Zoologiya uzb 2017. indd

Hayvon hujayrasi va to
‘
qimalari. 
Ko‘p hujayrali hayvonlar or-
ganizmi har xil tuzilgan va turli vazifani bajaradigan hujayralardan 
iborat. Hujayralar yumaloq, kubsimon, duksimon, yulduzsimon, 
kið 
rikli va boshqa shaklda bo‘lishi mumkun (2-rasm). Bir-biriga 
o‘x 
shash tuzilgan va bir xil vazifani bajaradigan hujayralar to‘-
qimalarni, to‘qimalar organlarni hosil qiladi. Bir hujayrali va 
tuban ko‘p hujayrali hayvonlar organizmida to‘qimalar va organlar 
rivojlanmagan. 
Hayvon organizmi epiteliy, biriktiruvchi, muskul va nerv to‘qima-
laridan tashkil topgan. Epiteliy zich joylashgan yassi kubsimon yoki 
silindrsimon hujayralardan iborat. Epiteliy organizmni noqulay sha-
roitdan himoya qiladi hamda uning faoliyatini boshqaradigan  mod-
dalar ishlab chiqaradi. Teri sirti va ichak devorining ichki yuzasi 
epiteliy bilan qoplangan.
Biriktiruvchi to‘qima alohida hujayralar va organlar oralig‘ini 
to‘ldirib turadi. Bu to‘qimaning suyuq (qon), tig‘iz (suyak, tog‘ay) 
va g‘ovak (parenxima) xillari mavjud. Biriktiruvchi to‘ qima organlar-
ni o‘zaro bog‘lash (pay), kislorod va oziq moddalarni tashish (qon), 
zaxira oziq moddalar to‘plash (paren 
xima), tayanch (suyak, tog‘ay) 
vazifasini bajaradi.
I bob. Hayvonlar to‘g‘risida umumiy ma’lumot