“ Bayt al hikma ” tashkil topish tarixi

“ Bayt al hikma ” tashkil topish tarixi

Xalifalar Horun ar-Rashid va Ma’mun davri

Shuningdek Sharq allomalarining kashfiyotlari

O’rta Osiyolik olimlarning hayoti va faoliyati

Sharq akademiyalari:

• 1. Bag’dod - “Bayt al-hikma” IX asr
• 2. Buxoro – “Sivan al hikma ” X asr
• 3. Qohira – “Dar al- hikma” XI-XII asr
• 4. Marog’a – “Dar al hikma” XIII asr

(ushbu akademiyada Nosir ad-Din at-Tusiy faoliyat ko’rsatgan)

• 5. Xorazm – Ma’mun akademiyasi XI asr
• 6. Samarqand - Ulug’bek akademiyasi XV asr

“Bayt al hikma” ning joylashuv o’rni

“Bayt al hikma” ning joylashuv o’rni

• Hozirga qadar Bayt al hikmaning qayerda joylashganligi to’g’risida aniq ma’lumotlar ucharamagan.
• Tarixchilarning taxminlariga ko’ra u Abbosiy xalifalarining saroyida, asosan (Xorun ar Rashid davrida) joylashgan.
• Xalifa Ma’mun (813-833) davriga kelib kutubxonadan yirik tarjima markazi va haqiqiy akademiya faoliyaiga aylanadi.
• Shu asnida uning o’rni Dajla daryosining sharqiy qirg'og'idagi Bag'dodning bir qismi bo'lgan al-Shammasiyya shahridagi Ar-Rusafaga ko'chirildi.
• Bundan tashqari, yangi ko'chirilgan kutubxonaga astronomik rasadxona qo'shildi.

“Bayt al hikma” ning joylashuv o’rni

Bag’dod shahri va “Bayt al hikma” ning grafik ko’rinishi.

“Bayt al hikma” ni tashkil etgan xalifalar:

• al- Mansur – 754-775 -
• Horun ar-Rashid – 786- 809
• al-Ma’mun - 813- 833 -

Ilk rasadxona

• 828-yilda Xalifa Ma’mun buyrug’i bilan musulmon olamidagi ilk rasadxona quriladi.
• Rasadxonalar qurilishiga katta astronom Yahyo ibn Abi Mansur va kichik astronom Sanad ibn Ali al-Alyaxudiy boshchilik qilishadi.
• Rasadxona Maumtaxon deb nomlanadi.
• Keyinchalik esa Damashq yaqinidagi