Ўзсср олий ва ўрта махсус таълим министрлиги

1619), швециялик Й. Бюрги (1620), инглиз Бригс (1617), голлан-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

диялик А. Влакк (1628) ва бошқэлар томонидан яратилган лога-
рифмик жадваллар Лаплас сўзи билан айтганда: 
. . ҳисоблашлар-
ни қисқартириб', астрономларнинг умрини узайтирди“.
Ниҳоят, 1845 йилда Адамс ва 1846 йилда Леверьеларнинг
ҳисоблашлари натижасида Нептун сайёрасининг мавжудлиги
ва унинг фазодаги ўрнини олдиндан айтишлари ҳисоблаш ма-
тематикасининг буюк ғалабаси эди. 
Татбиқий 
масалаларни
сонли ечиш математиклар эътиборини доим ўзига тортар эди.
Шунинг учун ҳам ўтган замоннинг буюк математиклари ўз
тадқиқотларида табиий жараёнларни ўрганиш, уларнинг мо-
делларини тузиш ва моделларни тадқиқ этиш ишларини бирга
қўшиб олиб боришган. Улар бу моделларни текшириш учун
махсус ҳисоблаш методларини яратишган. Бу методларнинг
айримлари Ньютон, Эйлер, Лобачевский, Гаусс, Чебишев, Эр-
мит номлари билан боғлиқдир. Бу шундан далолат берадикн,
ҳисоблаш методларини яратишда ўз замонасининг буюк мате-
матиклари шуғулланишган.
Шуни ҳам айтиш керакки, лимитлар назарияси яратилган-
дан сўнг математикларнинг асосий диққат-эътибори математик
методларга қатъий мантиқий замин тайёрлашга, бу методлар
қўлланиладиган объектлар сонини орттиришга, математик объ-
ектларни сифат жиҳатдан ўрганишга қаратилган эди. Натижа-
да математиканинг ж уда муҳим ва айни пайтда кўпинча қий-
инчилик туғдирадиган соҳаси: математик тадқиқотларни сўнгги
сонли натижаларгача етказиш, яъни ҳисоблаш методлари яра-
тишга кам эътибор берилар эди, бу соҳа эса математиканинг
татбиқлари учун ж уда зарурдир.