127-Gurux talabasi Maxmashayev Abriyning tkk fanidan mustaqil ishi



Download 173,01 Kb.
Sana01.01.2022
Hajmi173,01 Kb.
#305077
Bog'liq
Yatrogeniya

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI DAVOLASH ISHI FAKULTETI 1-BOSQISH 127-GURUH TALABASI MAXMASHAYEV ABRIY NING TIBBIYOT KASBIGA KIRISH FANIDAN TAYYORLANGAN MUSTAQIL ISHI

MAVZU: HOZIRGI ZAMON TIBBIYOTIDA YATROGENIYA MUAMMOSI

YATROGENIK KASALLIKLAR

Bemor bilan muloqotning deontologik prinsiplarini buzish yatrogenik kasalliklarni rivojlanishiga olib kelishi mumkin. Yatrogen ( yunoncha ”iatos”- vrach, “genesis”- hosil bo’lish ) kasalliklar bemorning bemorning patalogik ahvolidir, bu kasallik shifokor yoki boshqa tibbiyot xodiminig beparvoligi yoki nojo’ya harakatlaridan kelib chiqadi.

Yatrogen kasalliklarning asosiy sababchisi umumiy va meditsina madaniyatining yetishmasligi , shoshma-shosharlik va vaqtning tig’izligi bemorga yomon natija bilan tugaydigan diagnozni, kasallik prognozini, tekshiruv natijalarini va shu kabilarni aytib qo’yish hisoblanadi.

Yatrogen kasalliklarning asosiy sababchisi umumiy va meditsina madaniyatining yetishmasligi , shoshma-shosharlik va vaqtning tig’izligi bemorga yomon natija bilan tugaydigan diagnozni, kasallik prognozini, tekshiruv natijalarini va shu kabilarni aytib qo’yish hisoblanadi.

Yatrogeniyani quyidagi turlari bor: 1. psixogen yatrogeniya 2. aralash yatrogeniya 3. dorili yatrogeniya 4. infeksion yatrogeniya 5. travmatik yatrogeniya

Tib amaliyotida yatrogen kasalliklarga sabab bo 'ladigan 4 asosiy omilni nazarda tutish kerak:

  • Tib amaliyotida yatrogen kasalliklarga sabab bo 'ladigan 4 asosiy omilni nazarda tutish kerak:
  • Bemordan to’g’ri anamnez yig’ish
  • Bemorning ichki holatini o'rganish.

    Laborator tahliliga baho berish.

    Tashxis va kasallik oqibatini aniqlash.

O'zaro muloqot chog'ida bemorning oldin boshidan kechirgan kasalliklariga ham katta ahamiyat berish zarur, shuningdek, kasallik etiologiyasini va patogenezini o'rganishda bemorni ta'sirlab qo'yishdan ehtiyot bo'lish kerak. Ayniqsa, xavfii o'sma, yurak xastaligi va uyida, yaqinlarida ruhiy kasalligi mavjud bo'lgan bemorlarga nisbatan nihoyatda ehtiyotkorlik va muloyimlik bilan muomala qilish talab etiladi.Ba'zi yatrogen kasalliklarning paydo bo'lishi bevosita instrumental yoki laborator tekshirishlarga bog'liq. Ayniqsa bunda qon, siydik va boshqalarning noto'g'ri tahlili sabab bo'ladi.

  • O'zaro muloqot chog'ida bemorning oldin boshidan kechirgan kasalliklariga ham katta ahamiyat berish zarur, shuningdek, kasallik etiologiyasini va patogenezini o'rganishda bemorni ta'sirlab qo'yishdan ehtiyot bo'lish kerak. Ayniqsa, xavfii o'sma, yurak xastaligi va uyida, yaqinlarida ruhiy kasalligi mavjud bo'lgan bemorlarga nisbatan nihoyatda ehtiyotkorlik va muloyimlik bilan muomala qilish talab etiladi.Ba'zi yatrogen kasalliklarning paydo bo'lishi bevosita instrumental yoki laborator tekshirishlarga bog'liq. Ayniqsa bunda qon, siydik va boshqalarning noto'g'ri tahlili sabab bo'ladi.

