Зовурлаштирилган территориянининг сув – туз баланси

Muvaqqat, ushlab qoluvchi va kuchaytirgichli zovurlar. 
 
 
Muvaqqat zovur 
yuqorida aytib o’tilgandek, sizot suv satxi yuza joylashgan sho’r
yerlarni yuvishda qo’llaniladi. Doimiy zovurlar sizot suv sathini belgilangan muddat
ichida kerakli chuqurlikkacha pasaytirib berolmaydigan hollarda muvaqqat zovurlar
quriladi. Yuvilayotgan uchastkalarning botqoqlanishi ko’klamgi dala ishlarini to’xtatib
qo’yadi.
Eskidan xaydab kelinayotgan yerlarda muvaqqat zovurlar oralig’i 50 – 60 m,
sho’rlangan partov yerlarda 20 – 30 m bo’ladi. Muvaqqat zovurlarning chuqurligi 0,8 m 
dan kam bo’lmasligi kerak. Ular kerakli nishablikda o’tadi. 
Sho’ri yuvilayotgan uchastkalarda muvaqqat zovurlar bir tekisda olinmaydi: 
uchastkaning markaziy qismida ular zichroq va doimiy chuqur zovurlarga, hamda sizot
suv sathi ancha chuqur joylashgan yerlarga tutash uchastkalarda siyrakroq qilinadi. 
Muvaqqat zovurlar qazish mashinalarining bir marta yurib o’tishining o’zida kovlab
chiqiladi. Bir ish kunida 10 – 15 km muvaqqat zovur qazish mumkin. 1m muvaqqat
zovur qazish narxi 0,7 – 1 tiynga tushadi. 
Muvaqqat zovurlar quyidagi tartibda qaziladi. Dastlab sho’r yuvish uchastkasining
oxirida birlashtiruvchi gruppa zovur qaziladi, bu zovur yig’ilgan suvlarni doimiy
zovurga oqizib yuboradi (agar u ochiq zovur bo’lsa). Agar doimiy zovurning usti yopiq
bo’lsa, yig’ilib kelgan suvlar qabul qilgichga tushirib yuboriladi. Boshqa xil (birlamchi)
muvaqqat zovurlarni qazishda agregat pastlan yuqoriga qarab harakatlanadi va bunda
agregatning qaytishi bekor ketadi (ish bajarilmaydi).Muvaqqat zovurlarni qaytadan
ko’mib yuborish ishlari greyder yoki buldozer bilan bajariladi. Zovurlar ko’klamgi dala
ishlari boshlanishi oldidangina ko’mib yuboriladi, chunki muvaqqat zovurlar mavjud
bo’lgan sharoitda ko’klamgi yog’inlar tuproqning yanada sho’rsizlanishiga yordam
beradi.