7-mavzu Aholini ish bilan bandligi tahliliga doir amaliy iqtisodiy masalalar. Asosiy tushunchalar. To`liq ish bilan ta`minlash- yollanma hodimlar

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ

МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ

ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ
СИРТҚИ ТАЪЛИМ ИҚТИСОДИЁТ ФАКУЛЬТЕТИ
Мавзу: ……………………………………………………..
Рўйхатга олинди №________

Иқтисодиёт (тармоқлар ва соҳалар бўйича)

Таълим йўналишининг 3-курс (ўзбек) талабаси
Мирзарахматова. Наргиза

Тошкент-2020

7-mavzu
Aholini ish bilan bandligi tahliliga doir amaliy iqtisodiy masalalar.
Asosiy tushunchalar.
To`liq ish bilan ta`minlash-
Yollanma hodimlar- bular korxona rahbariyati bilan mehnat faoliyati shartlari to`g`risidagi tuzilgan yozma shartnoma yoki og`zaki bitim bo`yicha ishlaydigan shaxslar bo`lib, ular anashu faoliyat uchun yollanish vaqtida kelishib olingan ish haqqini oladilar. Ish haqqini oladilar.
Ish- mehnat jarayoni. Buyurilishi natijasida olib boriladigan harakat. Mehnat bilan farqi shuki, mehnat insonga hos, ish esa, inson hayvon, texnikalarga xos.
Ish o`rni-–…………… muayyan kasbdagi bir hodimning mehnat vazifalarini amalga oshirishi uchun moslashtirilgan va ishni bajarish uchun ishlab chiqarish vositalari, mehnat qurollari bilan jihozlangan joy korxona yoki tashkilotlarda ish o`rni odatda ish grafigi va smenalar sonini, ta`tillarni hisobga olgan holda ishlayotgan hodimlar soniga teng bo`lishi kerak.


Iqtisodiy faoliyat –............. cheklangan iqtisodiy resusrslardan unumli foydalanib, kishilarning yashashi, kamol topishi uchun zarur bo`lgan hayotiy vositalarini ishlab chiqarish va iste`molchilarga yetkazib berishga qaratilgan, bir-biri bilan bog`liqlikda amal qiladigan turli tuman faoliyatlarini yaxlit qilib bir so`z bilan iqtisodiy faoliyat deb ataladi.
Iqtisodiy faol aholi ––............... aholining daromad keltiradigan ijtimoiy foydali mehnat bilan band bo`lmagan qismi.
Iqtisodiy nofaol aholi –............... aholining daromad keltirmaydigan ijtimoiy foydali mehnat bilan band bo`lmagan qismi.
Motiv (sabab- fransuzcha motif- undash ma`nosini bildiradi) – inson faoliyatida muayyan maqsadni bajarishga sabab bo`luvchi omil, motiv shaxsni harakatga va fa faoliyatga undovchi, ehtiyojning yuksak shakli sifatida paydo bo`luvchi ichki turtki hisoblanadi.
Motivatsiya(sababni asoslash)- xulq atvorni psixologik va fiziologik boshqarishning dinamik jarayoni bo`lib, unga tashabbus, yo`nalganlik, tashkilotchilik qo`llab quvvatlash kiradi.
Martaba- daraja obro.
1-MASALA.
Hisobot yilida mamlakatning jami iqtisodiy faol aholisi soni 25 123 ming kishini, shundan ishsizlar soni 1 211 ming kishini tashkil etgan bo‘lsa, mamlakatning ish bilan bandlik darajasini aniqlang.
25123-1211=23912 ish bilan bandlar soni
Bandlik darajasi= band bo`lgan iqtisodiy aholi/umumiy iqtisodiy aholi*100%
23912/25123*100%=0.95%
2-MASALA.
2018 yilda mamlakatning jami iqtisodiy faol aholisi soni 36 422 ming kishini, shundan ishsizlar soni 1366 ming kishini tashkil etgan bo‘lsa, mamlakatning ish bilan bandlik darajasini aniqlang.
36422-1366=35056
35056/36422*100%=0.96%
TESTLAR
1. Aholining ish bilan bandligi tushunchasiga nimalar kiradi?
a) ishchi kuchini ish joylari bilan ta'minlanganligi;
b) ishsizlarni ish bilan ta'minlanganligi;
v) aholini ish bilan ta'minlanganligi;
g) mehnat bozorida talab va taklifni muvozanati.
2. Aholini ish bilan bandligining qanday turlari bor?
a) to‘la ish bilan bandlik, to‘la bo‘lmagan ish bilan bandlik;
b) to‘la ish bilan bandlik, qisman ish bilan bandlik, haqiqiy ish bilan
bandlik;
v) haqiqiy ish bilan bandlik, qisman ish bilan bandlik;
g) to‘la bo‘lmagan ish bilan bandlik, mavsumiy ish bilan bandlik.
3. Aholi ish bilan bandligini rasmiy boshqarish tizimi nimadan
iborat?
a) xukumat joylardagi hokimiyat;
b) xokimiyat iqtisodiy bo‘linmalari;
v) aholini ish bilan ta'minlash jamg‘armalari;
g) davlat mehnat muassasalari.
4. To‘la bandlik nima?
a) ishchi kuchiga bo‘lgan talab va taklifning tenglik xolati;
b) mehnat resusrlarini 100% ish bilan bandligi;
v) aholini 100% ish bilan bandligi;
g) ishsizlikka barham berilgandagi bandlik holati.
5. Qisman bandlik nima?
a) aholini bir qismini ish bilan band bo‘lishi;
b) aholini bir qismini ish bilan band bo‘lmasligi;
v) yarim ish vaqtida band bo‘lish;
g) oqilona bandlik
6.Ishsizlik nima?
a) mehnat bozoridagi talab va taklifning kamlik holati;
b) ish joyini yo‘qotgan aholi;
v) mehnat daromadlariga ega bo‘lmagan aholi;
g) ish bilan ta'minlanmagan aholi.