Yatrogen kasalliklari shifokor, hamshira va sanitarlar hatti-harakatlari va gap-so’zlarining yoki bemorga qilingan boshqa salbiy ta’sirlardan kelib chiqadiShuning uchun hamshiralar tibbiy psixologiyaning ahamiyatini boshqa xodimlarga qaraganda puxta va mukammal egallab olishlari va uni amaliyotda qo'llashlari lozim bo'ladi. Bemor yoki sog'lom odamlarning barisi ham tib xodimining noto'g'ri harakati natijasida bir xil ruhiy iztirobga yoki yatrogen kasalligiga duchor bo'lavermaydi. Yatrogeniya nevropat va psixopatlarda juda oson yuzaga keladi. Albatta, bunda ularning gavda tuzilishi va nasliy holatlari hisobga olinadi. Yatrogen kasalliklarga astenik va psixasteniklar moyil bo'lib, ular kelajakdan qo'rqadilar, uni qora tusda ko'radilar va o'zlarini ruhiy, jismoniy holatlaridan doimo hadiksiraydilar.

  • Yatrogen kasalliklari shifokor, hamshira va sanitarlar hatti-harakatlari va gap-so’zlarining yoki bemorga qilingan boshqa salbiy ta’sirlardan kelib chiqadiShuning uchun hamshiralar tibbiy psixologiyaning ahamiyatini boshqa xodimlarga qaraganda puxta va mukammal egallab olishlari va uni amaliyotda qo'llashlari lozim bo'ladi. Bemor yoki sog'lom odamlarning barisi ham tib xodimining noto'g'ri harakati natijasida bir xil ruhiy iztirobga yoki yatrogen kasalligiga duchor bo'lavermaydi. Yatrogeniya nevropat va psixopatlarda juda oson yuzaga keladi. Albatta, bunda ularning gavda tuzilishi va nasliy holatlari hisobga olinadi. Yatrogen kasalliklarga astenik va psixasteniklar moyil bo'lib, ular kelajakdan qo'rqadilar, uni qora tusda ko'radilar va o'zlarini ruhiy, jismoniy holatlaridan doimo hadiksiraydilar.

Ba’zi hollarda bemor vrach xulosasini (masalan, biror obro’liroq mutaxassis ko’rayotganda yoki rentgenda tekshirayotganda) qattiq tashvishlanib qabul qilishi, o’zini sog’lom deb yurgan kishiga vrach ko’rayotganda biror og’riq, xavfli yoki kishini mulzam qiladigan ( teri tanosil, ginekologik) kasalligi borligi haqida taxmin aytilishi ham yatrogen kasalliklarga sabab bo’ladi.

Odatda, bir xil kasalliklar bilan ( masalan, sil, o’sma kasalliklari) davolanayotgan kasalxonalarda yotgan ba’zi badgumon bemorlarda kuzatiladigan davolanish va davo ishlariga shubha bilan qarash, tushkunlikka tushish kabi holatlar kasallikni og’irlashtiradi.

Odatda, bir xil kasalliklar bilan ( masalan, sil, o’sma kasalliklari) davolanayotgan kasalxonalarda yotgan ba’zi badgumon bemorlarda kuzatiladigan davolanish va davo ishlariga shubha bilan qarash, tushkunlikka tushish kabi holatlar kasallikni og’irlashtiradi.

Yatrogeniya kasalliklarini kelib chiqmasligi uchun, ularning oldini olish maqsadida etika, deontologiya qoidalariga rioya etish zarur. Iloji boricha har bir bemor bilan individual muloqotda bo’lish kerak.

E’tiboringiz uchun rahmat!


Download 173,01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish