9-Mavzu: Reja

9-Mavzu:

Reja:

• Umumiy tushuncha.
• Temperatura maydoni va gradienti.
• Silindrik devorlarni biissiqlik o’tkazuvchanlik tenglamasi.
• Tekis devorlardan o’tayotgan issiqlik miqdorini aniqlash.

ISSIQLIK O’TKAZUVCHANLIK. KONVEKTIV ISSIQLIK O’TKAZUVCHANLIK.

Tempratura maydoni va gradienti. Biror jism (yoki suyuqlik)ning tempratura har xil bo’lganida issiqlik energiyasi issiqlik o’tkazuvchanlik orqali tarqaladi. Tempratura maydoni umumiy holatda quyidagi funksional bog’liqlik bilan ifodalanadi:

• Tempratura maydoni va gradienti. Biror jism (yoki suyuqlik)ning tempratura har xil bo’lganida issiqlik energiyasi issiqlik o’tkazuvchanlik orqali tarqaladi. Tempratura maydoni umumiy holatda quyidagi funksional bog’liqlik bilan ifodalanadi:

• Bu yerda: t-tekshirilayotgan nuqtadagi tempratura; x,y,z-tekshirilayotgan nuqta koordinatalari; τ-vaqt

Bir xil tempratura ega bo’lgan nuqtalarning geometrik o’rni izometrik yuza deb ataladi. Tempratura bir izotermik yuzadan 2-izometrik yuza yo’nalishiga qarab o’zgaradi. Tempraturalarning eng ko’p o’zgarishi izometrik yuzalarga o’tkazilgan normal chiziqlar bo’yicha yuz beradi. Теmpraturalar farqi ∆t ning izometrik yuzalar oralig’idagi normal bo’yicha olingan masofa(∆n)gа masofaga nisbatan gradienti (grad t) deb ataladi:

• Bir xil tempratura ega bo’lgan nuqtalarning geometrik o’rni izometrik yuza deb ataladi. Tempratura bir izotermik yuzadan 2-izometrik yuza yo’nalishiga qarab o’zgaradi. Tempraturalarning eng ko’p o’zgarishi izometrik yuzalarga o’tkazilgan normal chiziqlar bo’yicha yuz beradi. Теmpraturalar farqi ∆t ning izometrik yuzalar oralig’idagi normal bo’yicha olingan masofa(∆n)gа masofaga nisbatan gradienti (grad t) deb ataladi:

FUR’E QONUNI.

• Issiqlik o’tkazuvchanlik orqali o’tgan issiqlik miqdori dQ tempratura gradiyentiga vaqtga (dτ) va issiqlik oqimi yo’nalishiga perpendikulyar bo’lgan maydon kesimiga (dF) proporsianaldir, ya’ni:

Issiqlik o’tkazuvchanlikning differensial tenglamasi:

• Parallelipipedning chap, orqa va pastki tomonlaridan dτ vaqt ichida Qx, Qy, vа Qz miqdorda issiqlik kiradi, qarama-qarshi (o’ng old va yuqori) tomonlaridan esa o’z navbatida Qx+dx, Qy+dy va Qz+dz. Miqdorda issiqlik chiqadi.
• Ma’lum dτ vaqt davomida paralelipipedga kirga va undan chiqqan issiqlik ayirmasi quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:

Issiqlik o’tkazuvchanlikni Fur’e qonuniga ko’ra quyidagicha yozamiz:

• Issiqlik o’tkazuvchanlikni Fur’e qonuniga ko’ra quyidagicha yozamiz:

• O’z navbatida:

• Natijada:

Turg’un issiqlik rejimida ko’p qatlamli devor uchun quyidagi issiqlik o’tkazuvchanlik tenglamasini yozamiz:

Бир неча қатламдан иборат бўлган цилиндрсимон девордан иссиқлик ўтказувчанлик йўли билан берилган иссиқлик миқдорини қуйидаги тенглама орқали ҳисоблаш мумкин

• Бир неча қатламдан иборат бўлган цилиндрсимон девордан иссиқлик ўтказувчанлик йўли билан берилган иссиқлик миқдорини қуйидаги тенглама орқали ҳисоблаш мумкин