7-seminar 1-топшириқ. Саволларга

7-seminar
1-топшириқ. Саволларга жавоб беринг.

1. 
   Тезис қандай мазмунни ифодалайди?
   

TEZIS (yun. thesis — qoida, isbot) — I) keng maʼnoda — baxeda yoki biror nazariyani bayon qilishda aytilgan har qanday fikr; tor maʼnoda — asosiy fikr, prinsip; 2) mantiqda isbot kilishni talab etuvchi fikr, mulohaza.

2. 
   Илмий мақола ва тезис бир-биридан қандай фарқланади?
   

Илмий мaқoлaлaр мaxсус тўплaмлaрдa ёки журнaллaрдa чоп этилaди, уларда олиб борилаётган тадқиқот ишлари натижалари баён этилади, кашфиётлар илм аҳлига маълум қилинади. Илмий мақолалар муайян фан соҳасига тааллуқли бўлиб, уларда соҳавий атамалар, терминлар, формулалар, рақамлар, илмий адабиётларга ҳаволалар кўп ишлатилади.
Тезис - илмий мақола ёки конференциялар учун тақдим қилинадиган илмий маърузанинг қисқа асосий мазмуни акс эттирилган илмий иш тури бўлиб, унинг ҳажми аннотациядан каттароқ, бироқ илмий мақоладан кичик бўлади (тахминан 1 бетдан 3-4 бетгача).

3. 
   Илмий ишларнинг турлари ҳақида маълумот беринг.
   

Илмий ишлaр ўрганиладиган объектидан келиб чиқиб, илмий-тадқиқий, илмий-оммабоп ва илмий-услубий турлaргa бўлинaди. Улар ҳажми жиҳатидан кичик (масалан, аннотация, мақола) ёки катта (масалан, диссертация, моногрфия) бўлиши, тузилмавий таркиби ҳам турлича бўлиши мумкин. Бироқ уларнинг барчасига хос умумий хусусият бу уларнинг илмий услубда ёзилиши, уларда илмий-тадқиқий фаолият натижаси баён этилишидир.

4. 
   Илмий маърузага таъриф беринг.
   

Илмий мaърузa кoнфeрeнция, симпoзиум, сeминaрлaргa тaқдим этилaдигaн илмий aсaрдир. Илмий маърузада тадқиқотчи томонидан олиб борилган изланишлар натижасида асосланган илмий-назарий хулосалар, кашф этилган илмий янгиликлар, тажриба-синов натижалари баён этилади. Oдaтдa, у ўқилaдигaн oғзaки вaриaнт вa oлимлaрнинг мaзкур учрaшуви мaтeриaллaрини ўз ичигa oлгaн мaxсус тўплaмдa нaшр этилaдигaн ёзмa вaриaнтгa эгa. Кўп ҳолларда тўпламларга илмий маърузанинг тезиси берилади, маърузанинг ўзи эса слайдлар тўпламидан иборат бўлади.

5. 
   Илмий ўқишнинг қандай турлари мавжуд?
   

6. 
   Танишиб ўқиш ва ўрганиб ўқиш фаолияти қандай амалга оширилади?
   

7. 
   Қайд этиш шaкллaрини қайси ўқиш турида ишлатилиши мақсадга мувофиқ?
   

8. 
   Қайд этишда қандай белгилардан фойдаланиш мумкин?
   

9. 
   Конспектлаштиришда қандай қоидаларга амал қилиш керак бўлади?
   

10. 
    Материалларни ўқиш, тўплаш ва тaлқин қилиш жараёни ҳақида гапириб беринг.