Mundarija 6 sinf Tarix.
1-dars. Kirish
I bo’lim. Eng qadimgi tuzumdan sivilizatsiya sari
2-dars. Qadimgi tarix sivilizatsiyasining ibtidosi
3-dars. Eng qadimgi odamlarning rivojlanish bosqichlari
4-dars. Urug'chilik jamiyati
5-dars. Eneolit va Bronza davri
6-dars. Temir davriga o'tishda O'rta Osiyoning rivojlanishi
7-dars. Nazorat ishi – 1
II. bo’lim. Qadimgi Sharq va O’rta Osiyo
8-dars. Nil vodiysi va uning aholisi
9-dars. Misr va qo'shni xalqlar
10-dars. Qadimgi Misr dini
11-dars. Piramidalar va maqbaralar
12-13-dars. Qadimgi Misr madaniyati
14-dars. Nazorat sihi – 2
15-dars. Mesopatamiya sivilizatsiyalari
16-dars. Bobil podsholigi
17-dars. Old Osiyo davlatlari va ularning qo'shnilari
18-dars. Ahamoniylar davlati
19-dars. Hindiston sivilizatsiyasi
20-dars. Miloddan avvalgi II ming yillikda Hindiston
21-dars. Xitoy sivilizatsiyasi
22-dars. Miloddan avvalgi II - I asrlarda Xitoy
23-dars. Nazorat ishi – 3
24-dars. O'zbekiston hududidagi ilk davlatlar
25-26-dars. Zardushtiylik
27-dars. Takrorlash
III bo'lim. Qadimgi Yunoniston
28-dars. Antik tarixning boshlanishi
29-30-dars. Qadimgi Yunonistonning yuksalishi
31-dars. Nazorat ishi – 4
32-dars. Afinada demokratiya
33-dars. Yunon-fors urushlari
34-dars. Yunonistonning Makedoniya tomonidan bosib olinishi
35-36-dars. Qadimgi Yunoniston madaniyati
37-38-dars. Qadimgi Yunoniston olimlari va mutafakkirlari
39-40-dars. Qadimgi Yunoniston afsonalari
41-dars. Nazorat ishi -5
42 dars. Takrorlash
IV bo’lim. Miloddan avvalgi VI – milodiy IV asrlarda O’rta Osiyo
43-44-dars. O'rta Osiyoga Ahamoniylarning bosqinchilik yurishlari
45-46-dars. O'rta Osiyo xalqlarining yunon-makedon bosqinchilariga qarshi kurashi
47-dars. Salavkiylar davlati va Yunon-Baqtriya podsholigi
48-dars. Nazorat ishi – 6
49-dars. Takrorlash
50-dars. Qadimgi Xorazm, Qang', Dovon
51-52-dars. Kushon podsholigi
53-dars. Buyuk Ipak yo'li
54-dars. Takrorlash
V bo'lim. Qadimgi Rim
55-dars. Italiya va uning aholisi
56-dars. Rim respublikasi
57-dars. Rim respublikasi hayoti
58-dars. Nazorat ishi – 7
59-dars. O'rta Yer dengizida hukmronlik uchun kurash
60-dars. Qullar va gladiatorlar
61-dars. Rimda respublikaning qulashi
62-dars. Rim imperiyasining qulashi va zavolga yuz tutishi
63-64-dars. Qadimgi Rim madaniyati
65-dars. Ma'naviyat manbalarida
66-dars. Nazorat ishi – 8
67-dars. Takrorlash
68-dars. Yakunlovchi dars
Kun __________ oy __________ 201__y.
Fan TARIX. 6 sinf
I.Mavzu: Kirish
Maqsad:
Ta’limiy maqsad; shu davrda o’lkamizda yuz bergan ijtimoiy-siyosiy o’zgarishlar haqida o’quvchilarga ma’lumot berish
Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarni tarix faniga bo’lgan qiziqishlarini yanada oshirish
Rivojlantiruvchi maqsad; o’quvchilarda davrlar orasidagi farqlarni solishtirish ko’nikmasi hosil bo’ladi.
III.Dars turi: Yangi bilim beruvchi, aralash, mustahkamlash, nazorat ishi.
