18-tema. Ólshew qurilmalarin

18-tema. Ólshew qurilmalarin kalibrlew aniqsizliqlari

Ólshewusılıniń nazariy jihatdan aniq tiykarlanmaganligi natijasida uslubiy anıqsızlıq kelib chiqadi. Uslubiy anıqsızlıq – ólshewusılıniń nazariy jihatdan aniq tiykarlanmaganligi natijasida kelib chiqadi. Uslubiy anıqsızlıqnińtiykariy manbai ólshew obʼekti modeliniń obʼekt qásiyetlariga mos emasligi esaplanadı. Masalan, ólshewqurallarini esaplawda ishlatiladigan teńlamalarniń soddalashtirilishi, anıqsızlıqniń kompensatsiyalashda kiritiladigan tuzatma koeffitsienti salmoqli anıqsızlıqka alıp keladi.

Metodik (uslubiy) anıqsızlıqni bartaraf etish ushın ishlatiladigan apparaturaniń parametrlarini va taʼsir etuvchi shamalarnińmánislarini biliw kerakki, bular menenólshew natijasiga kiritiluvchi tuzatmani esaplawmúmkin bólsin (agar ularni umuman esaplawmúmkinbolsa). Shonıńushın uslubiy anıqsızlıqni bartaraf etishda kiritiladigan tuzatma esaplawjolımenen topiladi.

Аproksimatsiyalash va soddalashtirishda sodir boladıgan anıqsızlıqlar. Bunday anıqsızlıqlarga tuwrıdan tuwrı emesólshewlarnińanıqsızlıĝı kiradi, bular ólshenetuĝınshamamenenonıńtuwrıdan-tuwrıólshewjárdemindeólchańan argumenti órtasidagi bogʼlanishni soddalashtirish natijasida kelib chiqadi.

Uslubiy anıqsızlıqlar ayni bir ólshewusılıgagina xos bolıwımúmkin. Yaʼni belgili bir ólshewusılıni texnik-konstruktiv jihatdan ámelge oshirishda aniqlikni oshirishga turli faktorlar taʼsir qiladi. Bunda qaysi ólshewusılıni tańlawólshew vazifasidan, yaʼni talap qilińan aniqlik, kontaktli yamasa kontaktsiz ólshew, ólshewsharayati va basqatalaplardan kelib chiqib tanlanadi. Ólshewusılıni tańlawtiykaran aprior-nazariy maĝlıwmatlarga tayańan jaĝdaydaótkaziladi.

1-misol

Shkalalarni darajalashda mos kelmaydigan model tanlansa, masalan, nochiziqli otklikda (kutilgan javob) chiziqli darajalashdan foydalanish, qópol tuzatishlarga va jánede katta anıqsızlıqlarga alıp keladi.

2-misol

Raqamlarni alıp tashlab, yaxlitlash oxirgi natijani anıqsızlıqka alıp keladi. Bunday vaziyatlarni aldından bashorat qilish qiyin bólgani ushınayırımanıqsızlıq joiz bolıwımúmkin.

3-misol

Moddalar namligini ólshewlda qóllaniladigan standart arbitraj usul – termogravmetrik usul esaplanadı. Sigʼimli, infaqizik va óta joqarı chastotali usullar esa ózi xos bólgan uslubiy anıqsızlıqlarga ega. Bunda uslubiy anıqsızlıqlarni kamaytirish ushın birlamchi ózgartkichni konstruktsiya va basqa parametrlarni metrologik takfaktorlashtirish talap qilinadi.

4-misol