4. yopqichli trikotaj to’qimalari reja

4. YOPQICHLI TRIKOTAJ TO’QIMALARI

Reja: 1.Yopqichli trikotaj to’qimasi tuzilishi

2.Yopqichli trikotaj olish usullari va zarur shartlari

Yopqichli trikotaj to’qimasi tuzilishi
Ikkita ipdan to’qilib, biri halqaning old tarafida, ikkinchisi esa orqa tarafida joylashgan to’qima yopqichli to’qima deyiladi. Yopqichli to’qimani ixtiyoriy bosh to’qimalar asosida olish mumkin. Uni kulir va tanda, bir va ikki ignadonli, tilchali va ilgakli ignali mashinalarda ishlab chiqarish mumkin. Yopqichli to’qima kulir va tanda, bir va ikki qavatli, sidirg’a va naqshli bo’lishi mumkin. Naqshli to’qima o’z navbatida almashinuvchan, tashlab to’qilgan, qoplama va kashtali turlarga bo’linadi.

Sidirg’a yopqichli trikotaj to’qimasini ishlab chiqarishda asosan har xil turdagi hom ashyodan foydalaniladi. Masalan, paxta va ipak iplari qo’llanilganda paxta ipi o’zining yuqori gigienik xususiyatlarga ega ekanligini inobatga olib, halqaning orqa tarafida joylashadi, ipak ipi esa halqaning old tarafida joylashib, to’qima va undan tayyorlangan mahsulotga chiroyli tashqi ko’rinish beradi. Naqshli yopqichli trikotaj to’qimalari to’qimaning sirt yuzasida turli rangli, rel’ef, soya va ajur samaralarini olish uchun qo’llaniladi.

9.1-rasmda glad to’qimasi asosida to’qilgan ko’ndalang yopqichli to’qima tuzilishi keltirilgan: a)old tarafi, b) orqa tarafi. Rasmdan ko’rinib turibdiki, glad halqa tuzilishi o’zgarishsiz qolgan, ammo uning tarkibi o’zgargan: har bir halqa ikkita ipdan iborat. Old tarafga chiqadigan ip yopqich ipi, orqa tarafga chiqadigan ip asos ipi deb ataladi.

Trikotaj halqasi murakkab fazoviy shaklga ega. Bu halqaning ko’ndalang kesimida aniq ko’rinadi (9.1-rasm, A ko’rinish). Shuning uchun igna va platina yoylaridagi iplar siljib joylashadi, to’qimaning orqa tarafida esa yopqich ipi yoylari ko’rinib qoladi. Buning natijasida yopqichli to’qimaning orqa tarafi bir oz ola-bula ko’rinishga ega bo’ladi. To’qimaning old tarafida faqat halqa tayoqchalari ko’rinadi, bunda yopqich ipi asos ipi ustida yotadi, shuning uchun to’qimaning old tarafi har doim bir xil ko’rinishga ega bo’ladi.

9.1-rasm. Ko’ndalang yopqichli trikotaj to’qimasi tuzilishi.

Tanda yopqich to’qimalarida (9.2-rasm) halqa tarkibidagi asos va yopqich iplari glad to’qimasi halqalaridagi kabi holatni egallaydi. Protyajkalarning joylashish xarakteri birinchidan, asos to’qima turiga qarab, ikkinchidan, grebenkalarning siljish shartlariga qarab aniqlanadi. 60-rasmda triko-triko tuzilishi keltirilgan. Ignalar orqasida grebenkalar bir-biriga qarama-qarshi siljishni amalga oshiradi, shuning uchun asos ipi 1 va yopqich ipi 2 protyajkalari bir-biri bilan kesishadi. Agar siljish faqat bir tomonlama bo’lganida edi, u holda protyajkalar bir-biriga nisbatan parallel joylashgan bo’lar edi.

9.2-rasm. Tanda yopqichli trikotaj to’qimasi tuzilishi.