IV.Dars usuli: suhbat,savol-javob,izohli o`qish,tarmoqlash,mustahkamlash,klaster,analiz,sintez.
V.Dars ko`rgazmasi: darslik, mavzuga oid rasm, jadval, kartochkalar, krosvordlar.
VI.Fanlararo aloqa: uzviy, tajriba almashish.
VII.Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism.
-
salomlashish
-
davomadni aniqlash
-
tarbiyaviy minut
VIII.Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti.
a) tashkiliy qism 3 daqiqa
b) o`tilgan mavzuni so`rash 15 daqiqa
c) yangi dars 15 daqiqa
d) dars yakuni 12 daqiqa
O`tilgan mavzuni so`rab o`quvchilar baholanadi.
IX.Yangi mavzu bayoni: Bu davrda toshga ishlov berish texnikasi va mehnat qurollari yasash usullari o’zgardi. Odamning o’zi ham, tashqi qiyofasi ham o’zgarib bordi. Mazkur davrda hozirgi qiуofadagi odam - kromanyon odami yashagan edi.So’nggi paleolit davri odami manzilgohlari Samarqand shahri hududidan, Toshkent viloyati Ohangaron daryosi vodiysidagi Ko’lbuloq manzilgohining yuqori madaniy qatlamlaridan, shuningdek, Farg’ona vodiysidan topilgan. Taxminan 25-30 ming уil muqaddam odamlar ancha takomillashgan kesuvchi, arralovchi va parmalovchi mehnat qurollari yasaydigan bo’lishgan. Inson endilikda taqinchoqlar - munchoqlar, tumorlar va uzuklar ham yasay boshladi. Shunday qilib, so’nggi paleolitda insoniyat o’z rivojida tag’in bir pog’onaga yuksaldi. Odamlar qarindoshlardan tarkib topgan ixcham guruhlarga - urug’ jamoalariga ajralib chiqishdi. Urug’ga oqsoqol sardorlik qilgan, urug’ a’zolari bitta manzilgohda yashagan. Bir joyda yashab turgan bir qancha urug’lar qabilani tashkil etgan. Turar joylar qurilishi so’nggi paleolit davri odamlarining muhim ixtirosi bo’ldi. Kiyim.kechak tayyorlashda hayvonlar terisi ishlatilardi. Inson bu davrda sun’iy tarzda olov (yog’ochni bir biriga ishqalash, chaqmoqtoshni bir biriga urish) hosil qilishni ham o’rganib oldi.Mezolit davri (o’rta tosh asri) taxminan miloddan avvalgi XII-VII mingyilliklarda davom etgan. Mezolit davri boshlanishi bilan Muzlik davri poyoniga yetdi, bu narsa iqlim ancha ilishiga va odamlar turmushida o’zgarishlar bo’lishiga olib keldi. Mezolit davrida inson o’q-yoy yasashni o’rganib oldi. O’q-yoy kashf etilishi bilan odam ixtiyorida chopqir hayvonlar va qushlarni ovlash imkoniyati vujudga keldi. Mezolit davri oxirida inson hayvonlarni qo’lga o’rgata boshladi. Ovchilar itni qo’lga o’rgatishdi, itlar bilan birga ov qilinganda o’lja oldingisiga qaraganda mo’l-ko’l bo’ldi. Tiriklayin tutib olingan hayvonlar (qo’zichoqlar, uloqchalar, to’ng’izchalar)ni endi odamlar o’ldirmasdan, yegulik zaxirasi sifatida saqlab qo’yadigan bo’lishdi.
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Adabiyotlar; darsliklar va qo’shimcha adabiyotlar.
Imzo joyi_________________________ O’IBDO
Kun __________ oy __________ 201__y.
Fan TARIX. 6 sinf
I.Mavzu: Qadimgi tarix sivilizatsiyasining ibtidosi
Maqsad:
Ta’limiy maqsad; shu davrda ro’y berga siyosiy va madaniy o’zgarishlar va bu voqealarning mamlakarimiz tarixida tutgan o’rnini o’rgatish
Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarda ajdodlar bilimiga hurmat ruhini shakllantirish
Rivojlantiruvchi maqsad; shu davr haqida mustaqil fikr yuritish ko’nikmasini hosil qilish
III.Dars turi: Yangi bilim beruvchi, aralash, mustahkamlash, nazorat ishi.
IV.Dars usuli: suhbat,savol-javob,izohli o`qish,tarmoqlash,mustahkamlash,klaster,analiz,sintez.
V.Dars ko`rgazmasi: darslik, mavzuga oid rasm, jadval, kartochkalar, krosvordlar.
VI.Fanlararo aloqa: uzviy, tajriba almashish.
VII.Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism.
-
salomlashish
-
davomadni aniqlash
-
tarbiyaviy minut
VIII.Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti.
a) tashkiliy qism 3 daqiqa
b) o`tilgan mavzuni so`rash 15 daqiqa
c) yangi dars 15 daqiqa
d) dars yakuni 12 daqiqa
O`tilgan mavzuni so`rab o`quvchilar baholanadi.
IX.Yangi mavzu bayoni: Bu davrda toshga ishlov berish texnikasi va mehnat qurollari yasash usullari o’zgardi. Odamning o’zi ham, tashqi qiyofasi ham o’zgarib bordi. Mazkur davrda hozirgi qiуofadagi odam - kromanyon odami yashagan edi.So’nggi paleolit davri odami manzilgohlari Samarqand shahri hududidan, Toshkent viloyati Ohangaron daryosi vodiysidagi Ko’lbuloq manzilgohining yuqori madaniy qatlamlaridan, shuningdek, Farg’ona vodiysidan topilgan. Taxminan 25-30 ming уil muqaddam odamlar ancha takomillashgan kesuvchi, arralovchi va parmalovchi mehnat qurollari yasaydigan bo’lishgan. Inson endilikda taqinchoqlar - munchoqlar, tumorlar va uzuklar ham yasay boshladi. Shunday qilib, so’nggi paleolitda insoniyat o’z rivojida tag’in bir pog’onaga yuksaldi. Odamlar qarindoshlardan tarkib topgan ixcham guruhlarga - urug’ jamoalariga ajralib chiqishdi. Urug’ga oqsoqol sardorlik qilgan, urug’ a’zolari bitta manzilgohda yashagan. Bir joyda yashab turgan bir qancha urug’lar qabilani tashkil etgan. Turar joylar qurilishi so’nggi paleolit davri odamlarining muhim ixtirosi bo’ldi. Kiyim.kechak tayyorlashda hayvonlar terisi ishlatilardi. Inson bu davrda sun’iy tarzda olov (yog’ochni bir biriga ishqalash, chaqmoqtoshni bir biriga urish) hosil qilishni ham o’rganib oldi.Mezolit davri (o’rta tosh asri) taxminan miloddan avvalgi XII-VII mingyilliklarda davom etgan. Mezolit davri boshlanishi bilan Muzlik davri poyoniga yetdi, bu narsa iqlim ancha ilishiga va odamlar turmushida o’zgarishlar bo’lishiga olib keldi. Mezolit davrida inson o’q-yoy yasashni o’rganib oldi. O’q-yoy kashf etilishi bilan odam ixtiyorida chopqir hayvonlar va qushlarni ovlash imkoniyati vujudga keldi. Mezolit davri oxirida inson hayvonlarni qo’lga o’rgata boshladi. Ovchilar itni qo’lga o’rgatishdi, itlar bilan birga ov qilinganda o’lja oldingisiga qaraganda mo’l-ko’l bo’ldi. Tiriklayin tutib olingan hayvonlar (qo’zichoqlar, uloqchalar, to’ng’izchalar)ni endi odamlar o’ldirmasdan, yegulik zaxirasi sifatida saqlab qo’yadigan bo’lishdi.
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Adabiyotlar; darsliklar va qo’shimcha adabiyotlar.
Imzo joyi_________________________ O’IBDO
Kun __________ oy __________ 201__y.
Fan TARIX. 6 sinf
I.Mavzu: Eng qadimgi odamlarning rivojlanish bosqichlari
Maqsad:
Ta’limiy maqsad; shu davrda o’lkamizda yuz bergan ijtimoiy-siyosiy o’zgarishlar haqida o’quvchilarga ma’lumot berish
Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarni tarix faniga bo’lgan qiziqishlarini yanada oshirish
Rivojlantiruvchi maqsad; o’quvchilarda davrlar orasidagi farqlarni solishtirish ko’nikmasi hosil bo’ladi.
III.Dars turi: Yangi bilim beruvchi, aralash, mustahkamlash, nazorat ishi.
IV.Dars usuli: suhbat,savol-javob,izohli o`qish,tarmoqlash,mustahkamlash,klaster,analiz,sintez.
V.Dars ko`rgazmasi: darslik, mavzuga oid rasm, jadval, kartochkalar, krosvordlar.
VI.Fanlararo aloqa: uzviy, tajriba almashish.
VII.Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism.
-
salomlashish
-
davomadni aniqlash
-
tarbiyaviy minut
VIII.Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti.
a) tashkiliy qism 3 daqiqa
b) o`tilgan mavzuni so`rash 15 daqiqa
c) yangi dars 15 daqiqa
d) dars yakuni 12 daqiqa
O`tilgan mavzuni so`rab o`quvchilar baholanadi.
IX.Yangi mavzu bayoni: Мil.avv. IV mingyillikda Qadimgi Sharqda ilk shaharlar va davlatlar vujudga kela boshladi. O’rta Osiyo janubida sug’orma dehqonchilik vujudga keldi, xom g’ishtdan ko’p xonali uylar qurila boshlandi, idishlarni pishirish uchun kulolchilik xumdonlaridan foydalanishga kirishildi. Sopol idishlar hayvonlar, qushlar va o’simliksimon naqshlar (yaproqlar, gullar) bilan bezatiladigan bo’ldi. Patriarxal oila - ota tomonidan yaqin qarindoshlarning bir necha avlodlaridan tashkil topgan oiladir. Bronza davri dehqonlarining manzilgohlari Dehqonlarning qadimgi manzilgohlaridan biri Zarafshon daryosi havzasidagi Zamonbobo ko’li yaqinidan topilgan. Shuningdek, Turkmaniston (Oltintepa, Namozgoh) va Tojikiston (Sarazm) hududlarida eneolit va bronza asriga oid uy-joylar va turli buyumlar topilgan va o’rganilgan. Surxondaryo vodiysida, Sherobod yaqinidan arxeologlar qadimgi ziroatchilar manzilgohlaridan biri bo’lgan Sopollitepani topishdi. Qazishmalar davomida Bu yerdan uy-joy, maishiy va xo’jalikbop xonalardan tarkib topgan paxsa imorat, sopol buyumlar, bronzadan yasalgan mehnat qurollari va zeb ziynatlar yasalgan ustaxona qoldiqlari, shuningdek, yirik-yirik xumlarda saqlangan bug’doy va arpa doni topilgan. Bundan uch yarim ming yil muqaddam Surxon vohasida hozirgi Sheroboddan uncha uzoq bo’lmagan joyda Jarqo’ton manzilgohi vujudga kelgan edi. Jarqo’ton manzilgohi rejasida shaharning ilk alomatlari ko’zga tashlanadi. Jarqo’ton ikki qismga ajratilgan edi: qasr (hukmdor qarorgohi) va jamoa a’zolari, hunarmandlar va savdogarlarning arkni qurshab turgan uylari. Qasr ichida ibodatxona (ilk ibodatxona) bo’lgan. Bu davrga oid manzilgohlar Xorazm vohasida ham topilgan va o’rganilgan. Bronza davri manzilgohlari aholisi har xil hunarmandchiliklar, to’quvchilik, kulolchilikni rivoj toptirishda, zeb-ziynat buyumlari yasash, qurilish sohasida katta yutuqlarga erishgan edi. Bronza davrida odamlar kulolchilik charxi va g’ildirakni kashf etdilar. Shu tariqa ildamroq harakatlanish vositalari ham vujudga keldi. Sopollitepa manzilgohi markazidamiz. Bu qadimiy qishloq uch qator mudofaa devori bilan o’ralgan. Devorning qalinligi ikki metrgacha boradi. Tashqi devorni buzib, manzilgohga kirmoqchi bo’lgan dushmanlar tuzoqqa tushardilar. Manzilgoh mudofaachilari o’q va toshlar yomg’iri bilan ularni qarshi olardilar. Sopollitepaga yagona darvozadan kirilgan.
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Adabiyotlar; darsliklar va qo’shimcha adabiyotlar.
