5-Seminar mavzusi bo’yicha savollar Futbol o'yinini qachon va qaerda paydo bo'lgan?

5-Seminar mavzusi bo’yicha savollar

1. 
   Futbol  o'yinini qachon  va qaerda  paydo bo'lgan?
   
2. 
   Xalqaro futbol  federastiyasi Fifa qachon tashkil etilgan?
   
3. 
   Evropa futbol federastiyasi (U.E.F.A) qachon tashkil topgan?
   
4. 
   Nechanchi yildan boshlab futbol  bo'yicha  jaxon  chempionatlari o'tkazila boshlagan?
   
5. 
   Nechanchi yildan boshlab Evropa chempionatlari o'tkazila boshlagan?
   
6. 
   Futbol qachon  olimpiada  dasturiga  kiritilgan?
   
7. 
   Evropa chempionlari kubogi nechanchi yildan boshlab  o'tkazilgan?
   
8. 
   U.E.F.A  kubogi musoboqalari qachon  o'tkazila  boshlagan?
   
9. 
   Osiyo futbol konferenstiyasi (O.F.K)  qachon tashkil topgan?
   
10. 
    O'zbekiston futbol  federastiyasi  nechanchi yilda FIFA va O.F.K. a’zo  bo'lgan.
    

5-Seminar mavzusi bo’yicha savollarga Javoblar:

1. 
   Futbolning tug'ilishi sekin va juda uzoq edi. Ko'pchilik hanuzgacha Angliyani futbolning vatani deb bilishadi, ammo bu umuman to'g'ri emas. Futbolga o'xshash o'yinni eslatish bir nechta xalqlar orasida uchraydi. Eng qadimiy manba - Qadimgi Xitoyda Xan sulolasi yilnomalari. Ularning yoshi 2000 yoshdan oshgan. Yaponiya ham ortda qolmaydi va shunga o'xshash to'p o'yini 1400 yil oldin bu erda o'tkazilgan. Futbolchilar ikki jamoaga bo'lingan. To'p maydon markazidagi chiziqqa qo'yilgan. Maydonning ikkala uchida, har biri o'ziga ajratilgan joyda turgan futbolchilar orqasida, ular ham chiziq bo'ylab chizishadi. Ushbu chiziqlar uchun to'pni olib kelish kerak va bu ishni bajarish uchun faqat raqib jamoa futbolchilarini itarish kerak. Qadimgi Rim zamondoshining so'zlariga ko'ra, bu Gaspartum o'yinining futbolni noaniq eslatuvchi tavsifi.
   
2. 
   Fédération Internationale de Football Association (fransuzchadan "Xalqaro Futbol Federatsiyasi"; qisqartmasi FIFA) dunyo boʻyicha futbol masalalariga masʼul tashkilotdir. 1904 yilning 21 mayida Parijda FIFA — milliy futbol federatsiyalari uyushmasi tuzildi. Bu xalqaro musobaqalarni keng va tartibli tashkil qilishga yo‘l ochib berdi. FIFAning dunyoga kelishi uchun jon kuydirgan shaxs — frantsiyalik Rober Geren uning birinchi prezidenti bo‘ldi. Bungacha Frantsiya futbol federatsiyasi prezidenti bo‘lish bilan birga u Le Matin gazetasida ham ishlar edi. Aslida Geren muhandis diplomiga ega bo‘lgan. FIFA prezidenti sifatida u dastlab klublar, so‘ngra terma jamoalar o‘rtasida xalqaro musobaqalar uyushtirish g‘oyasini ilgari surdi. 1904 yilgi Taʼsis kongressida FIFA ustavining 9-bandida shunday belgilab qo‘yildi: «FIFA xalqaro chempionatlarni tashkil qilish eksklyuziv huquqiga ega». 1905 yilgi kongressda gollandiyalik Karl Anton Villem Xirshman 15 ishtirokchi o‘rtasida (har bir davlatdan bittadan) klublar chempionatini o‘tkazish taklifini kiritdi. Xirshmanning fikriga ko‘ra ular 4 guruhga bo‘linishi kerak edi: 1-guruh: Angliya, Shotlandiya, Uels, Sh.Irlandiya 2-guruh: Belgiya, Frantsiya, Gollandiya, Ispaniya 3-guruh: Italiya, Avstriya, Shveytsariya, Vengriya 4-guruh: Daniya, Germaniya, Shvetsiya Tasavvur qiling, hozirgi Chempionlar ligasi 1991 yili emas, 1905 yiliyoq tashkil qilinishi mumkin edi. Chempionatda ishtirok etish uchun ariza topshirishning oxirgi muddati deb 1905 yilning 31 avgusti belgilandi. Ammo shu kungacha FIFAga birontayam ariza tushmadi! Bunday muvaffaqiyatsizlikdan so‘ng Geren 1906 yilning 4 iyunida, FIFAning uchinchi kongressida isteʼfoga chiqqanini maʼlum qildi. FIFA boshqaruviga kelgan angliyalik Daniel Berli Vulfoll davrida ham (1918 yil 24 oktyabrda davom etgan) ushbu g‘oyalar amalga oshirilmadi.
   
