомительный отрывок. Полную версию

можно найти на сайте



https://kitobxon.com/ru/asar/1162

Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish