1-Modul: Alisher Navoiy nomidagi O`zbekiston milliy kutubxonasi. Frazeologik birliklarning turlari va uslubiy xususiyatlari

1-Modul: Alisher Navoiy nomidagi O`zbekiston milliy kutubxonasi. Frazeologik birliklarning turlari va uslubiy xususiyatlari

Alisher Navoiy nomidagi O`zbekiston Respublikasi davlat milliy kutubxonasi:

• O`zbekistondagi eng yirik kutubxona;
• Xalqaro kutubxonalar assotsiatsiyasiga a`zo;
• kutubxonashunoslik va bibliografiya bo`yicha O`zRning ilmiy-uslubiy markazi.

Alisher Navoiy nomidagi O`zbekiston Respublikasi davlat milliy kutubxonasi:

• Toshkent shahrida 1870-yilda Toshkent ommaviy kutubxonasi nomi bilan asos solingan;
• 1886-yildan Turkiston ommaviy kutubxonasi, 1919 yildan Turkiston xalq kutubxonasi deb atalgan.
• 1925-yildan O`zbekiston davlat kutubxonasi deb yuritilgan 1929-yildan O`rta Osiyo davlat ommaviy kutubxonasi, 1934-yildan O`zbek davlat ommaviy kutubxonasi. 2002- yildan hozirgi nomda yuritila boshlangan.

Alisher Navoiy nomidagi O`zbekiston Respublikasi davlat milliy kutubxonasi:

• 1929-yildan O`rta Osiyo davlat ommaviy kutubxonasi;
• 1934-yildan O`zbek davlat ommaviy kutubxonasi;
• 2002- yildan hozirgi nomda yuritila boshlangan.

GRAMMATIKA: FRAZEOLOGIK BIRLIKLARNING TURLARI VA USLUBIY XUSUSIYATLARI

• Til fanining iboralarni o`rganadigan bo`limi frazeologiya deyiladi.
• Ikki va undan ortiq mustaqil so`zlar yoki gaplar bir ko`chma ma‘noni ifodalaydi. Shunday ibora va gaplar barqaror bo`ladi. Ular obrazliligi, jozibadorligi bilan ajralib turadi. Masalan: yuragi qon bo`ldi, ko`ngliga qil sig`maydi.

Frazeologiyaning tarkibida idiomalar ham bo`lib, ular ma‘lum tilgagina xos bo`ladi va boshqa tillarga so`zma-so`z tarjima qilib bo`lmaydi: Ammamning buzog`i. Yuragi shuv etib ketdi. Gapning po`st kallasi. Oyoqni qo`lga olib chopmoq va h.k. Idiomalarda shakllangan mantiqqa to`g`ri kelmaydigan fikr, voqea, hodisa ifodalanadi.

Frazeologizmlarning quyidagi quyidagi ko`rinishlari ham mavjud:

• Frazeologik sinonimlar
• Frazeologik omonimlar
• Frazeologik antonimlar

Frazeologik sinonimlar

• shakli har xil, ammo ma‘nosi bir- biriga yaqin bo`lgan iboralar orasidagi sinonimlik. M: hafsalasi pir bo`lmoq – tarvuzi qo`ltig`idan tushmoq; og`zi qulog`ida – boshi osmonda

Frazeologik omonimlar

Iboralar orasidagi shakldoshlik: qo`l ko`tarmoq(taslim bo`lmoq) – qo`l ko`tarmoq(urmoq); boshga ko`tarmoq(hurmat qilmoq) – boshga ko`tarmoq(shovqin qilmoq)

Frazeologik antonimlar:

Iboralararo qarama-qarshilik:

qo`li uzun – qo`li kalta;

ko`kka ko`tarmoq – yerga urmoq

Iboralar (turg`un birikmalar) so`z birikmasi (erkin birikmalar) bilan bir xil shaklda bo`lib qolishi mumkin: Ukamning tutgan kapalagi uchib ketdi. (so’z birikmasi)

Bu gapni eshitib do`stimning kapalagi uchib ketdi. (ibora)

E’tiboringiz uchun rahmat