1-mavzu. “Pul va banklar” faniga kirish mavzu yuzasidan nazorat savollari

1-MAVZU. “PUL VA BANKLAR” FANIGA KIRISH
Mavzu yuzasidan nazorat savollari.
1.Pul va banklar fanining maqsadi, predmeti va vazifalari? Bozor munosabatlarining yuqori sur’atlarda rivojlanib borishi har bir sub’ektning pul, banklar, kredit va moliyaviy bozorlarning dastagi bo’lgan moliyaviy instrumentlar hamda ularda yuzaga keladigan o’zgarishlarga munosabati va qiziqishlarini takomillashtirish bilan bir qatorda kengaytirib ham boradi. Buning sababi shundaki, bozor mexanizmi iqtisodiyot talablaridan kelib chiqib tez o’zgarib, yangilanib turadi va shuning uchun ham u mamlakat iqtisodiyotining har tomonlama rivojlanib borishi yo’nalishlarini belgilab beruvchi doimiy harakatda bo’lgan dastak hisoblanadi. Bizni doimo pulning qadri, uning to’lov yoki sotib olish qobiliyati yildan yilga oshadimi yoki pasayadimi? Ehtiyojimizdan ortiq pulimizni bankga omonotga qo’ysak u bizga har oyda yoki yilda necha foiz yoki qancha daromad keltiradi, mabodo ularni qimmatli qog’ozlarga qo’ysak – qaysi turdagi va qaysi emitentning qimmatli qog’ozlariga qo’yishimiz bizga yuqori daromad berishi mumkin? degan savollar qiziqtiradi.
Shuningdek, bizni bank kreditlarining foizi qancha, unga monand ravishda inflyatsiya yoki pulning qadrsizlanish darajasi qanaqa, milliy valyutaning xorijiy valyutaga nisbatan kursi qanaqa va uning tez orada o’zgarishi bo’yicha qanday prognozlar mavjud kabi savollar ham qiziqtiradi. Bunday qiziqish va tahlillar bizni o’z – o’zidan bozor munosabatlarining faol ishtirokchisiga aylantiradi. Aynan shular va shunga o’xshash masalalar bozor munosabatlarining sub’ekti bo’lgan yuridik shaxslar faoliyatida har kuni echimini talab qiladigan vazifalardan hisoblanadi.Jahon iqtisodiy fanida o’z asarlari bilan mashg’ur bo’lgan iqtisodchi – olim Frederik S. Mishkin “Pul, bank ishi va moliyaviy bozorlarning iqtisodiy nazariyasi” kitobida shunday misol keltiradi.
2.Monetar siyosat va pullarni nima sababdan o’rganamiz? Pul yoki pul massasi - tovar va xizmatlarga cheklovlarsiz ayirbosh qilinadigan, qarz majburiyatlarini qoplashda qo’llaniladigan umumiy qabul qilingan to’lov vositasidir. Monitar siyosatning olib borilishi va pul massasining hajmi ko’pchilik iqtisodiy ko’rsatkichlar bilan bog’liq hamda har birimizning va umumiy iqtisodiyotning farovonligida aks etadi.
Biz o’rganayotgan mazkur fanning ikkita yakunlovchi qismi iqtisodiyotda pullarning rolini o’rganishga bag’ishlangan.