3. 
   UEFA chempionlar ligasi (inglizcha: UEFA Champions League) — UEFA tasarrufi ostida har yili oʻtadigan Yevropadagi eng nufuzli klublararo turnir. Musobaqaning birinchi oʻtgan 1955/56 mavsumdan 1990/91 mavsumgacha nomi Yevropa chempioni kubogi boʻlgan. 1991/92 mavsumda esa musobaqa „Amstel chempionlar ligasi“ nomini oldi va guruh musobaqasidagi play-off tizimidan voz kechgan holda oʻz formatini oʻzgartirdi[1]. Bu birinchi Chempionlar ligasi oʻyini edi, hozirgi vaqtdagi musobaqa ramzi va gimni oʻsha vaqtda ishlab chiqilgan. 1992/93 mavsumdan boshlab, musobaqa hozirgi nomi bilan nomlana boshlandi.
   

Kubok/Liga gʻolibi 22 klubga nasib etgan. Ulardan 12 tasi turnirda bittadan koʻp gʻolib boʻlishgan. Musabaqa g'olibligi boʻyicha rekord 11 karra gʻolib boʻlgan Ispaniyaning Real Madrid jamoasiga tegishli. Amaldagi gʻolib ham Ispaniyaning Real Madrid jamoasidir.

4. 
   1930 FIFA Jahon chempionati (qisqartirilgan 1930 Jahon chempionati, 1930 FIFA Jahon chempionati, Copa Mundial de Futbol de 1930) - Xalqaro futbol federatsiyasi tomonidan mustaqil ravishda tashkil etilgan milliy futbol jamoalari o'rtasidagi birinchi jahon chempionati. Turnir Urugvayda 1930 yil 13-30 iyul kunlari bo'lib o'tdi. Birinchi Jahon kubogini o'tkazish to'g'risida qaror 1928 yil 26 mayda FIFA tomonidan qabul qilingan va 1929 yil 18 mayda Urugvay mezbon mamlakat sifatida ovoz berilgan. Birinchi jahon chempionatining barcha o'yinlari Urugvay poytaxti Montevideoda bo'lib o'tdi, u erda og'ir iqtisodiy sharoitda 90 ming tomoshabinga mo'ljallangan "Centenario" stadioni qurildi.
   
5. 
   Evropa (UEFA Evropa chempionati, UEFA Evro) deb qisqartirilgan futbol bo'yicha Evropa chempionati, UEFA boshchiligidagi terma jamoalarning asosiy musobaqasidir. Musobaqa 1960 yildan beri har 4 yilda bir marta o'tkazib kelinmoqda va Jahon chempionatlari o'rtasida bo'lib o'tadi. Dastlab, musobaqa Evropa millatlar kubogi deb nomlandi va 1968 yilda bu nom Evropa futbol chempionati deb o'zgartirildi va musobaqa rasmiy maqomga ega bo'ldi.
   
6. 
   Yozgi Olimpiada o'yinlarida futbol musobaqalari birinchi bo'lib 1900 yil Parijdagi yozgi Olimpiada o'yinlarida paydo bo'lgan va 1932 yilgi Los-Anjelesdagi yozgi Olimpiya o'yinlaridan tashqari har bir keyingi o'yinlarning dasturiga kiritilgan.
   
7. 
   Evropa kubogi 1955/56 - Evropa futbolidagi asosiy klub musobaqasining birinchi qur'a tashlashi - Evropa chempionlar kubogi. Final uchrashuvi 1956 yil 13 iyun kuni Parijdagi "Park des Prens" stadionida bo'lib o'tdi. G'olib finalda Frantsiyaning "Reyms" jamoasini 4: 3 hisobida mag'lub etgan Ispaniyaning "Real Madrid" jamoasi bo'ldi.
   
8. 
   1971/72 yilgi mavsumdagi birinchi durangdan tortib, 2008/09 yilgi mavsumgacha ushbu musobaqa UEFA kubogi deb nomlandi. 1998/99 yilgi mavsumgacha milliy kubok egalari bo'lgan klublar ushbu turnirda qatnashishmadi, chunki u erda UEFA Chempionlar Ligasidan keyin ikkinchi o'rinda deb hisoblangan UEFA kubogi egalari kubogi bor edi, ammo UEFA kubogi va UEFA kubogi egalari kubogining birlashishi natijasida eski nomdagi yagona turnir paydo bo'ldi - UEFA kubogi [3]. 2009/10 yilgi mavsumdan boshlab Chempionlar Ligasiga o'xshash turnir formatini o'zgartirib, UEFA Evropa Ligasi deb nomlandi [4] [5].
   

Yarmarkalar kubogi UEFA kubogining avvalgisi deb hisoblanadi, ammo UEFA ushbu musobaqani rasman tan olmaydi va shu sababli ushbu turnirdagi g'alabalar UEFA kubogidagi g'alabalar sifatida tan olinmaydi. [6] Bunga yorqin misol - "Lids Yunayted", u ikki karra Yarmarkalar kubogi sohibi, ammo UEFA tomonidan Evropa kubogini yutgan klub sifatida tan olinmagan.

9. Osiyo futbol konferentsiyasi (O.F.K) qachon tashkil etilgan?

Osiyo Futbol Konfederatsiyasi (OFK) Osiyo mintaqasi va Avstraliyaning asosiy futbol tashkiloti hisoblanadi. 1954 yil 8 mayda tashkil etilgan.

10. Tarix O'zbekiston Futbol Assotsiatsiyasi 1946 yilda "O'zbekiston SSR Futbol Federatsiyasi" - SSSR Futbol Federatsiyasining bo'limi sifatida tashkil etilgan. O'zbekiston mustaqillikka erishgandan so'ng, 1992 yilda "O'zbekiston futbol federatsiyasi" ga aylantirildi. 1994 yilda FFU FIFA va OFKga qabul qilindi.