Imzo joyi_________________________ O’IBDO
Kun __________ oy __________ 201__y.
Fan TARIX. 6 sinf
I.Mavzu: Urug'chilik jamiyati
Maqsad:
Ta’limiy maqsad; shu davrda ro’y berga siyosiy va madaniy o’zgarishlar va bu voqealarning mamlakarimiz tarixida tutgan o’rnini o’rgatish
Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarda ajdodlar bilimiga hurmat ruhini shakllantirish
Rivojlantiruvchi maqsad; shu davr haqida mustaqil fikr yuritish ko’nikmasini hosil qilish
III.Dars turi: Yangi bilim beruvchi, aralash, mustahkamlash, nazorat ishi.
IV.Dars usuli: suhbat,savol-javob,izohli o`qish,tarmoqlash,mustahkamlash,klaster,analiz,sintez.
V.Dars ko`rgazmasi: darslik, mavzuga oid rasm, jadval, kartochkalar, krosvordlar.
VI.Fanlararo aloqa: uzviy, tajriba almashish.
VII.Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism.
-
salomlashish
-
davomadni aniqlash
-
tarbiyaviy minut
VIII.Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti.
a) tashkiliy qism 3 daqiqa
b) o`tilgan mavzuni so`rash 15 daqiqa
c) yangi dars 15 daqiqa
d) dars yakuni 12 daqiqa
O`tilgan mavzuni so`rab o`quvchilar baholanadi.
IX.Yangi mavzu bayoni: So’nggi paleolit davrida (mil.avv 40-l2 ming уil avval) ko’pdan ko’p voqealar ro’y berdi. Bu davrda toshga ishlov berish texnikasi va mehnat qurollari yasash usullari o’zgardi. Odamning o’zi ham, tashqi qiyofasi ham o’zgarib bordi. Mazkur davrda hozirgi qiуofadagi odam - kromanyon odami yashagan edi.So’nggi paleolit davri odami manzilgohlari Samarqand shahri hududidan, Toshkent viloyati Ohangaron daryosi vodiysidagi Ko’lbuloq manzilgohining yuqori madaniy qatlamlaridan, shuningdek, Farg’ona vodiysidan topilgan. Taxminan 25-30 ming уil muqaddam odamlar ancha takomillashgan kesuvchi, arralovchi va parmalovchi mehnat qurollari yasaydigan bo’lishgan. Inson endilikda taqinchoqlar - munchoqlar, tumorlar va uzuklar ham yasay boshladi. Shunday qilib, so’nggi paleolitda insoniyat o’z rivojida tag’in bir pog’onaga yuksaldi. Odamlar qarindoshlardan tarkib topgan ixcham guruhlarga - urug’ jamoalariga ajralib chiqishdi. Urug’ga oqsoqol sardorlik qilgan, urug’ a’zolari bitta manzilgohda yashagan. Bir joyda yashab turgan bir qancha urug’lar qabilani tashkil etgan. Turar joylar qurilishi so’nggi paleolit davri odamlarining muhim ixtirosi bo’ldi. Kiyim.kechak tayyorlashda hayvonlar terisi ishlatilardi. Inson bu davrda sun’iy tarzda olov (yog’ochni bir biriga ishqalash, chaqmoqtoshni bir biriga urish) hosil qilishni ham o’rganib oldi.Mezolit davri (o’rta tosh asri) taxminan miloddan avvalgi XII-VII mingyilliklarda davom etgan. Mezolit davri boshlanishi bilan Muzlik davri poyoniga yetdi, bu narsa iqlim ancha ilishiga va odamlar turmushida o’zgarishlar bo’lishiga olib keldi. Mezolit davrida inson o’q-yoy yasashni o’rganib oldi. O’q-yoy kashf etilishi bilan odam ixtiyorida chopqir hayvonlar va qushlarni ovlash imkoniyati vujudga keldi. Mezolit davri oxirida inson hayvonlarni qo’lga o’rgata boshladi. Ovchilar itni qo’lga o’rgatishdi, itlar bilan birga ov qilinganda o’lja oldingisiga qaraganda mo’l-ko’l bo’ldi. Tiriklayin tutib olingan hayvonlar (qo’zichoqlar, uloqchalar, to’ng’izchalar)ni endi odamlar o’ldirmasdan, yegulik zaxirasi sifatida saqlab qo’yadigan bo’lishdi. Mezolit davri oxirida Old Osiyoda xo’jalikning yangi tarmoqlari – ibtidoiy ziroatchilik va chorvachilik vujudga keldi. Shunday bo’lsa-da, xo’jalikning aytib o’tilgan tarmoqlari neolit davrida keng tarqaldi. Muzlik chekinishi bilan urug’ jamoalari nafaqat Osiyo va Afrika hududlarida, balki Уevropa shimolida ham keng joylasha boshladilar. Bugungi kunda mezolit davriga oid yuzdan ziyod manzilgohlar ochilgan. Farg’ona vodiysining tog’oldi va tog’liq tumanlarida hamda O’zbekiston janubida bunday manzilgohlar ko’plab uchraydi. Obishir, Qo’shilish ua Machay manzilgohlari, shuningdek, Zarautsoy darasidagi qoyatosh rasmlari ancha mufassal o’rganilgan.
