О разработке мер по улучшению собираемости налогов по отраслям экономики



Download 227,83 Kb.
Sana21.02.2022
Hajmi227,83 Kb.
#62455
Bog'liq
Ismoilova Muborak BMK mustaqil iw

Algеbraik opеratsiya tushunchasi va uning xossalari: kommutativlik, assotsiativlik, distributivlik va qisqaruvchanlik. Nеytral, yutuvchi va simmеtrik elеmеntlar.


1
    • Algebraik operatsiyalar tushunchasi.

2
    • Algebraik amallarning xossalari.

3
    • Assotsiativlik xossasi. kommutativlik xossasi.
    • Distributivlik xossasi.

Binar algebraik operatsiya ta’rifi:
Bo`sh bo`lmagan S to`plamdagi binar algebraik operatsiya * deb : S × S → S akslantirishga aytiladi va s * s’ yoki * (s, s’) ko`rinishda belgilanadi. Ko`p sonly misollar keltirish mumkin:
Z, Q, R, C to`plamlarda “+” va “×”operatsiyalari;
I – irratsional sonlar to`plamida “+” va “×”operatsiyalari binary algebraik operatsiya bola olmaydi;
R da ayirish va bo`lish amallari binar algebraik operatsiya bo`ladi;
A to`plam va uning barcha qism to`plamlari berilgan bo`lsin. Qism to`plamlarning kesishmasi “∩”, birlashmasi, ayirmasi “∕” va simmetrik ayirmasi “∆” amallari binar algebraik operatsiya bo`ladi:
S to`plamdagi barcha o`pin almashtirishlar ham binar algebraik operatsiya bo`ladi;
Misollar:
R haqiqiy sonlar to`plami bo`lsa, uning qismlari Z va Q qo`shish va ko`paytirish amallariga nisbatan yopiq bo`ladi.
Manfiy haqiqiy sonlar to`plami ko`paytirish amaliga nisbatan yopiq emas.
Z to`plam berilgan bo`lsin. Uning qo`shish va ko`paytirish amallariga nisbatan yopiq bo`lishini oson ko`rsatish mumkin. Masalan ko`paytirish uchun: a, b, c, d bo`lsa, (a + b) ∙ (c + d) = (ac + 5bd) + (ad + bc) bo`ladi.
Algebraik operatsiyalarga misollar:
1-ta’rif. Berilgan to’plamning ixtiyoriy elementlaridan tuzilgan tartiblangan juftlikka, shu to’plamning uchinchi bir elementini mos qo`yuvchi akslantirish mavjud bo`lsa, to’plamda algebraik operatsiya berilgan deyiladi..
2-misol. Butun sonlar to’plami da qo`shish, ayirish, ko`paytirish amali algebraik operatsiyadir. Bo`lish amali esa algebraik amal bo`la olmaydi, chunki ba’zi bir hollarda bo`lish natijasida kasr son chiqadi
1-misol. Juft sonlar to’plamida qo`shish amali algebraik operatsiyadir, chunki ikki juft sonning yig`indisi yana juft son bo`ladi. Toq sonlar to’plamida qo`shish amali algebraik operatsiya bo`la olmaydi, chunki natija juft son chiqadi.
13+13=26; 15+17=32; (2n+1) + (2n+1)=4n+2=2(2n+1) juft son.


2-ta’rif. Agar dekart ko`paytmaning qism to’plamini X to’plamga akslantirishi berilgan bo`lsa, bu akslantirishga to’plamda qismiy algebraik amal deyiladi.
Natural sonlar to’plamining qismi bo`lgan juft sonlar to’plami qo`shish va ko`paytirish amaliga nisbatan yopiq to’plamdir.Agar qism to’plam birorta algebraik amalga nisbatan yopiq bo`lsa, faqat shu qism to’plamdagina amalni ko`rish bilan, to’plamda bu amal algebraik amal bo`ladi..
Algebraik va qismiy algebraik operatsiyalarni quyidagi shartli belgilar bilan belgilaymiz. Boshqacha aytganda ikkita va kom’onentalarga uchinchi kom’onentani mos qo`yish, bir algebraik operatsiya uchun , ikkinchi algebraik operatsiya uchun ko`rinishda bo`ladi va hokazo.

Algebraik amallarning xossalari.
Algebraik amallar kommutativlik, assotsiativlik, distributivlik, qisqaruvchanlik, teskaruvchanlik, neytral va yutuvchi elementlarning mavjudligi va simmetrik elementning mavjudlik xossalariga ega.
1-ta’rif. A to’plamidan olingan ixtiyoriy a,b,c elementlar uchun a*(b*c)=(a*b)*c munosabat o`rinli bo`lsa * algebraik amal A to’plamda assotsiativlik xossasiga ega deyiladi.

Misollar ketiramiz.

Misollar ketiramiz.

  • Natural sonlar to’plamida qo`shish va ko`paytirish amallari assotsiativlik xossasiga ega.
  • 4+(8+7)=(4+8)+7; 6*(3*2)=(6*3)*2

    2) Qo`shish va ko`payritish amallari ixtiyoriy sonlar to’plamida assotsiativlik xossasiga ega.

    3) To’plamlarni kesishmasi va birlashmasi assotsiativlik xossasiga bo`ysinadi.

    AU(BUC)=(AUB)UC

    4) Butun sonlar to’plamida ayirish amali assotsiativlik xossasiga bo`ysunmaydi.

    7-(8-5)≠(7-8)-5

    5) Musbat butun sonlar to’plamida bo`lish amali assotsiativ emas.

    12:(6:3)≠(12:6):3


Одиий момент- бу кординат бошланғич нуқтасига тегишли моментдир
2-ta’rif. Berilgan A to’plamning ixtiyoriy ikkita a va b elementlari uchun * algebraik amalda a*b=b*a tenglik bajarilsa * algebraik amal kommutativ deyiladi.

Моментлар тушунчаси механикадан олинган бўлиб, тақсимот қаторини таъриловчи муҳим кўрсаткич(параметр)лар ҳисобланади. Уарнинг маъносини англаш бошланғич нуқтага таянган яъни Х=0 дастакни кўз олдимизга келтирайлик,
Одиий момент- бу кординат бошланғич нуқтасига тегишли моментдир
унга перпендуклар йўналишда таъсир этувчи кучлар таянч нуқтадан Х1,Х2….Х3 олисликдаги нуқталарда гуруҳларнинг нисбий сонига пропорсионал.
Марказий момент бу К- тартибли моментни арифметик ўртачага нисбатан қарашидир

Эътиборингиз учун раҳмат

Эътиборингиз учун раҳмат


Download 227,83 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish