1. Педагогика атамасининг маъноси нима? Жавоб: Pedagogika

1. Педагогика атамасининг маъноси нима?
Жавоб: Pedagogika (yun. paidagogike) — tarbiya, taʼlim hamda maʼlumot berishning nazariy va amaliy jihatlarini oʻrganuvchi fanlar majmuasi. Ped. institutlari va ayrim boshqa oʻquv yurtlarida mutaxassislik dasturi asosida oʻrganiladigan oʻquv predmeti ham P. deb yuritiladi. P. fan sifatida bola tarbiyasining nazariy asoslari bilan shugʻullangan. Zamonaviy P. bolalar bilan birgalikda kattalarning ham oʻquv-tarbiyaviy, madaniy hamda maʼnaviymaʼrifiy tarbiyasi bilan shugullanishni koʻzda tutadi. Oʻzbekiston Respublika-sida P. ga barkamol shaxs maʼnaviyatini shakllantirishning asosiy vositasi sifatida yondashiladi.
P. tarbiya jarayonining qonuniyatlari, tarkibi va uni tashkil etish mexanizmlarini tadqiq etadi, tarbiyaviy va oʻquv ishlarining mazmuni, tamoyillari, ularni tashkil etish shakl, usul hamda yoʻsinlarini belgilab be-radi.
2. Дидактика атамасининг маъноси нима?
Жавоб: Didaktika (yun. didaktikos — oʻrga-tuvchi, taʼlim beruvchi) — pedagogikaning tarmogʻi. Taʼlim nazariyasi bilan shugʻullanadi. "D." atamasi ilk bor Yevropada 17-asrda oʻqitish va taʼlim jarayoni haqida asarlar yaratgan olimlar tomonidan qoʻllanila boshlagan. Chex pedagogi Ya. A. Komenskiy oʻzining "Buyuk didaktika" asari (1657)da bolalar va oʻsmirlarni maʼlumotli qilish va ularga taʼlim berishning didaktik jihatlarini ishlab chikdi. Nemis pedagogi A. Disterveg oʻzining "Nemis oʻqituvchilarini maʼlumotli qilishga rahbarlik" (1834—35) asarida D.ning ped.da taʼlim nazariyasini bayon etuvchi alohida qism ekanligini taʼkidlagan. Shundan keyin D.ga taʼlim nazariyasi haqidagi fan sifatida qarash keng yoyildi. 19-asrning oxiri va 20-asrning boshlarida D.ga oid maxsus monografiyalar paydo boʻla boshladi.
3. Педагогика фаниниг ривожига хисса қўшган Шарқ олимлари кимлар?
Жавоб: Инсоният, жамият ва давлатлар тарихида шундай ҳодиса ва воқеалар юз берадики, буюк сиймолар яшаб, ижод қилишадики уларнинг қадр-қиммати ва тарихий аҳамияти йиллар, асрлар ўтгач янада тиниқлашиб, кишиларнинг маданий ва миллий меросига айланиб абадиятга дахлдор бўлади. Бу ўринда бизнинг ўзбек халқимиз ўзининг буюк ўтмиши, олиму фузалолари, мутафаккирлари ал-Хоразмий, Имом ал-Бухорий, Аҳмад ал-Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Абу Али ибн Сино, ал-Мотуридий, Нақшбанд, Амир Темур, Мирзо Улуғбек, Алишер Навоий, Беҳбудий, Бурҳониддин Марғиноний, Фитрат, Чўлпон кабилар билан ҳақли равишда фахрланадилар. Айниқса, IХ- ХV асрларда яшаб, ижод этган аждодларимиз жаҳон тамаддуни тарақиётида тиббиёт, математика, геология, физика, астрономия ва тасаввуф илмини, ислом маданияти ривожланишида оламшумул ишларни амалга оширганликларини кўхна тарих исботлаб турибди. Жаҳон илм аҳли ва нуфузли тарихчилари ҳали Европа уйғониш даврини бошидан кечирмаган вақтларда жаҳон илм-фан тараққиёти, маданиятида муҳим рол ўйнаган мусулмон ренессансида ўзбек халқининг буюк фарзандлари (биргина, ал-Хоразмий, Аҳмад ал-Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Абу Али ибн Синоларнинг фанга киритган янгилик ва кашфиётларини ўзи нақадар салмоқли эканлигини эсга олиш кифоя) муносиб ҳисса қўшганлар. Шу ўринда тарихда иккинчи ренессанс номи билан машҳур бўлган Амир Темур ва унинг сулолалари давридаги маданият, илм-фан, таълим тизимини чет эл ва ўзбекистонлик тарихчи олимлар, мутахассислар томонидан ўрганиш ҳануз долзарблигича қолмоқда. Бу соҳадаги тадқиқотлар билан мамлакатимизда жиддий шуғулланиш имкониятлари фақатгина истиқлол туфайли пайдо бўлди.