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Adabiyotlar; darsliklar va qo’shimcha adabiyotlar.
Imzo joyi_________________________ O’IBDO
Kun __________ oy __________ 201__y.
Fan TARIX. 6 sinf
I.Mavzu: Eneolit va Bronza davri
Maqsad:
Ta’limiy maqsad; shu davrda o’lkamizda yuz bergan ijtimoiy-siyosiy o’zgarishlar haqida o’quvchilarga ma’lumot berish
Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarni tarix faniga bo’lgan qiziqishlarini yanada oshirish
Rivojlantiruvchi maqsad; o’quvchilarda davrlar orasidagi farqlarni solishtirish ko’nikmasi hosil bo’ladi.
III.Dars turi: Yangi bilim beruvchi, aralash, mustahkamlash, nazorat ishi.
IV.Dars usuli: suhbat,savol-javob,izohli o`qish,tarmoqlash,mustahkamlash,klaster,analiz,sintez.
V.Dars ko`rgazmasi: darslik, mavzuga oid rasm, jadval, kartochkalar, krosvordlar.
VI.Fanlararo aloqa: uzviy, tajriba almashish.
VII.Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism.
-
salomlashish
-
davomadni aniqlash
-
tarbiyaviy minut
VIII.Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti.
a) tashkiliy qism 3 daqiqa
b) o`tilgan mavzuni so`rash 15 daqiqa
c) yangi dars 15 daqiqa
d) dars yakuni 12 daqiqa
O`tilgan mavzuni so`rab o`quvchilar baholanadi.
IX.Yangi mavzu bayoni: Misdan yasalgan qurollar toshdan yasalganlari bilan barobar ishlatilishi davri eneolit - mis asri deb ataladi. Bu davr miloddan avvalgi 4-3-mingyilliklarga to’g’ri keladi. Tosh qurollarga nisbatan afzalliklariga qaramasdan, mis qurollar unchalik keng tarqalmadi. Odamlar misni qalayi, qo’rg’oshin bilan birga qo’shib eritib, bronza hosil etganlaridan so’ngra misga nisbatan mustahkam sun’iy metall keng tarqaldi. Metallurgiya rivoji kishilarning moddiy va ma’naviy madaniyatiga katta ta’sir ko’rsatdi. Мil.avv. IV mingyillikda Qadimgi Sharqda ilk shaharlar va davlatlar vujudga kela boshladi. O’rta Osiyo janubida sug’orma dehqonchilik vujudga keldi, xom g’ishtdan ko’p xonali uylar qurila boshlandi, idishlarni pishirish uchun kulolchilik xumdonlaridan foydalanishga kirishildi. Sopol idishlar hayvonlar, qushlar va o’simliksimon naqshlar (yaproqlar, gullar) bilan bezatiladigan bo’ldi. Patriarxal oila - ota tomonidan yaqin qarindoshlarning bir necha avlodlaridan tashkil topgan oiladir. Bronza davri dehqonlarining manzilgohlari Dehqonlarning qadimgi manzilgohlaridan biri Zarafshon daryosi havzasidagi Zamonbobo ko’li yaqinidan topilgan. Shuningdek, Turkmaniston (Oltintepa, Namozgoh) va Tojikiston (Sarazm) hududlarida eneolit va bronza asriga oid uy-joylar va turli buyumlar topilgan va o’rganilgan. Surxondaryo vodiysida, Sherobod yaqinidan arxeologlar qadimgi ziroatchilar manzilgohlaridan biri bo’lgan Sopollitepani topishdi. Qazishmalar davomida Bu yerdan uy-joy, maishiy va xo’jalikbop xonalardan tarkib topgan paxsa imorat, sopol buyumlar, bronzadan yasalgan mehnat qurollari va zeb ziynatlar yasalgan ustaxona qoldiqlari, shuningdek, yirik-yirik xumlarda saqlangan bug’doy va arpa doni topilgan. Bundan uch yarim ming yil muqaddam Surxon vohasida hozirgi Sheroboddan uncha uzoq bo’lmagan joyda Jarqo’ton manzilgohi vujudga kelgan edi. Jarqo’ton manzilgohi rejasida shaharning ilk alomatlari ko’zga tashlanadi. Jarqo’ton ikki qismga ajratilgan edi: qasr (hukmdor qarorgohi) va jamoa a’zolari, hunarmandlar va savdogarlarning arkni qurshab turgan uylari. Qasr ichida ibodatxona (ilk ibodatxona) bo’lgan. Bu davrga oid manzilgohlar Xorazm vohasida ham topilgan va o’rganilgan. Bronza davri manzilgohlari aholisi har xil hunarmandchiliklar, to’quvchilik, kulolchilikni rivoj toptirishda, zeb-ziynat buyumlari yasash, qurilish sohasida katta yutuqlarga erishgan edi. Bronza davrida odamlar kulolchilik charxi va g’ildirakni kashf etdilar. Shu tariqa ildamroq harakatlanish vositalari ham vujudga keldi. Sopollitepa manzilgohi markazidamiz. Bu qadimiy qishloq uch qator mudofaa devori bilan o’ralgan. Devorning qalinligi ikki metrgacha boradi. Tashqi devorni buzib, manzilgohga kirmoqchi bo’lgan dushmanlar tuzoqqa tushardilar. Manzilgoh mudofaachilari o’q va toshlar yomg’iri bilan ularni qarshi olardilar. Sopollitepaga yagona darvozadan kirilgan.
X.Dars yakuni; dars yakunida dardavomida o’tilgan yangi mavzu yuzasidan savol-javob o’tkaziladi. Va shu orqali o’quvchilar baholanadi.
XI.Uyga vazifa; o’tilgan mavzuni o’qib kelish va qo’shimcha topshiriqlarni bajarish
Adabiyotlar; darsliklar va qo’shimcha adabiyotlar.
Imzo joyi_________________________ O’IBDO
Kun __________ oy __________ 201__y.
Fan TARIX. 6 sinf
I.Mavzu: Temir davriga o'tishda O'rta Osiyoning rivojlanishi
Maqsad:
Ta’limiy maqsad; shu davrda ro’y berga siyosiy va madaniy o’zgarishlar va bu voqealarning mamlakarimiz tarixida tutgan o’rnini o’rgatish
Tarbiyaviy maqsad; o’quvchilarda ajdodlar bilimiga hurmat ruhini shakllantirish
Rivojlantiruvchi maqsad; shu davr haqida mustaqil fikr yuritish ko’nikmasini hosil qilish
III.Dars turi: Yangi bilim beruvchi, aralash, mustahkamlash, nazorat ishi.
IV.Dars usuli: suhbat,savol-javob,izohli o`qish,tarmoqlash,mustahkamlash,klaster,analiz,sintez.
V.Dars ko`rgazmasi: darslik, mavzuga oid rasm, jadval, kartochkalar, krosvordlar.
VI.Fanlararo aloqa: uzviy, tajriba almashish.
VII.Darsning borishi: 1. Tashkiliy qism.
-
salomlashish
-
davomadni aniqlash
-
tarbiyaviy minut
VIII.Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti.
a) tashkiliy qism 3 daqiqa
b) o`tilgan mavzuni so`rash 15 daqiqa
c) yangi dars 15 daqiqa
d) dars yakuni 12 daqiqa
Do'stlaringiz bilan baham: |